Problem çözme becerisi nedir ve neden önemlidir?

Problem çözme becerisi her bireyin küçük yaşlardan itibaren her gün hayatında yer edinen kilit yetkinliklerden birisi olarak iş hayatında da çalışan yetkinliği kapsamında büyük önem arz etmektedir.

World Economic Forum problem çözme ve eleştirel düşünme becerilerini günümüzün en önemli 10 yetkinliği içerisinde saymaktadır.

Problemler her gün hepimizin karşısına çıkan çok basitten karmaşığa kadar pek çok seviyede sorunu işaret edebilir. Her birey her gün bir ya da birden fazla problemi çözmek zorunda kalabilmektedir. Bu problemleri bazen dakikalar içinde halledebildiğimiz gibi bazen hedeflerimize ulaşmamızda engel teşkil edebilecek ciddi sorunları beraberinde getirebilmektedir.

Problem çözmek olması istenilen veya beklenen duruma ulaşabilmeyi hedefler. Bu durumda da aksiyon alabilmeyi ve bir takım değişikliği beraberinde getirir. Çoğunlukla değişiklikleri kolaylıkla tolere edemeyebiliriz veya bu durumdan kaçınabiliriz. Bunun bir nedeni de değişimin zorlu bir süreç olduğu düşüncesi olabilir. Farklı problemler farklı çözüm yollarını da beraberinde geliştirmektedir. Bazıları problemi, problem olarak algılamayıp görmezden gelmeyi seçebilir. Bazılarıysa problemin çözme yollarını aramaya ve harekete geçmeye anında başlayabilir.

Problem çözme becerisine sahip bireyler inisiyatif ve sorumluluk alıp konunun üzerine giderken, problemi kabullenmeyen bireyler kaçma eğilimine yatkın olmaktadırlar.

Bu aşamada yapılması gereken karşımıza çıkan sorunlarla başa çıkma eğiliminde bulunarak çözüm yollarını aramaya başlamak ve bu yetkinliğimizi geliştirmek olacaktır.

Süreçte sarfedilen efor ve süreci yönetme becerisi, problem çözme yetkinliğini ve eleştirel düşünceyi önemli etkide geliştirmektedir. Yani problem çözme becerisine sahip olmak için bolca probleme maruz kalmak, problemi tanımak ve kabullenmek nihayetinde de çözmek için çaba sarfetmek oldukça önemlidir.

Problemle karşılaşıldığında süreci etkileyebilecek olası etmenler;

Geçmiş deneyimler,

Alışkanlıklar,

Karşılaşılan sorunun karmaşıklığı,

Kişisel algı,

Yüksek stres seviyesi,

Probleme karşı yönelim ve tutumlar olarak değerlendirilebilmektedir.

Bir diğer yandan etkili problem çözme stratejilerini bilmek ve uygulamak çok önemlidir.

En yaygın olarak kullanılan problem çözme tekniklerinden bazıları:

8D (8 Disiplin),

Balık Kılçığı Diyagramı,

Beyin Fırtınası,

TRIZ Yöntemi,

Altı Şapka Düşünme Tekniği,

Akış Diyagramları,

Veri toplama ve analizi şeklinde özetlenebilir.