Prof. Dr. Mustafa Sarıca ile Röportaj: Fransız Dili ve Edebiyatı

Merhaba sevgili okuyucu! Fransız Dili ve Edebiyatı bölümünü okumakta olan bir öğrenci olarak kendi bakış açım ile yazdığım yazının ardından, sizlere daha detaylı bilgiler aktarmak adına Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fransız Dili ve Edebiyatı bölüm başkanı sayın Prof. Dr. Mustafa SARICA ile bir röportaj yaptım. Siz değerli okuyuculara katkıda bulunması ümidiyle!

1. Sizi Adnan Menderes Üniversitesi Fransız Dili ve Edebiyatı bölümü öğrencileri olarak yakından tanıyoruz ancak bu röportajı okuyacak kişilere kendiniz hakkında bir şeyler söylemek ister misiniz?

Muğla, Milas doğumluyum. Daha önce Yüzüncü Yıl ve Pamukkale Üniversitelerinde çalıştım. Üç yıldan bu yana da Adnan Menderes Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümünde öğretim üyesi olarak bulunuyorum. Yüksek Lisans ve Doktoram karşılaştırmalı dilbilim üzerine. Göstergebilim ve yazınbilim konularında da çalışmalarım sürüyor. Biçimbilim, Sözdizimi ve Kökenbilim de ilgilendiğim alanlar arasında.

Buraya gelişim salgın dönemine rastladığı ve uzaktan eğitim ile sınırlı etkileşim kurulabildiği için öğrencilerimizle yeterince kaynaşabildiğimi söyleyemem. Ancak Bahar Dönemi ile birlikte yüzlerini görebildiğimiz öğrencilerimizle daha çok tanıştığımız ve etkileşime geçebildiğimiz bir gerçek.

2. Bu bölümü okumak isteyen öğrenciler hazırlık okuyacaklarını biliyorlar lakin Fransızcayı oldukça zor bir dil olarak görüyorlar. Bu öğrenciler Fransızcayı öğrenirken nelere dikkat etmeli ve nasıl bir yöntem kullanmalı?

İngilizce ile tanışmış olarak, Fransızcaya ise sakınarak yaklaşan bir öğrenci kitlemiz olduğu doğru. Hazırlık Sınıfı öğrenim dönemini bir yıl arttıracak olsa da bir yılda kazanılan dilbilgisi hiç de az değil. Fransızca gibi karmaşık dil bilgisi taşıyan dillerin bu kadar sürede anlatılması kolay değil. Ancak öğrencilerimizin bu zoru başardığına hep tanık olduk. Zaten son yılların gençleri hep zorluklarla, salgınlarla ve bilinen sorunlarla göğüs göğüse çabalayan güçlü bir kuşak. Odaklandıklarında aşamayacakları engel olamaz. Sonunda Fransızca karmaşık da olsa sevimli ve kendini öğretme isteği aşılayan bir dil. Bu kuşakla Fransızcanın karşılaşması arkasında öğrenme aşkı doğuran bir süreç saklıyor.

3. Bölümü seçmek isteyen öğrencilere bölüm hakkında belirtmek istediğiniz özel konular var mı?

Yaşamlarını kazanırken aydınlık bir boyuta da açılacaklar. En tanınmış etkili, güçlü, söz ustası yazarları kendi dillerinde okuyor olacaklar. Cyrano’yu, Sefiller’i, Salambo’yu, Daudet’yi, Lamartine’i bu ses evreni içinde anlayacaklar. Bunun ne demek olduğunu derslerimizi izleyen öğrencilerimiz bilecektir. Bu bölümü seçecek olanların da bu evrene koşarak, isteyerek gelmelerini umuyorum.

Türkçe ile birlikte İngilizce ve Fransızca da öğreniyor olacaklar. Yaşama Türkçe ile birlikte 3 dille atılacaklar ve iş alanları uluslararası ticaret ve işbirliğinin her alanı. Onları buna hazırlamak için İş Fransızcası ve Özel Amaçlı Fransızca derslerimiz var. Ayrıca yol gösterici olsun diye Kariyer Planlama dersleri de zorunlu ders olarak eklendi. Öğrencilerimiz iş dünyasında onları nelerin beklediğini görmek için mezun olmayı beklemeyecekler. Derslerimiz olacakların önünde seyrediyor çünkü.

