Blok Zincirinin Gizlilik Paradoksundaki Gizemi Kaldırın — Nasıl Oasis Bunu Çözebilir?

Kişisel gizlilik ve veri gizliliği, özellikle Web2'nin başarısızlıkları nedeniyle yükselmekte olan yeni trendlerdir. Bireyler artık tam ve sınırsız şekilde internet devlerine verileri için izin vermekten memnun değiller, ayrıca bu verilerin güvenliğini sağlamak için yeni yollar arıyorlar.

Bu makale “Oasis Foundation” için çevrilmiştir. Makalenin orijinali: https://medium.com/oasis-protocol-project/demystify-the-blockchain-privacy-paradox-how-oasis-solves-this-691b157f1fc8

Web2'den Web3'e geçişin bir parçası olarak veri gizliliğinin ön planda olacağı Oasis’te, blok zincirinde veri gizliliğinin bir paradoks olduğunu düşünmemize rağmen blok zincirinde yükselmeye hazırlanıyoruz.

Yasal düzeyde işlerde değişiklik yaşanmaya başladı bile. Buna örnek olarak, veri koruma ve gizliliğin önemli insan hakları olarak vurgulandığı AB’nin Genel Veri Koruma Yönetmeliği (GDPR) gösterilebilir. Yine de insanlar, mahremiyetlerini en temel düzeyde güvende tutmak için mahkemeler yerine teknolojiyi istiyorlar.

Veri koruması ve gizlilik için Blok zinciri teknolojisi öne çıkmaktadır. Ancak, blok zincirinin bazı temel noktaları gizlilik açısından sınırlamalar sağlayabiliyor. Veri gizliliğini Web3'e dahil ederek, blok zincirinde verilere karşı değişkenlik, şeffaflık ve izlenebilirlik özellikleri onu koruyabilecektir. Hatta bazıları blok zincirindeki gizlilik eksikliğinin, web3 tarafın gelişmesini engellediğini savundu.

Oasis olarak, gizliliğin ve veri sahipliğinin bir Web3 dünyasında oynayacağı önemli rolü anlıyoruz. Bu nedenle, gizlilik paradoks ayrılıkını bozabilecek gizlilik öncelikli bir blok zinciri platformu oluşturmayı kendimize misyon olarak adadık.

Oasis, Web3 dünyası için EVM uyumlu, esnek ve geleceğe uyumlu bir gizliliği öncelik edinen, ölçeklenebilir, Hisset Kanıtlı Katman 1 blok zincir ağı oluşturarak, blok zincirindeki gizlilik paradoks sorununu çözmeye hazır.

Blok Zinciri Gizlilik Paradoksu nedir?

Halka açık olan blok zincirlerinde, herkes belirli bir zincirde yürütülen işlemlerin tüm geçmişine erişebilir. Bu, her bir kişinin depolanan bilgilerin doğruluğunu doğrulama fırsatına eşit fırsata sahip olmasıyla, zincirin güvenliğini sağlamak için yapılır.

Saklanan bilgiler kişisel ve duyarlı olduğunda sorunlar meydana çıkar. Bu verilerin herkese açık olmasını istemeyen kişiler, blok zincirinde ortak zincirler kullanmayacaktır. Buna ek olarak, GDPR ve diğer mevzuat talepleri doğrultusunda veriler blok zincirinde saklanırken yasal zorluklar da yaşamaktadır.

Veri gizliliği için blok zinciri kullanılırken de sorumluluk da sorgulanmaktadır. Bir blok zincirinde yayınlanan kayıtlar silinemez ancak çoğu modern gizlilik yasası bireylere “unutma hakkı” vermektedir. Bir kişi ya da veri konusu, blok zincirindeki veriye kaydedilen bilgiyle kalıcı olduğunda, unutma hakkını nasıl uygulayabiliriz?

Oasis’te ana şemayı korurken, blok zincirindeki pek çok zorluğu çözmek için çalışıyoruz. Oasis, gizlilik koruma teknolojisi sayesinde Web3 için gizliliği sunarken; halka açık, değişmez ve merkezi olmayan bir teknolojidir.

İnsanların gizlilik talepleri sayesinde, veri koruma ve gizliliğin tekrardan bireylerin kendi ellerine geri verildiği bir dünyaya zaten girdik. Yasalar gelişiyor, ancak Web3'ün veri egemenliği ideallerini güvence altına almak istiyorsak, uygun bir veri koruma teknolojisi gerekiyor. Oasis’te bunu değiştirmek ve veri gizliliğinin temel bir adım olduğu Web3 dünyasına doğru giden lider blok zinciri olmak istiyoruz.

Oasis Gizliliği Nasıl Sağlar ve Korur?

Oasis Ağı’nın mimarisi, Web3'te onu bir blok zinciri sağlayıcısı olarak çalıştırır. Konsensüs ve akıllı sözleşme yürütmeyi Konsensüs Katmanı ve ParaTime katmanına ayıran modüler bir mimari kullanırız.

Bu katmanların ayrılması, ParaTimeların ortak bir fikir birliğini sağlamasına paralel olarak, farklı karmaşıklıktaki işlemleri işlemesine olanak tanır. Ancak, inanılmaz bir esneklik ve blok zincirindeki gizlilik paradoksunu bozabilecek özelleştirilebilir gizlilik koruma teknolojisi kullanma potansiyelini de sağlar.

Şu anda Oasis Ağı’nda iki gizli ParaTime vardır: Cipher ve Sapphire. Ayrıca, veri toplama konusunda yardımcı olan ve Web3'te oynayacak gerçek bir role sahip olan Gizli NFTler gibi şeyler oluşturan veri yönetimi API’leri de vardır.

