ทำไมไม่ให้กินเหล้า แล้วกาแฟล่ะ?
ศีล 5 แต่ละข้อจะเป็นเรื่องการไม่ทำร้ายคนอื่น คือมีศีลเพื่อให้สังคมสงบสุข ยกเว้นข้อ 5 ที่ห้ามดื่มของมึนเมา มันน่าแปลกใจว่าการกินเหล้าเป็นเรื่องที่ทำร้าย (สุขภาพ) ตัวเอง ทำไมไปอยู่รวมกับ 4 ข้อเพื่อสังคมนั้นได้
เนื่องจากพุทธศาสนิกชนรักษาศีล เพื่อให้ศีลรักษาเรา (เพราะไม่มีสิ่งศักดิ์สิทธิ์ใดๆคุ้มครองชาวพุทธ) เหตุผลแรกที่ผมคิดคือ
“แอลกอฮอล์ทำให้เราทำสิ่งที่เราจะเสียใจในภายหลัง”
เพราะเวลาเมาคนจะก้าวร้าวชอบทำร้ายกัน (ไม่เหมือนกัญชา ยาอี ยาเค) ไม่แค่คำพูดก็ลงมือหรือใช้อาวุธฆ่ากันเลย แต่นั่นจะเกิดเมื่อบริโภคแอลกอฮอล์เข้าไปมากพอด้วย แปลว่าน้อยๆก็ไม่เป็นไรซิ แต่ทำไมไม่เขียนว่า “ห้ามเสพของมึนเมามากจนเมาขาดสติ” ทำไมห้ามขาดไปเลย
ในแง่ศีล (สังคมสงบสุข) ผมว่าเอาแค่ห้าม (ตัวเอง) เมาน่าจะโอเค และรวมถึงยาเสพติดชนิดอื่นที่ทำให้มีโอกาส “ทำสิ่งที่เสียใจภายหลัง” ด้วย (เช่นยาบ้า กัญชา ยาอี ยาเค)
แต่การที่ห้ามขาด น่าจะเป็นไปตามนิสัยของคนที่เดินตามเส้นทางพุทธธรรม คือเจริญสติปัฎฐาน เพราะเราจะหวงสติ (=ความรู้สึกตัวอยู่กับปัจจุบัน) ไม่อยากทำอะไรให้มันพร่องลงไปโดยเจตนา เพราะวันๆนึงก็เผลออยู่ตลอด รักษาสติได้ยากอยู่แล้ว
ดังนี้สารเสพติดส่วนใหญ่จึงตกไปหมด เพราะลดสติเราลงไป ยกเว้นสองอย่างคือ บุหรี่ กับกาแฟ (ชาไม่นับเพราะคาเฟอีนน้อยมากอยู่แล้ว) แต่ทำไมผู้ปฏิบัติฯจึงควรเลิกบุหรี่และกาแฟ? ดังจะเห็นว่าในคอร์สต่างๆจะไม่มีกาแฟให้ (ทำคนติดกาแฟตกนรกไปสามวัน)
สาเหตุคือเพราะไม่งั้นเมื่อง่วง เราจะนึกถึงกาแฟ เมื่อเครียด เราจะนึกถึงบุหรี่ ลองนึกดูง่ายๆ คนที่ติดกาแฟ เมื่อง่วงจะเกลียดความง่วง เพราะมีตัวช่วย แต่การเกลียดความง่วงหรือความเครียดก็คือการเกลียดปัจจุบัน การติดกาแฟทำให้เราทิ้งสติทันทีที่ง่วง แทนที่จะเผชิญหน้ากับมัน ดูมัน เพื่อจะได้เห็นแต่ไม่เป็น
ความง่วงสำหรับคนที่ติดกาแฟกับคนที่ไม่ติดจะต่างกัน ผมสังเกตเพราะผมติดกาแฟบ่อย (เพราะเลิกบ่อย) สิบกว่าปีก่อนผมเคยคิดว่าผู้ปฏิบัติฯน่าจะดื่มกาแฟได้ ตอนนี้ผมเชื่อว่าดื่มได้ แต่ติดไม่ได้ (ถ้าติดต้องเลิก) เพราะถ้าติดกาแฟ เราจะไม่มีทางชนะความง่วงด้วยตัวเราเอง เพราะเราอาศัยคาเฟอีนเพื่อให้ตื่นอยู่เสมอ (พอเข้าคอร์สก็หัวทิ่มตลอด 7 วัน)
นั่นคือการวิเคราะห์ศีลข้อ 5 ของผม มันคือไม่บริโภคอะไรที่ทำให้สติในชีวิตประจำวันน้อยลงไป เพราะต้องการให้เราอยู่กับปัจจุบันให้มากที่สุด ไม่ว่าเราจะชอบหรือเกลียดมันก็ตาม
