Daar waar deuren sluiten
De dag had niet slechter kunnen beginnen. Nietsvermoedend stapte ik rond kwart over negen de rechtbank binnen en meldde me bij de portier. Ik kwam voor de zaak van half tien. Tenminste, dat dacht ik. De zaak was echter om negen uur begonnen en de man achter het glas maande me snel naar binnen te gaan, naar de eerste verdieping. Hijgend liep ik de trap op, waar de bode de tweede onaangename verrassing voor me had. Daar waar ik geïnformeerd was over een politierechter zitting, bleek het te gaan om een zitting voor de Meervoudige Kamer. Na een diepe hap adem en een bemoedigend knikje van de bode, liep ik de zaal in. Er was publiek. Er was pers, de officier gaf me een glimlach van herkenning en de voorzitter wendde zijn blik tot mij: ‘Fijn dat u er bent mw. Kraaima. U stond in de file begreep ik?’ Nog voor ik de belofte had afgelegd, antwoordde ik naar eer en geweten mijn waarheid. ‘Nee, ik ben gewoon te laat.’
De rest van de zitting kon ik mijn ongemakkelijke gevoel maar moeilijk van me afzetten. Naar beste kunnen formuleerde ik mijn advies en ik was dankbaar en blij dat de zitting verder voorspoedig verliep.
De dag was nog maar net begonnen en fraaier zou t in ieder geval niet worden. Want de vorige avond laat, kreeg ik nog een appje van een cliënt:
‘Mijn vader is vanmorgen overleden Janinne. Ik weet ‘t nu even niet meer….’
Ondanks het late uur, kon ik het niet negeren, dus zocht zijn nummer en belde. Ik hoorde de trilling in z’n stem. Zelf werd hij diezelfde ochtend opgenomen in de kliniek. Wat een toeval was het en wat een geluk dat hij niet vastzat. Dat het niet zou hoeven gaan zoals het bij zijn moeder wel was gegaan. Vastzitten als je ouder sterft, waardoor je het afscheid niet zelf kunt bepalen, maar afhankelijk bent van regels, protocollen en opgelegde sancties. Dit keer is het anders. En hij wil het anders doen. Maar hoe, dat weet hij nog even niet. Ik probeerde hem gerust te stellen dat dat heus goed komt. Dat hij het niet alleen hoeft te doen en dat ik hem zal helpen. Hoe, dat wist ik op dat moment ook even niet. Hij leek me te geloven en met de belofte de volgende dag contact te hebben en verder af te spreken wenste ik hem sterkte en beëindigde het gesprek.
Die ochtend stond ik met een raar gevoel op. Ik had beloofd mijn client te helpen de komende uren, maar zijn nieuws had me geraakt en bracht herinneringen die me tot in het diepst van m’n ziel raakten.
Na het desastreuze begin van de dag in de rechtbank, tref ik mijn client in een waterig zonnetje buiten bij de rechtbank. Zwijgend rijden we naar zijn zus, die hij al enige tijd niet heeft gezien. Hij is gespannen, verdrietig en bang. Dat ik ook wat gespannen ben merkt hij niet.
De uitvaartondernemer zit al aan tafel als we binnenkomen. Mijn client wordt warm onthaald door zijn zus en zwager en allemaal laten ze hun tranen de vrije loop. Dat ik als volslagen vreemde hen gadesla lijkt allen niet te deren en het doet me beseffen wat een bijzonder moment dit is. Hier is een vader overleden. Een schoonvader en opa, die allen zo dierbaar is en waarvan men zo’n verdriet heeft. En in dat diepe, onbegrijpelijke verdriet moeten ze samen een afscheid regelen. En vanaf de bank kijkt de reclassering mee.
Zittend op die bank en luisterend naar hun verhaal, wellen de emoties ook bij mij op. Nog niet eens zo heel erg lang geleden zat ik ook zo aan tafel te overleggen met de uitvaartondernemer over het afscheid van mijn vader. Koos ik muziek, bepaalde de tekst op de rouwkaart en zocht samen met mijn familie de mooiste kist uit voor dat laatste, moeilijkste moment.
Maar daar waar ik een goede verstandhouding heb met mijn familie, heeft mijn client dat niet. De afgelopen jaren stelde hij ze teleur. Ik sprak regelmatig op verzoek van client met zijn vader als hij weer gedetineerd zat. Omdat zelf bellen teveel schaamte, verdriet, onzekerheid en angst opriep.
En nu moet hij voor altijd afscheid nemen van zijn vader. Die de gangen van zijn zoon weliswaar niet begreep, maar die desondanks van hem bleef houden. Zoals vaders van hun zonen houden.
In het verdriet om het verlies van zijn vader, hield hij zich stevig vast aan zijn zus en zwager. En leek het dunne laagje zelfvertrouwen weer vastere vormen aan te nemen. Hij ondersteunde zijn zus, bij het vormgeven van het laatste afscheid. Hij zorgde voor waardigheid en toonde zijn vader het respect dat hij verdiende. Hij groeide, ondanks zijn verdriet. Hij zag weer perspectief, ondanks het definitieve afscheid. Hij verloor die dag zijn vader, maar leek zijn familie weer te hebben gevonden.
En misschien nog veel belangrijker; hij vond zichzelf.
