Product Owner กับ Product Manager แตกต่างกันอย่างไร ..?
มาลองฟังคำตอบในมุมมองของพี่เก๋ นภาศรี (Muze Head of Product and Business Development)
ว่าทั้ง 2 ตำแหน่งนี้ มีความ ‘แตกต่าง’ หรือ ‘เหมือน’ กันอย่างไรบ้าง..
| ทั้งในเรื่องของมุมมองการทำงาน หน้าที่ความรับผิดชอบ รวมถึงทักษะที่ใช้
ในมุมมองของพี่ถ้าพูดให้เข้าใจได้ง่าย ก็คือ … Product Manager ดูแลงาน นอก Scrum Team ส่วน Product Owner จะดูแลงานใน Scrum Team
Product Manager จะมองภาพของ Product ในมุมกว้าง เช่น เข้าใจ Business Model และ Strategy, Partnership, Marketing, Branding, Pricing เป็นต้น แต่ Product Owner จะลงรายละเอียดและคลุกคลีกับทีม Develop หรือทีมทำงาน มากกว่า เพื่อที่จะ Implement Product ให้ออกมาตามแผน ที่ได้วาง Strategy ไว้
| ถ้ายกตัวอย่างให้เห็นภาพหน้าที่ความรับผิดชอบที่ต่างกันของ
Product Manager กับ Product Owner
Product Manager ไม่เพียงแค่ทำงานร่วมกับผู้บริหาร (Management Level) ในการคิดและวางแผนกลยุทธ์ด้านธุรกิจ รวมถึงสร้าง Product Strategy และ Solution เพื่อตอบโจทย์ลูกค้า อีกทั้งยังเป็นคนกำหนดวิสัยทัศน์ เป้าหมาย และโครงสร้างราคาของ Product
แต่ในขณะที่ Product Owner จะดูแลรับผิดชอบในส่วนของภาพรวมและวางแผนสำหรับ Product Release Roadmap ในแง่ของ Timeline, Scope และ Prioritization ของงาน รวมถึงวางแผนในระดับ Sprint ตลอดจนดูแล Product Backlog และประสานงานกับคนใน Scrum Team เพื่อส่งมอบงานที่ตรงเวลา รวมถึงปรับเปลี่ยนแผนการดำเนินงานในแต่ละวันด้วย
โดยทั้งสองตำแหน่งนี้ สามารถทำงาน Overlap กันได้ในส่วนของรอยต่อของ Product Level เพราะทั้ง Product Manager และ Product Owner ต้องทำงานกันอย่างใกล้ชิดมาเพื่อกำหนดแนวทางให้ชัดเจน
ทั้ง Product Manager และ Product Owner เป็นคนที่มีทักษะในการบริหารผลิตภัณฑ์เป็นหลัก
Product Manager จะเปรียบเหมือน CEO ของผลิตภัณฑ์ (Product) ซึ่งทำหน้าที่หลักในการตัดสินใจและประสานงานร่วมกันกับ ฝ่ายธุรกิจ (Business) ฝ่ายออกแบบ (Design) และฝ่ายวิศวกรรม (Development)
Product Owner จะขับเคลื่อนให้ผลิตภัณฑ์ (Product) มีประสิทธิภาพสูงสุดโดยมีการสนับสนุนจาก Development Team โดยทำหน้าที่ กำหนด Product Backlog และลำดับความสำคัญของงาน (Piroritizing) ให้กับ Scrum Team
| ทักษะที่ทั้ง 2 ตำแหน่งนี้ควรมี
อย่างที่เล่ามาข้างต้น Product Manager หรือ Product Owner ต่างต้องมีทักษะในการบริหารผลิตภัณฑ์ (Product management) เป็นหลัก โดยมุ่งความสำคัญของการพัฒนาผลิตภัณฑ์ของบริษัทเพื่อแก้ไขปัญหาและตอบสนองความต้องการของลูกค้า รวมไปถึงการส่งเสริมวิสัยทันศน์ทางธุรกิขขององค์กรให้ชัดเจนยิ่งขึ้น
ถ้าพูดถึงในมุม ความรู้และทักษะ ส่วนตัวคิดว่าการที่ Product Manager ต้องรับผิดชอบในมุมที่กว้างมากกว่า Product Owner เพราะต้องมีพื้นฐานในเรื่องของ Product Management อย่างเช่น เรื่องธุรกิจและกลยุทธ์อย่าง Market Positioning, Branding, Pricing Model และอื่นๆ โดยแค่ความรู้อย่างเดียวไม่พอ ต้องอาศัยประสบการณ์ด้วย แต่ Product Owner จะทำงานร่วมกับ Product Manager โดยเน้นขั้นตอนของการทำงานร่วมกับ Scrum team ( UX, development) เพื่อการนำส่งผลิตภัณฑ์สู่มือของผู้บริโภค (Deliever)
ทั้ง Product Manager และ Product Owner ต้องมี Soft skill ที่ดี
