Nasıl Bir Aşığım?

İzlediğim bir filmde aşkı ya yaşarsınız ya da yazarsınız diyordu. Bana sorarsanız aşkı yaşamadan yazamazsınız. Bir aşığın kaleminden çıkmış şiirlerin, romanların, filmlerin tadı her zaman bir başka olmuştur. Öte yandan biz farkında olmasak da aşk hayatımızın her safhasında bizimledir. Diğer bir deyişle, hayatımızın kaçınılmaz bir parçası olan aşk, psikologların da araştırma konusu olmuştur. Aşık olmanın insanların duygu, düşünce ve davranışları üzerindeki etkiyi incelemişler ve çeşitli modeller geliştirmişlerdir. Günümüzde ise aşk başlı başına hakkında bilimsel kitaplar yazılan, sempozyumlar düzenlenen bir bilim haline gelmiştir. Ortaya atılan kuramlardan birisi ise “Aşkın 7 Hali” kuramıdır. Gelin birlikte aşkın bu yedi farklı halini öğrenelim. Bakalım bizler nasıl birer aşığız?

7 farklı aşk çeşidi aslında temelde üç ana özellik etrafında şekillenmektedir. Bunlar, tutku, yakınlık ve bağlılıktır. Aşkın psikofizyolojik boyutu olan tutku, heyecanla ilişkilidir. Aşık olduğumuz kişinin yanında heyecandan soluğumuzun kesilmesi, ellerimizin titremesi, midemizde kelebekler uçuşması ve kalp atışlarımızın hızlanması tutkunun fizyolojik bileşenleridir. Takıntılı bir şekilde aşık olduğumuz kişiyi düşünmemiz ve başka şeylere odaklanırken yaşadığımız güçlük ise tutkunun psikolojik bileşenleridir. Karşılıklı duygusal bağın göstergesi ise yakınlıktır. İlişkilerimizde hissettiğimiz samimiyet, sağlıklı iletişim, sıcaklık, anlayış ve huzur ise yakınlığın bileşenleridir. Son olarak, bağlılık ise ortak bir yaşam amacı uğruna ne olursa olsun birbirinden vazgeçmeme durumunu açıklamak için kullandığımız özelliktir. Kısacası modele göre, bu üç farklı özelliğin tek başlarına ya da çeşitli kombinasyonlar sonucunda bir arada bulunmasıyla 7 farklı aşk tipi meydana gelmiştir.

1. Boş Aşk (Bağlılık)

Bu tip aşkta yalnızca hayat birlikteliğinden bahsedebiliriz. Eskiden daha çok yaygın olan “görücü usulü evliliklerde” sıklıkla görülen aşk için boş aşk diyebiliriz. Fakat yalnızca bağlılıkla başlayan ilişkilerde zaman içerisinde tutku ve yakınlık da görülebiliyor, boş aşktan başka bir aşk çeşidine dönüşümler gerçekleşebiliyor. Benzer şekilde zaman içinde tutkunun ve yakınlığın kaybedilip sadece bağlılığın kaldığı durumlarda da başka bir aşk çeşidinden boş aşka dönüşüm olabiliyor.

2. Çılgın Aşk (Tutku)

Cicim ayları olarak adlandırdığımız ilişkilerin ilk zamanlarında tutkunun ön planda olduğu, hatta tek başına var olduğu aşk çeşidi çılgın aşktır. Burada bahsettiğimiz tutku, kaynağını erotizmden ve cinsel çekimden almaktadır. Fakat hepimizin bildiği üzere cicim ayları çok da uzun sürmez. Bilinenin aksine aslında kısa sürmesi daha sağlıklıdır diyebiliriz. Zaman içinde ilişkinin duygusal derinlik kazanmasıyla birlikte tutkuya, yakınlık eklenir ve böylece çılgın aşktan romantik aşka doğru sağlıklı bir geçiş gerçekleşmiş olur. Aksi takdirde haberlerde gördüğümüz “altıncı eşinden boşanan çiftler” ya da “kırk gün olmadan boşanan çiftler” işte bu yoğun tutkunun yarattığı heyecanla evlilik gibi büyük bir adım atıp yakınlıkla desteklenmeyince, hayal kırıklığına uğrayan çiftlerdir. Dizilerden bir örnek vermemiz gerekirse bu aşk çeşidine “How I Met Your Mother dizisindeki Barney karakterinin tek gecelik ilişkileri” deli dolu aşktır.

