“Süper bir fikrim var abi”
Hayır. Bu bir başarı yazısı olmayacak. Aklımıza bir fikir geldi, yaptık ve zengin olduk demek isterdim, şimdilik “İyi denemeydi Montaigne” demekle yetineceğiz.
Ocak 2017'nin başlarında, işten çıkıp Ayberk Anıl Atsız ile eve dönüş yolculuğumuza başlamıştık.
AAA: Survivor başlıyor yakında, bir app mi yapsak ?
MM: Oha, güzel fikir he. Yapalım mı ?
AAA: Yapalım kanka.
MM: Ne zaman başlıyor survivor, sanki bu aralar başlayacak gibi hatırlıyorum, yetişir mi ?
AAA: 10 gün falan var. Yetişir bence.
MM: Firebase mi kullansak ? Chat falan koyarız, konular açarız insanlar belirli konularda konuşurlar ?
AAA: Çılgınsın.
MM: Kesin tutar olum, millet manyak gibi survivor izliyor.
(TUTMADI)
Sebebine uzun uzun değineceğim ancak en büyük sebebi açıklıyorum, BEN. Çünkü ben tutar dedim. Şuana kadar nice startuplar benim yüzümden battı. Tek suçları, benim onları görmem ve tutar dememdi. Hepsinden özür dilerim bu yazı vesilesiyle.
Hemen Devran Bostancioglu ve Gökalp Tüfekli ile konuyu paylaştık. Ayberk Anıl Atsız ile ben geliştirmeyi yapacaktık, Devran UI kısmını halledecek, Gökalp ise UX işlerine ağırlık verecekti. Kağıt üzerinde her şey tamamdı. Tarihler 13 Ocak’ı gösterdiğinde Whatsapp grubumuz kurulmuş, ve beyin fırtınası başlamıştı.
Development ve UI işlemleri başlamıştı. 21 Ocak 2017'ye tam 8 günümüz vardı. Minimum 2 günlük App Store Review sürecini çıkarırsak, uygulamayı bitirmek için sadece 6 günümüz vardı. Survivor fragmanları günde 128 kez yayınlanıyor, üzerimizdeki baskıyı hissediyorduk.
Bize güzel bir isim lazımdı. Akılda kalıcı, insanların hoşuna gidecek bir isim.
Derken Chatvivor diye saçmaladım ve ismimiz bu oldu. (Anıl ilk seferde yanlış yazmışım, kulakların çınlasın)
Chatvivor için logomuzda hazırdı. Prototipleme için biz Anıl ile firebase’den bir hesap yaratıp hemen çalışmalara başladık.
Birkaç gün içinde UI tamamlanmıştı. Geliştirmelerde de baya yol almıştık. Yetiştiriyoruz baya baya !
Velhasıl, biraz sapma ile 24 Ocak günü, iOS için submit ettik. Hedefimizden 5 gün sapmıştık.
Peki 11 günde, neler yaptık ?
Baştan sona UI ve UX işlerini hallettik. React Native ile Firebase kullanarak Facebook login olunabilen, realtime chat yapılabilen, push notification entegrasyonu olan, her konu için basit bir anket alt yapısı sunan bir app ortaya çıkardık.
Konuları biz belirliyorduk, insanların girip o konu hakkında sohbet edecek, insanlar diğer kişilerin yorumlarını beğenebilecek, o konuya özel anketlerde oy kullanabileceklerdi. Yorum beğenme sayesinde, dünün en beğenilen mesajları, dünün en beğenilen kullanıcısı gibi hafiften ekşisözlük’ten esinlenmiş olabiliriz, yalan yok. Bu, insanları yazmaya teşvik edecek gerekli ego okşamasını sağlayacaktı.
Diğer bir sekmede ise, survivor yarışmacıları ve onlar hakkında kısa bilgiler yer alıyordu. Elenen yarışmacıları da kullanıcılar hızlı bir şekilde görebiliyordu.
26 Ocak gecesi müjdeli haber geldi.
İşte bu andan sonra, işin zor kısmı bitti diye düşünürken en büyük hatayı yaptık. Uygulama yayındaydı ve para sayma makinelerimiz hazırdı.
Yaptığımız hatalara birkaç konu başlığında değineceğim.
Empati
Survivor ülkemizde oldukça popüler bir show programı. Yayınlanmaya başladığı günden itibaren reytingleri alt üst ediyor. İnsanlar çılgınca izliyor, takım tutar gibi yarışmacıları savunuyor, hatta arkadaşlarıyla kavga ediyorlardı. Bu programa özel bir uygulamanın, hele hele sosyal bir uygulamanın tutmaması için bir sebep yoktu. Ancak işler öyle olmadı. İnsanların gerçekten böyle bir uygulamaya ihtiyacı var mıydı ? Yokmuş.
Neden yok ? Çünkü insanlar zaten hali hazırda bir çok platformdan Survivor hakkında görüşlerini paylaşıp tartışabiliyorlar. Facebook ya da Instagram gibi platformlardan Survivor ile ilgili hesapları, grupları takip edip, o platformlarda zaten konuşabiliyorlar. Chatvivor onlara yapamadıkları bir şey vaat etmiyordu.
İnsanlara uygulama yükletmek her geçen gün zorlaşıyor. Yeni bir uygulama demek, daha da kısalan şarj süresi demek. Olur olmadık zamanlarda gönderilen rahatsız edici push notificationlar demek. Oysa Facebook’ta girip canı istediği zaman yorum yazabilir, isterse bir daha hiç bakmayabilir. Ya da Instagram’dan bu gece kimin elendiğini görüp, beğenip geçebilir. Gerçekten insanların ihtiyacı olan bir çözüm sunmuyordu Chatvivor.