อย่างในมุมของ Product Manager ต้องอธิบาย Solution, Goal, Business Model, Pricing Model ให้กับทีมผู้บริหารเข้าใจและเห็นภาพ ว่าทิศทางของ Product จะไปแนวทางใด และในส่วนของ Product Owner ไม่เพียงแค่มีหน้าที่ทำความเข้าใจความต้องการของ Users หรือ ลูกค้า ว่าปัญหาคืออะไร หรือต้องการอะไร และเราควรจะสร้างอะไรเพื่อให้ทำงานสะดวกและมีประสิทธิภาพมากขึ้น จากนั้นต้องอธิบายให้ Users หรือ ลูกค้า เห็นภาพและเข้าใจไปในสิ่งเดียวกัน อีกทั้งยังต้องนำความต้องการของลูกค้ามาถ่ายทอดให้กับ Scrum Team (UX, Developer) เข้าใจและเห็นภาพไปในทางเดียวกันด้วย
ซึ่งจากประสบการณ์ ใน Role ของ Product Owner เคยเจอคำถามจาก Developer ว่า
‘ทำไมถึงต้องมีฟีเจอร์นี้’ ทำยาก
‘ต้องทำขนาดนั้นเลยหรอ’ เหมือนขี่ช้างจับตั๊กแตน
‘ทำตั้งเยอะ คุ้มมั๊ยเนี่ย’
เราซึ่งเป็น Product Owner ต้องอธิบายให้ Scrum Team เข้าใจถึงเหตุผล และประโยชน์ทางธุรกิจ ในการ implement แต่ละ Tasks แต่ละ User Stories บางครั้งในบาง Feature มันอาจจะเป็นจุดเล็กๆ แต่ impact Business มากๆ ทำให้ Product น่าสนใจ
“Product Owner มีหน้าที่สื่อสารให้ Scrum Team เห็นภาพและเข้าใจไปในทางเดียวกัน”
เพราะถ้า Team ยังไม่เห็นภาพไปในทางเดียวกัน.. ถามว่า Team ทำให้มั๊ย เค้าก็ทำ แต่อาจจะทำแล้วไม่มีความสุขในการทำงาน รู้สึกไม่ Challenge แต่ถ้าเราสามารถอธิบายให้ Team เข้าใจว่าทำไมต้องทำ Feature นี้ เราอธิบายเหตุผล ข้อดี ของ Feature นั้นๆ การทำงานในแต่ละ Sprint ก็จะ Happy กันทั้งทีม
ในส่วนของ Product Manager จะต้องมี 4 ส่วนหลักๆ คือ
- Management Role
ต้องมุ่งเน้นไปที่การกำหนดสิ่งที่ลูกค้าต้องการและเป้าหมายถึงธุรกิจ
2. Vision
มุ่งเน้นที่ วิสัยทัศน์เชิงกลยุทธ์, ผลิตภัณฑ์, ลูกค้า, Markets และ วัตถุประสงค์ของบริษัท
3. Product management
ต้องมีมุมมองธุรกิจในภาพกว้าง (High level vision) และสามารถจัดการ Product ได้ รวมถึงต้อง Positioning marketing, การสนับสนุนการขาย, การดูแลลูกค้า และ Support หลังส่งมอบ Product
4. Oversees entire product lifecycle
ต้องศึกษา Business case ต่างๆ และต้องสามารถวาง Product roadmap ได้
‘มองถึงภาพรวมของ Product lifecycle’
‘ศึกษาเกี่ยวกับธุรกิจและ product Roadmap’
ในส่วนของ Product Owner จะต้องมี 4 ส่วนหลักๆ คือ
- Management Role
ต้องมุ่งเน้นไปที่การสร้างและปรับปรุง product
2. Tactics and operations
มุ่งเน้นที่ การ Support Scrum team โดยเฉพาะกับทีม Development
3. Product management
ต้องสามารถถ่ายทอดมุมมองธุรกิจภาพกว้าง (High level vision) ให้มาเป็นงาน (Tasks) โดยสามารถอธิบายรายละเอียดความต้องการของงานได้ (User Stories) จัดการ product backlog และกำหนดไว้ว่าจะทำอะไรต่อไป
4. Manage sprints
จัดการงานในแต่ละ Sprint และมีส่วนร่วมคุยกับ Scrum team ว่าการทำงานใน Sprint มีอะไรที่ดี อะไรที่ต้องปรับปรุง และจะปรับปรุงกันด้วยวิธีใด (Retrospectives)
‘กำหนด Product Backlog และแจกจ่ายงานให้กับทุกคนในทีม’
‘ลำดับความสำคัญของงาน’
ถ้าเทียบกับ Product Manager และ Product Owner แล้ว Product Manager จะมอง Product ในมุมมองที่กว้างมาก และเป็นภาพรวม โดยอาศัยประสบการณ์ทางธุรกิจ แต่ Product Owner จะลงในรายละเอียดของ Product นั้นๆ ว่าจะทำอะไร และทำอะไรก่อนหลัง เพื่อให้งานสำเร็จตามเป้าหมายทางธุรกิจ
| Product Owner จำเป็นต้องมี Tech Skill ด้วยมั๊ย ..?
