Oasis, Move ParaTime Geliştirmek İçin Geliştiriciler Arıyor

Berke Güleryüz
Oasis Foundation Turkish
3 min readOct 29, 2022

--

Bu makale “Oasis Foundation” için çevrilmiştir. Makalenin orijinali: https://medium.com/oasis-protocol-project/oasis-seeks-builders-to-develop-a-move-paratime-909d307431e9

Facebook’un Diem Blockchain için oluşturduğu Rust tabanlı programlama dili Move, kısa bir sürede çok ilgi çekti. Sağlamlık ve güvenliğe odaklandığı ve geliştiricilere sunduğu ek olanaklar sayesinde, topluluğun Oasis Ağı’nda Move’u istediğini ya da istemediğini inceliyoruz.

Bu akıllı sözleşme dili, sağlamlık ve güvenliği en üst düzeye çıkarmak için tasarlanmış olup, dijital kaynakların tek seferde yalnızca bir sahibi olmasını ve yalnızca bir kez harcanmasını mümkün kılmak, ayrıca öğelerin kopyalanamamasını sağlamak için tasarlanmıştır.

Move teknolojisi, blok zincirinin ölçeklenebilirliği ve güvenliği konusunda çok fazla şey vaat etmekte ve genişlemekte olan Oasis Ağına çok uyacak. Oasis’in modüler mimari tasarımı sayesinde, eğer istenirse uygulaması da kolayca yapılabilecek.

Move’u Anlamak

Move, akıllı sözleşmeler ve blok zincirinde özel işlemler oluşturmak için kullanılan yürütülebilir bir bayt kod (bytecode) dilidir. Diem Blok zinciri için güvenli ve esnek bir programlama dili olarak oluşturulmuştur. Diem’in inceleme raporuna göre, bu dil iki ana dijital varlıklara odaklanmaktadır: az bulunurluk ve erişim kontrolü.

Az bulunurluk varlık oluşturmayı sınırlarken, erişim kontrolüyse mülkiyet ve ayrıcalıkları yönetirken çift/ikili harcamayı önlemektedir.

Doğrusal mantığın matematiksel konseptinden elde edilen kaynakları kullandığı için, Solidity gibi diğer programlama dillerinden farklıdır. Doğrusal mantığında, formüller sadece bir kez kullanılabilen temel kaynaklar olarak değerlendirilmektedir.

Move’un whitepaper’ında (beyaz kağıdında), “bir kaynak hiçbir zaman kopyalanamaz ya da dolaylı olarak atılamaz/çıkartılamaz, yalnızca program depolama konumları arasında taşınabilir” yazıyor. Bu nedenle de adı “Move”.

Move’un güvenliği ve ifade yeteneği Diem protokolünün önemli kısımlarının hareket halindeyken etkinleştirilmesine yani Diem coin, işlem (TX) yürütme ve doğrulayıcı yönetimi gibi şeylere olanak sağlamaktadır.

Move, Sui ve Aptos da dahil olmak üzere diğer blok zincirlerinde de uygulandı. Bu kadar büyük bir şekilde Move’un konuşulmasının nedeni ve uygulamanın Aptos’ta görünmesidir. Aptos’ta tüm işlemlerin eş zamanlı olarak işlendiği ve daha sonra hız ve ölçeklenebilirlik konusunda yardımcı olmak için onaylandığı görülebilir. Çakışmaları algılayan ve yöneten STM kitaplıkları sayesinde başarısız olan işlemler iptal edilir ve yeniden uygulanır.

Oasis, Move ile nasıl hareket edebilir

Oasis ağının temel özelliklerinden biri, çok yönlülüğü ve genişletilebilirliğidir. Oasis Ağı, konsensüs ve akıllı sözleşmeyi imzalamak için Konsensüs Katmanına ve ParaTime Katmanına ayıran modüler bir mimari kullanır.

ParaTime katmanı, geliştirici ortamlarında çeşitli bilgi işlem türleri oluşturmaya olanak tanır. Emerald ve WASM uyumlu, gizlilik odaklı bir çalışma zamanı olan Cipher adında EVM uyumlu bir çalışma zamanı zaten var. En son olarak gizlilik ve EVM uyumluluğu, Safir adı verilen endüstride ilk kez gizli bir EVM çalışma zamanında bir araya getirildi.

Ancak Oasis mimarisinin çok yönlü yapısı sayesinde, ek çalışma zamanı ortamları için desteği genişletmeyi kolaylaştırmaktadır. Topluluktan bir istek ve geliştiricilerin bir sürücüsü varsa, ağ üzerinde taşıma özelliğini destekleyen yeni bir ParaTime daha kolay bir şekilde geliştirilebilir.

Oasis ağı, güçlü halka açık bir hesap defterini sağlarken, Move gibi teknolojik gelişmelerle birlikte gelişen ayrı bir ParaTimelar ekosistemine sahip olarak, teknolojinin gelecekteki kullanım durumlarıyla uyumlu hale gelmesini ve hizmet etmesini sağlayabilir.

Move ParaTime’ı Oluşturmak

Oasis’te, Web3 geliştiricilerinin odak noktası olmayı istiyoruz. Web’in bir sonraki gelişimini oluşturmanın standart bir yolu olmadığını ve bu nedenle herkesin yeni yapı ortamları oluşturmasına olanak sağlayan modüler mimariye sahip olduğumuzu biliyoruz.

Move’un geliştiriciler için farklı bir şey sunma potansiyeli sayesinde, Oasis Ağı’nda onu görmek istiyorsanız, topluluğumuz olarak sizden haber almak istiyoruz. Buradan ParaTime oluşturmak ve ParaTime’ı çalıştırmak için ne gerektiğini öğrenmek için daha fazla bilgi edinebilirsiniz.

Ancak, Move ParaTime oluşturma olasılığı hakkında bizimle daha fazla görüşmek isterseniz lütfen Discord’a katılın. Ayrıca, Oasis’te Move ParaTime oluşturmak için nitelikli ekiplere bağışlar yapmak istiyoruz. Lütfen eğer ilgileniyorsanız, buradan başvuru yapabilirsiniz.

--

--