Bir diğer sıkıntı ise, biz çok iyi Survivor izleyicisi olmadığımızdan, konuya uzaktık. Bizim kağıt üzerinde yazıp çizdiğimiz neredeyse hiçbir şey gerçek olmadı. Örneğin biz insanların sohbet etmesi için konular belirledik, konulardan biri “Ünlüler mi Gönüllüler mi ?” diyelim. İnsanlar girip, “ünlüler” yazıp çıkıyorlar, biz anlam veremiyoruz. Kendi kendimize, abi neden bu insanlar sadece soruya cevap veriyorlar, orada bir muhabbet dönüyor halbuki diyorduk. Hedef kitlemizi tanımamak en büyük hatalarımızdan biri oldu. Belkide UX açısından daha farklı bir yaklaşımda bulunmamız gerekirdi.
Pazarlama
Uygulamayı yayınlamadan önce Facebook reklamlarından, Acun ve Survivor ile ilgili bir reklam hedeflemesi yaptığımda 22 milyon doğrudan bizim kullanıcımız olabilecek kişi vardı. Basit bir mantık ile %1'ine bile erişsek, 220 bin kişiye erişmiş oluyorduk. Ancak bir önceki başlıkta değindiğim gibi, atladığımız nokta, insanlara artık bir uygulama yükletmek oldukça zor. Doğrudan ilgi alanı olsa bile.
Bu 22 milyon kişiye erişmesi için Facebook üzerinden reklam verdik. Toplamda 51 TL harcamıştık ve 82 bin kişi reklamımızı görmüştü. Ancak bunlardan sadece 259 tanesi reklama tıklamış, ve bu 259 kişiden sadece 52 tanesi uygulamayı yüklemişti. Hmm, hedefimizden baya uzak olduğumuzu farkedince reklamları durdurduk. Çünkü şuanda 1 kullanıcı için yaklaşık 1 lira maliyetimiz vardı. Bu bizim için sürdürülebilir bir kullanıcı kazanımı değildi. Belki arkamızda maddi bir kuvvet olsaydı mantıklı olabilirdi. Bu rakamların Türkiye’den kazandığınız kullanıcılar için geçerli olduğunu ayrıca belirteyim. Aynı senaryoyu Amerika kullanıcıları için uygulasaydık bir kullanıcının bize maliyeti 10 lira civarına kadar yükselecekti.
Özetlersek, bir app yapalım Facebook’tan reklam basarız zengin oluruz kafası oldukça yanlış ve pahalıydı.
Sosyal medya reklamlarına bel bağlıyorsanız, size kötü bir haberim var. Facebook reklamlarından ümidi kesmiştik. Derken Instagram üzerinden, Survivor sayfalarına mesaj atmaya başladım. Aktif olduğunu tespit ettiğim 2 3 hesaba mesaj attım. En azından fikir almak istiyordum. Bu hesaplardan 2 tanesi geri dönüş yaptılar. Biraz konuştuktan sonra belkide bizim şansımıza ücretsiz reklam yapmayı kabul ettiler. Sayfalardan biri 30k takipçili, diğeri ise 50k takipçili, doğrudan Survivor paylaşımları yapan sayfalar. Paylaştıkları fotoğraflar 1k-5k arası beğeni, 100 civarı yorum alıyor. Derken görselleri paylaştım ve reklam paylaşımlarını Survivor başlamadan biraz önce paylaştılar.
Sonuç ? Sadece 32 kişi uygulamamızı indirdi. :)
Teknik
Sanırım en büyük hatalardan birini burada yaptık. Yine empati başlığında değindiğim gibi, kullanıcı kitlemiz ile tercih ettiğimiz teknolojiler pek örtüşmüyordu. Survivor izleyen kitleye baktığımızda genelde Android cihaz kullandıkları sonucuna varıyoruz. Biz tam tersi, iOS için çıkarmıştık. Buradaki geri dönüşler oldukça kötüydü.
Bir diğer konu ise, bir kullanıcı uygulamayı açıp yorum yazıp uygulamadan çıkıyordu. Çünkü anlık olarak kimler çevrimiçi göremiyordu. Yani yazdığı yoruma yanıt gelecek mi gelmeyecek mi bilmiyordu. 30 saniye kadar gezinip, yorum yazıp uygulamadan çıkıyordu. Daha sonra biri ona cevap yazdığında kullanıcının haberi olmuyordu. Zaman kısıtı nedeniyle bu özellik Chatvivor’da yoktu. Bu uygulama için geri dönüşü oldukça azaltıyordu. En azından bir mention sistemi koyup, biri bir başkasına cevap yazdığında onun haberinin olmasını sağlamamız gerekiyordu.
Rakamlara gelirsek, 1 aylık bir macera sonunda 150 civarında kullanıcı kazandık. Oldukça düşük olduğunu biliyorum, saçma sapan bir el feneri uygulaması yapsaydık, tahminimce 1k download alırdık en kötü.
Ancak bu girişimcik bize oldukça güzel dersler verdi. En azından kağıt üzerindeki fikrin, işin sadece %1 lik kısmı olduğunu öğretti bize.
Kendi adıma, çalışma arkadaşlarıma verdikleri emekler için teşekkür ederim.
Not: Chatvivor’ı App Store’dan kaldırdım, indirmek için aratırsanız biraz geç kaldınız demektir.