ในความเห็นของพี่ Product Owner ควรเน้นไปการเข้าใจ Requirement และการสื่อสารกับ Scrum team มากกว่า ในส่วนที่เป็น Technical แต่ถ้ามีความรู้ทางด้าน Technical ก็ถือว่าเป็น Extra เพราะจะอธิบายให้ Scrum team เข้าใจได้ง่ายขึ้น แต่ถ้าไม่มี ก็ไม่ถึงขนาดว่าจะเป็น Product Owner ไม่ได้
อย่างที่ Muze เราทำงานแบบ Agile เราจะแบ่งทีมเป็น Squad ซึ่งถ้า PO ไม่มีความรู้ Technical เลย Dev Lead ก็จะช่วยในส่วนนี้เพิ่มมากขึ้นมาหน่อย แต่ถ้า PO พอมีความรู้ Technical ก็จะช่วยแบ่งเบา Dev Lead ได้มากขึ้น
เช่น PO ที่เห็นภาพหรือมุมมองที่เป็น Technical เวลาคุยกะลูกค้าที่เป็น User เค้าจะรู้เลยว่าอะไรควรทำ หรือฟีเจอร์ไหนที่ทำแล้วมันใช้เวลาเยอะ ก็สามารถคุยกับ User ได้ทันที โดยไม่ต้องคุยกันแบบกลับไปกลับมา
‘แบบนี้ถ้าทำแล้วจะใช้เวลาค่อนข้างนาน เราสามารถปรับเป็นแบบนี้ได้นะคะ ?’
แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นจุดประสงค์ คือเพื่อทำให้ลูกค้าได้ในสิ่งที่ต้องการ และ Scrum team สามารถสร้างงานออกมาได้ในตาม Sprint งาน
Technical จึงเป็น Extra Skill แต่ไม่ได้จำเป็น เพราะมันเป็นเรื่องของการสื่อสาร ปลายทางเราก็ได้เท่ากัน เราแค่ต้องคุยกันมากขึ้น แต่สุดท้าย Result คือเราได้เท่ากัน
| ทั้ง 2 ตำแหน่งนี้มี Career path เหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร ..?
ในมุมพี่มองว่า Career path ของทั้ง 2 Roles นี้แตกต่างกัน ก็คือสำหรับ Product Manager จะเป็นมุม Business ภาพกว้าง เป็นการกำหนด Business Model และ Strategy รวมไปถึงเรื่อง Financial ดังนั้นสายงานนี้ จะเติบโตไปในทาง คนกำหนดกลยุทธ์ขององค์กร (Business strategy manager) หรือ ที่ปรึกษา (Consultant)
แต่ Product Owner จะเกี่ยวข้องกับ Scrum team มากกว่า ทำให้ Career path จะเกี่ยวข้องไปในเชิง รับผิดชอบงานมากขึ้นทั้งในเชิงของ Product อย่างเช่น เป็น Senior Product Owner ที่สามารถรับผิดชอบ Product หลายๆ ตัวในเวลาเดียวกัน หรือเมื่อมีประสบการณ์มากขึ้นสามารถขยับขึ้นไปทำในส่วนของ Scrum Master รวมถึงสามารถขยับเป็น Product Manager ก็เป็นเรื่องที่เป็นไปด้วย แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ต้องมีการเรียนรู้เรื่องธุรกิจและกลยุทธ์ แต่แค่ความรู้ทางธุรกิจอย่างเดียวไม่พอ ประสบการณ์ก็เป็นเรื่องที่สำคัญเช่นกัน
| สุดท้ายสิ่งที่คนมักจะเข้าใจผิดเกี่ยวกับ Product Owner และ Product Manager
คนที่เคยทำ Product Owner มาตลอด อาจจะเข้าใจว่า สามารถทำ Product Manager ได้ด้วย ซึ่งจริง ๆ ถามว่าทำได้มั๊ย ก็ทำได้
แต่ด้วยความที่ Product Manager ต้องมีพื้นฐานเรื่อง Product Management ในเรื่องของธุรกิจและกลุยุทธ์ อย่างเช่น Market Positioning, Branding, Pricing Model และอื่นๆ รวมถึงประสบการณ์ ทำให้ต้องใช้เวลาในการศึกษาข้อมูลทางธุรกิจและสั่งสมประสบการณ์ค่อนข้างมากถึงจะเป็น Product Manager ที่เชี่ยวชาญได้