Mezun olduklarında üç dilde kendilerini anlatabilen gençleri aralarında görmek istemeyecek bir iş dünyası olamaz. Ayrıca bu öğrenciler Fransız yazınının tadını almış, dünyaca bilinen düşünürleri okumuş, en etkili dil ürünlerini tanımış aydınlar olarak toplumumuzu da süsleyeceklerdir.

Eğitim alanın da bu bilgi zenginliğinden beslenmiş adayların hem öğretmenlik eğitimi hem de yükseltilmiş atanma oranlarıyla desteklenmesi gerekmektedir. Atanan Fransızca öğretmeni sayısı arttırılmalı ve tek kutuplu bir dünyaya mahkûm edilmemeli gençlerimiz.

4. Öğrenciler genellikle dil bölümlerinden olan kişilerin iş bulmakta zorlanacağını düşünüyor. Bu konudaki görüşleriniz nelerdir?

Bu çok yanlış. Dil öğrencileri her yerde iş bulur. Bizim öğrencilerimizin artısı ise İngilizce üstüne Fransızca da öğrenmeleri. İki dili de etkili ve yeterli düzeyde kullanarak bölümü bitiriyorlar. Yabancı dilin iş dünyasının ve yaşamın her alanında etkili olduğunu bilmeyen, görmeyen yoktur. Buna öğrencilerimizin girişimciliği de eklendiği zaman iş dünyasının aradığı belki de arasa bulamayacağı çalışan özelliklerini taşımaktadırlar.

Ayrıca dünyanın küçüldüğünü, ulaşımın kolaylaştığı sorunların ve çözümlerin çok kolay yer değiştirdiği dönemlerdeyiz. Uluslararası çözümler, seçenekler iş alanları da öğrencilerimizi bekliyor. “Work and Travel” seçeneği salgınla bir duraklama yaşasa da hareketlenmeler yeniden başladı. Yapageldiğimiz ve yeniden önerdiğimiz seçeneklere Work and Travel’i, Camp America’yı ve benzeri uygulamaları da eklemeyi unutmuyoruz. Öğrenci iken çalışma ve ülkeleri tanıma fırsatı sunan bu seçenekler bitiren öğrencilerin iş dünyasına erkenden katılmasını sağlıyor. Okul bitince de var olan bağlantılarını kullanarak uluslararası iş dünyasında çalışma fırsatı buluyorlar.

Bu yolla ABD ve Kanada’ya giden onlarca PAU FDE öğrencisi şu an bu ülkede çalışmakta ve iyi düzeyde bir yaşam sürmektedirler. ADU FDE öğrencileri de bu seçenekleri diğerlerine ekleyerek çalışma, iş bulma yollarını zenginleştirebilirler.

4. Bizden önce bu bölümden mezun olan öğrencilerle iletişimde olduğunuzu söylemiştiniz. Bu öğrenciler şu an hangi iş pozisyonlarında ve nerelerde çalışıyor?

Bu yanıt önceki soruyu da ilgilendiriyor ve ona da karşılık veriyor. Pamukkale Üniversitesi FDE Bölümü mezunları iş dünyasının birçok alanında çalışmaktadırlar. Bilişim, yemek, konaklama, düzenleme ve benzeri alanlarda çalışan öğrencilerimizle bağlantımız sürmekte ve onlar bu deneyimlerini bilişim ortamlarında paylaşmayı ve bilgi vermeyi sürdürmektedirler.

5. Bu bölümü seçmek isteyen bir öğrenci kazanırsa, nasıl bir yol haritası izlemeli?

Bize üç kaynaktan öğrenci gelmektedir.

Hiçbir Fransızca eğitimi almadan yabancı dil puanıyla Hazırlık okumayı göze alarak gelen yurtiçi öğrenciler.

Yurtdışında Fransa, Belçika, Lüksemburg, İsviçre, kanada gibi ülkelerde yaşayan yurttaşlarımızın doğal konuşucu olarak alan eğitimi almaya gelen çocukları. Onlar genellikle Hazırlık Sınıfının düzey sınavını başararak atlamaktadırlar.