3. Arkadaşça Aşk (Yakınlık)

Arkadaşça aşkı diğer aşk çeşitlerinden ayıran en önemli farklardan biri çiftler arasında cinsel bir çekimin olmamasıdır. Daha çok kardeş gibi sevme söz konusudur burada. En önemli özelliği bu aşk çeşidinde çiftlerin birbirlerine olan benzerlikleridir ve benzerlikleri nedeniyle çok iyi anlaşmalarıdır. İlk görüşte arkadaşça aşk olmaz fakat zamanla aşka dönüşebilir.

4. Romantik Aşk (Yakınlık ve Tutku)

Romantik aşkta yakınlık ve tutku bir arada olduğu için çekim oldukça fazladır. Tutkudan kaynaklanan fiziksel çekime ek olarak yakınlığın beraberinde getirdiği ruhani çekim de söz konusudur. Kısaca romantik aşkta duygu yoğunluğu ve arzu bir aradadır. “Unutamadığımız derin aşk acılarının” temelinde romantik aşk yatmaktadır. Ayrılık sonrasının neden bu kadar zor geçtiğini şimdi daha iyi anladığınızı düşünüyorum. Her ne kadar aşkın bu çeşidinin ne kadar kuvvetli olduğundan bahsetmiş olsak da bağlılık olmadığı sürece kalıcı bir aşktan bahsetmemiz pek mümkün değildir. Bu aşk türüne en iyi örnekler “lise aşkları” ve “yaz aşklarıdır”.

5. Dostça Aşk (Yakınlık ve Bağlılık)

Dostluğun paylaşıldığı aşkların en önemli özelliklerinden birisi saygı ve sevgi çerçevesinde olmasıdır. Duygular ve düşünceler çiftler arasında engellenmeden paylaşılır dostluğun paylaşıldığı aşklarda. Fakat tutku olmadığı için burada fiziksel bir çekimden bahsedemeyiz. Hepimizin etrafında gördüğü hiç tartışmayan, saygının en ön planda olduğu ilişkilerdeki aşk, dostluğun paylaşıldığı aşktır. Kısaca dengeli ve tutarlı birlikteliklerdir. Zaman içerisinde eksiksiz aşklarda tutkunun kaybolmasıyla dostluğun paylaşıldığı aşklara dönüşler gerçekleşebilmektedir. Bu durumu etrafımızdaki ilişkilerde sıklıkla “40 senedir evliyiz, eşimi çok seviyorum ama artık çekim hissetmiyorum” şeklinde duyarız.

6. Aptalca Aşk (Bağlılık ve Tutku)

Aşkın bu çeşidinde ilişkide devamlılığı sağlayan faktörün arzu olduğu düşünülür. Yakınlığın olmadığı arzu dolu aşklarda genellikle çiftler anlayışsız, bencil, iletişim sorunları yaşayan sabırsız kişilerdir. Dolayısıyla aslında aşkın bu türü için çok sağlıklı diyemeyiz.

7. Mükemmel Aşk (Tutku, Yakınlık, Bağlılık)

Üç faktörün mükemmel birlikteliğinden doğan eksiksiz aşk, tahmin edeceğiniz üzere en etkili aşktır. Etrafımızda gördüğümüz ve “mükemmel çift”, adeta “ruh ikizleri” diye tanımladığımız çiftlerin yaşadığı aşk çok yüksek ihtimalle eksiksiz aşktır. Fakat ne yazık ki eksiksiz aşka ulaşmak tahmin ettiğimizden de zordur ve hatta eksiksiz aşka ulaştıktan sonra devam ettirebilmek ulaşmaktan da zordur. Eksiksiz aşkı bulduğumuza inanıyorsak kaybetmemek için ilişkiyi canlı tutmaya özen göstermeliyiz, özverili olmalıyız, yapıcı ve anlayışlı bir dil kullanmalıyız, empati kurabilmeliyiz, sürprizlere açık olmalıyız, cinsel açıdan aktif olmalıyız ve en önemlisi ise saygı ve sevgiyi her şeyin üstünde tutmalıyız. Son aşk çeşidimiz olan mükemmel aşka da dizilerden bir örnek verecek olursak “How I Met Your Mother dizisindeki Lily ve Marshall arasındaki ilişkiyi” gösterebiliriz.

Gelelim esas soruya o halde, siz nasıl bir aşıksınız?

İlayda Etkin GÜLER

Not Tutuyoruz, üniversite öğrencilerinin ve mezunlarının öğrenim gördükleri bölümler hakkında içerik ürettikleri bir topluluktur. Kişisel deneyimler, üniversite hakkında bilgilendirici içerikler, ilgi alanları ve daha birçok konuyu kapsayacak şekilde içerik üreten bir topluluğuz.

Not Tutuyoruz Kasım 2021'de aktif hale gelerek günden güne değişmeye devam ediyor, siz de bu aileye katılmaktan çekinmeyin!