Cipher: Gizli WebAssembly ile uyumlu ParaTime

Cipher, gizli akıllı sözleşmeleri destekleyen Oasis Ağı için bir ParaTime’dır. Cipher gibi gizli bir ParaTimedaki düğümlerin Güvenilir Yürütme Ortamı (TEE) adı verilen güvenilir bir bilgi işlem teknolojisi kullanması gerekmektedir.

TEEler, akıllı sözleşmenin yürütüleceği siyah bir kutuya benzerler. Anahtar yönetimi kullanılarak, şifrelenmiş veriler akıllı sözleşme ile birlikte kara kutuya gönderilir ve burada verilerin şifresi çözülür, akıllı sözleşme tarafından işlenir ve ardından, tekrar gönderilmeden kara kutuda önce şifrelenirler.

Bu işlem, verilerin gizli kalmasını ve düğüm operatörünün ya da uygulama geliştirilerin açıklanmamasını sağlayarak kullanıcılar için gerçek ve tam gizlilik sağlar.

Gizli bir ParaTime’a sahiplikle, gizlilik koruması sağlamak isteyen dApp oluşturucuları Web3'e yönelik bir alan sahibi olurlar. Bireylerden ve mevzuatlardan gizliliğin korunması için yeni bir talep mevcut. Web3'ün temellerini oluşturan kişiler; Cipher ile bunu yaparken, bu yeni çağa büyük bir başarı katabilirler.

Sapphire (Safir): Gizli EVM Uyumlu ParaTime

Daha önce de bahsettiğimiz gibi Blockchain Paradoksu, blok zincirlerinin Web3'e taşınmasına engel oluyor. Cipher’i bu çelişkiyi aşmak ve Web3'te blok zincirinin kullanılmasına izin verirken gizliliğin korunabilmesi için oluşturduk.

EVM geliştirici topluluğunun derinliğini ve genişliğini gördüğümüz için, Solidity geliştiricilerinin gizlilik özellikli uygulamalar oluşturmak için pek seçenekleri olmadığını ve bunu etkinleştirmek için çalıştıklarını fark ettik.

Sapphire, gizlilik koruma teknolojisiyle Solidity geliştiricilerin alışık oldukları bir ortam oluşturmalarına olanak tanıyan Gizli EVM ParaTime’ıdır. Geliştiriciler, Sapphire’i temel alarak Oasis’in birinci sınıf gizlilik koruma teknolojisine de erişebilecek ve oluşturmak istediğimiz yeni sorumlu veri ekonomisinin bir parçası olacaklar.

Parcel İş başında

Son olarakta bir dizi veri yönetimi API’si olan Parcel’in, Web3 dünyasında blok zincirindeki etkileyici kullanım örnekleri gösterilmekte. Bu gizlilik koruma teknolojisi sayesinde Gizli NFTleri oluşturabilmiştik.

Gizli NFTler, normal NFTSler gibi çalışmaktadır ve tamamen özel olan verilere erişimi de beraberinde sunmaktadır. Bu NFTlerin kullanımında Parcel, verilerin tam bir aksiyonla, bilgi işlem katmanında tutulmasını ve ayrıca çok daha fazla işlev ve olasılık elde edilmesini mümkün kılar.

Gizli NFTlerin kullanımda yer alan güzel bir örneği Bishop tarafından Oasis için hazırlanan “Minions of Army (Minyonlar Ordusu)” NFT Koleksiyonudur. Bu NFTlerin sahipleri, dışa dönük görüntü üzerinde yedeklenen temel matematiksel işleve göre Minyonlarını oluşturan özel erişim hakkını elinde bulundurmaktadır.

Nebula Genomics’in kurucu ortağı ve Harvard Tıp Okulu’nda Genetik profesörü olan Profesör George Church, Gizli NFTler ile bir kişinin verileri nasıl kontrol edebileceğini daha da vurgulamaktadır. Bunun için Oasis Ağı’nda bulunan verilerle birlikte genomik verilerinin bir NFT’sini mintlemiştir.

Bu hamle için ilham kaynağında veri sahibinin güvenli, özel ve kontrolü altında verilerini tutarken, genomik ve sağlık verilerinin nasıl adil bir şekilde paylaşılabileceğini ve paraya aktarılabileceğini yatmaktaydı.

Blok Zinciriyle Web3 İlerleyebilir

Mevcut jenerasyondaki blok zincirleri ölçekleme ve merkeziyetsizlik gibi kendi iç sorunlarıyla karşı karşıya kalsa da, işler ilerledikçe uygulama eksikliğiyle de karşı karşıya kalmaktalar.

Günümüz dünyasında blok zincirlerinde küçük kullanım örneklerini görmüştük. Ancak yine de henüz çok başarılı bir uygulama ortaya çıkmadı ve teknolojinin ilerlemesi durdu. Web2'den Web3'e geçtiğimiz için, teknolojinin yeni idealleri benimsemesi gerektiği durumlarda önemli bir değişiklik olacaktır.

Gizliliğin ve ilişkili veri egemenliğinin Web2'de istismar edildiği ve Web3'te özellikle korunan bir ideal olduğu aşikardır. Yine de, teknolojinin Web3'e taşınma hareketini engellemekte olan bir blok zinciri paradoksu vardır.

Oasis’te, gizliliğin blok zinciri için Web3'ün önderi olmasını hedefledik ve bunun için gizliliği blok zincirine dahil etmek için çalışmaktayız. Modüler mimarimizle ve gizlilik koruma teknolojimize sahip iki esnek katmanımız ile, blok zincirindeki paradoksu kırabilir ve internetin bir sonraki güncellemesindeki taleplerini karşılayabilecek bir protokol sunabiliriz.