Son zamanlarda dikkat çeken bir başka durum daha ucuz olması nedeniyle Türkiye’de FDE bölümlerini seçen ve Türkiye’ye FDE okumaya gelen Fransa kökenli Fransız öğrenciler. Öğrencilerimizin ve herkesin dikkatini çeken bir durum, artık Türkiye’de okumayı yararlı ve uygun bulan uluslararası öğrencilerin sayısındaki artıştır.

Dil öğrenmenin en keskin, açık ve kısa yolu şudur.

İyi bir dilbilgisi eğitimi, beş beceri eğitimi, bireysel kitap okuma, güncel bilgi ortamlarını izleme, sınavlar için soru çözme ve soru inceleme yolları konusunda bireysel ya da uzman eğitimi alma.

Temel eğitimi kitap okuyarak geliştirmeyen hiç kimsenin dil bilgisi yükselemez. Bu durum ana dili Türkçe olanlar için de benzerdir. Türkçe kitap okumayan, yetişim koşullarını bilgi ile desteklemeyen ana diline de yabancılaşır.

Hiçbir dil yalnızca dilbilgisi okuyarak, soru çözerek gelişmez. Alan içi kitap okuma, güncel olayları izleme, uluslararası bağlantıları kullanma, yazarak ve konuşarak dili diri tutma dil öğrencisinin en iyi beceri arttırma araçlarıdır.

6. Bu bölümde okuyan öğrenciler kendilerini geliştirmek adına neler yapmalı? Bu konudaki tavsiyeleriniz nelerdir?

Öncelikle Türkçeyi iyi bilmek gerekiyor. Ana dilini bilmeden başka dilleri öğrenmek karşılaştırma seçeneğini oradan kaldırır. Aydın olmak, bilgi kazanmak, diğer öğrenilecek dillere büyük destek sağlar.

Temel Fransızca eğitiminden sonra dilbilgisi okumayı bırakıp, yalnızca kitap okumak, karşılaşılan dil sorunlarına nokta atışı dönüp incelemek, güncel konuları uygun ortamlardan izlemek, koşullara uygun uluslararası bağlantılardan yararlanarak dili kullanmak, gerekiyorsa yüksek lisans ve doktora ile alan çalışması yapıp uzmanlaşmak.

En kısa çözüm: Türkçe, Fransızca, İngilizce ve bilinen tüm dillerde kitap okumak ve güncel olayları süreli yayınlar yoluyla, uygun ortamları kullanarak izlemek.

7. Üniversitemizdeki öğrenci değişim programları hakkında bilgi verebilir misiniz?

ADU öğrencileri Erasmus, Farabi, Mevlana gibi değişim uygulamalarını kullanabilirler. FDE öğrencileri en çok Erasmus anlaşması imzalamış bölümlerden biridir. Kısacası gidilecek ülke sayısı oldukça yüksek, gönderilecek öğrenci sayısı da oldukça dikkat çekicidir.

Ayrıca Farabi ile hem yurtiçinde hem de ekimi anlaşmalı ülke üniversiteleri arasında değişim sağlanmaktadır.

Mevlana Değişim Uygulaması ise ülke, bölge kısıtlaması olmaksızın öğrenci ve öğretim üyelerinin anlaşmalı ülke üniversiteleri arasında değişim yapmasına izin verir.

Salgın nedeniyle 3 yıldan beri işletilemeyen ve yurtdışına önceden çıkmış öğrencilerin de geri geldiği sıkıntılı bir süreçten sonra bu değişim uygulanmaları yeniden işlerlik kazanma sürecine girmiştir.

8. Bölümümüzün öğrencilere sağladığı imkânlar nelerdir?

ADU FDE yalnızca Fransızca öğretimi yapan bir bölüm değildir. Yoğun ve kapsamlı İngilizce eğitimi de Fransızcaya eşlik eder. Öğrenciler her iki dili de bir arada, karşılaştırma seçenekleri içinde öğrenme şansına sahiptir.

Bitirdiklerinde her iki dil eğitimini aldıklarını gösteren bilgiler diplomalarında ya da döneme göre Not Durum Belgelerinde yer alır. Bu durum günümüz koşulları arasında öğrencilerimize eşsiz bir üstünlük ve seçilme artısı sağlar. Hiçbir yer ya da işyeri iki dilli bir çalışanı bir dil bilene değişmez.

ADU FDE öğrencileri ticaretin, uluslararası ilişkilerin, diplomasi alanının olduğu kadar bölgemiz için büyük önem taşıyan Turizm alanının da aranılan çalışan adaylarıdır. Otelcilik ve konaklama hizmetlerinden Turizm Rehberlik alanına kadar her noktada 3 dilde görev yapabilirler. Öğrencilerimizin kimi alanlar için ek belge ya da uzmanlık görev belgesi alması gerekebilir.

Sözlü ya da yazılı çeviri alanında da çalışabilecek olan öğrencilerimiz gerek yazınsal gerekse hukuki dil çevirileri yapabilirler. Yeminli Çevirmenlik alanlarının gerektirdiği kimi başvuruları gerçekleştirerek bu alanda da çalışabilirler. Ayrıca ağ ortamı ve basın yoluyla da serbest çeviri etkinliklerinde bulunabilirler.

Kısacası uluslararası ticaretin her basamağında, bütün kuruluşların yabancı dil ve uluslararası ilişkiler gerektiren her biriminde görev yapabilecek donanıma sahiptirler. Bu görevlerin vazgeçilmez ilkesi öğrencilerimizin kendilerini sürekli devinin ve donanım açısından diri ve etkin tutmaları ve geliştirmeleridir.

İki dil bilerek bölümü bitiren öğrencilerimiz Öğretmenlik Biçimlendirme Eğitimi alarak öğretmen atamalarına katılabilir. Öğretmenlik atamalarında Fransızca seçeneğinde bir canlanma olduğu gözlenmektedir. Dünyada en yaygın, AB dili ve BM dili olan bir alanın Türkiye de öğretmen atamalarında yeterince kullanılmaması üzücü bir durumdur. Ülkemizin yakın geçmişi bu dille devlet arşivi bile tutmuş, Yeni Türk Yazınında yol gösterici ve örnekleyici olmuş, 60’lı yıllara kadar birinci yabancı dil konumunu korumuş bir dilin bu günkü düzeye düşmesinde Fransa yönetimlerinin de büyük payı vardır. Uluslararası ilişkileri geçici sorunların gölgesinde bırakmak, ülkeleri eğitim uygulamaları yoluyla cezalandırmak doğru bir yol ve araç değildir.

Dünya bilgi birikimi İngilizce ile birlikte Fransızca olarak kitaplıklarda, ülke belgelerinde yer almaktadır. Fransızca bilenler birçok alan araştırmasını bu dilin sağladığı kaynaklar aracılığı ile yapabilmektedir. Bilimin temel kaynaklarından son aşamaya dek her türlü bilimsel içerik bu dili öğrenenlerin parmaklarının ucunda bulunmaktadır.

Bilgi erişim açından, uluslararası ilişkiler bakımından Çince, Rusça, Arapça, Japonca gibi diller yanında Fransızca önemini asla yitirmeyecek derinliğe, zenginliğe, içeriğe, sahiptir.

Ülkemiz bu dilin sakladığı bilgileri geçmişten günümüze taramak, araştırmak ve bu konuyla ilişkili uluslararası bağlantıları, ilişkileri diri tutmak zorundadır. Bu konuda zorlu bir eğitim sürecinden geçen ADU FDE öğrencileri söz edilen tüm alanlarda aranılan uzmanlar olarak görev yapmaya hazırdır.

Prof. Dr. Mustafa SARICA

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi

Fen-Edebiyat Fakültesi

Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanı

Not Tutuyoruz, üniversite öğrencilerinin ve mezunlarının öğrenim gördükleri bölümler hakkında içerik ürettikleri bir topluluktur. Kişisel deneyimler, üniversite hakkında bilgilendirici içerikler, ilgi alanları ve daha birçok konuyu kapsayacak şekilde içerik üreten bir topluluğuz.

Not Tutuyoruz Kasım 2021'de aktif hale gelerek günden güne değişmeye devam ediyor, siz de bu aileye katılmaktan çekinmeyin!