Oasis Network Teknolojsini Anlamak

Bu makale “Oasis Foundation” Türkiye lokalizasyon projesi kapsamında çevirilmiştir. Makalenin orjinaline aşağıdaki bağlantı üzerinden ulaşılabilir: https://medium.com/oasis-protocol-project/understand-oasis-network-technology-b9a289f8a0ac

Oasis Network, blokzincir teknolojisini daha güçlü, sağlam ve gerçek dünyanın sorunlarını çözebileceği Web3 geleceğine taşımak amacıyla tasarlandı.

Teknolojimiz, çekici bir geliştirici deneyimi, şık ve kolay bir kullanıcı yolculuğu sunmak ile birlikte gelişmekte olan Web3 dünyası için, geleceğe yönelik ve uygulanabilir bir platform sunabilmek amacıyla geliştirildi.

Misyonumuzu biliyor ve teknolojimizin bu misyonu hayata geçirmek için neden uygun olduğunu biliyoruz. Ayrıca, ilgili taraflar ve geliştiriciler için daha iyi bir anlayışın Oasis yolculuğuna yol gösterebileceğinin farkındayız.

Oasis Network’ ün Misyonu Nedir?

Günümüzde Web2'den Web3'e bir geçiş görüyoruz. Bu dijital evrim, esas olarak verilere ve internetteki verileri kimin kontrol edeceğine dayanmaktadır. Önceki dönemde büyük internet platformaları, her yerden gelen verileri topladı ve bu verilerden yararlanarak para kazandı ancak Web3, yeni bir ekonomik sistem geitiriyor. Bu yeni ekonomik sistem, verlerinin sorumluluğunu bireye, yani verinin sahibine veriyor — veri sahibinin yaratıcı olarak, herhangi bir merkezi otorite olmadan kendi verileri üzerinde para kazanabileceği dijital bir ekonomi.

Web3 ve verilerin nasıl görüntüleneceğine yönelik bu hareket, Oasis için çok önemli bir motivasyon kaynağı olmak ile birlikte, Web3 teknolojisi çatısı altında tanımlanacak araçların oluşturulması anlamını taşır. Web3, gücü ve verilerin kontrolünü bireylerin ellerine geri vermek ve insan merkezli bir gelecek inşa etmek için gelişen teknolojileri kullanır.

Web3'ün önemli desteklerinde birisi gizliliktir. Gizlilik, insanların kendi verilerini sorumlu şekilde kontrol etmelerine, gerçek veri gizliliği ve çevrimiçi güvenliğin var olduğu bir paradigma ile verilerinden kazanç elde etme seçeneğine olanak tanır.

This is why we are working to change the status quo of how things are done on the current web; to empower users rather than extract their valuable data with no compensation — through our technology.

Mevcut web’ düzeninde işlerin nasıl yürütüldüğüne ilişkin düzeni değiştirmek için çalışmamızın gerçek sebebi; kullanıcıların değerli verilerini ücretsiz olarak dağıtmak yerine, teknolojimiz aracılığıyla gelir elde edebilecekleri bir işleyiş oluşturmak.

Eşsiz mimarimiz ve gizli bilgi işlem teknolojisinin canlıya alınması ile, gizlilikle şeffaf, kullanıcıların veriden sorumlu bir ekonomik büyümenin tohumlarını ekiyoruz.

Oasis Network’ ün Teknoloji Bileşenleri

Oasis Network, çok katmanlı modüler bir mimariye ve düşük maliyetli gizlilik odaklı akıllı sözleşmeleri dağıtma esnekliğine ve ölçeklenebilirliğe sahip, gizlilik odaklı 1. Katman Hisse Kanıtı bir akıllı sözleşme platformudur.

Şu an kulağa devasa geliyor, ancak sistemimizin hücreleri onun ana yapıtaşlarından geliyor. Öncelikle teknik bir mecrekle, daha sonra basit bir şekilde göz atalım.

Konsensüs Katmanı (Katman 1)

Oasis Ağının iki ana katmanı vardır Bu katmanlar; Konsensüs Katmanı ve ParaTime Katmanı’ dır. Ancak herşeyin başı Konsensus Katmanı’dır

Temel işlev olarak Konsensüs Katmanı; ParaTimes’tan gelen güncellenmiş durum karmalarını alır ve bunları Oasis blok zincirinin bir sonraki bloğuna yazar. Bu temel katman, modülerlik ilkesi çerçevesinde tasarlanmıştır ve agnostik fikir birliğinin gelecekte herhangi bir fikir birliği mantığı ile değiştirilebilir olmasına izin verir.

Şu anda temel katman, Bizans Hata Toleranslı bir konsensüs motoru olan Tendermint Core’un değiştirilmiş bir versiyonundan oluşmaktadır. Bir PoS mekanizması ve merkezi olmayan bir dizi düğüm operatörü kullanır.

Bu çok düğümlü mimari, finalde karmaşıklığı ve yürütme katmanındaki hesaplama hataları riskini azaltmayı amaçlar.

Oasis Network, Konsensüs Katmanı tarafından sağlanması gereken birden fazla hizmete sahitir. Bazı ortak işlevleri gerçekleştiren ve işlemleri uygun hizmete özgü düğümlere gönderen bir ABCI uygulama çoklayıcı kullanır. Bu şekilde temel konsensüs, hizmet düğümlerinin her biri ile etkileşime girebilir.

Uzun lafın kısası…

Konsensüs Katmanı, ağın kurallarının uygulayıcısıdır. Düğümlerin Tendermint’ten gelen kurallara uymasını sağlar ve öncelikli görevi ağ genelinde fikir birliğini sürdürmektir. Oasis’te düğümler, karmaşıklığı azaltmak için küçük bir hizmet seti sağlamakla görevlendirilir ve bu sayede, Katman 1 çalışırken hata olasılığını azaltır.

Konsensüs Katmanı ayrıca blokların oluşturulması ve doğrulanmasından da sorumludur. Oasis’te bu görev; çoğu işlemin buesnek katmandan ve onun içindeki ParaTimes’tan gelmesi sebebiyle birinci katmanın ikinci katman ile ( ParaTime Katmanı) ilişkisinde önemli bir rol oynar.

Konsensüs Katmanı, ParaTimes’tan işlemleri ve diğer yürütmeleri kabul ederek tüm bu işlem ve yürütmeleri Oasis zincirinin bir sonraki bloğuna yazar. Bu sırada ParaTimes, belirli uygulamaları çalıştırmak için yapılandırılabilen ve özelleştirilebilen farklı birer ağ olarak çalışır.

ParaTime Katmanı (Katman 2)

ParaTime Katmanı, birden çok paralel ParaTime’dan oluşan ve her biri paylaşılan duruma sahip bir bilgi işlem ortamını temsil eden akıllı sözleşme yürütme katmanıdır. Bu bilgi işlem ortamları EVM uyumlu ortamlardan yakında çıkacak olan Confidential EVM ParaTime Sapphire’a, ayrıca Emerald ve Cipher ParaTimes’daki WASM uyumlu ortamlara kadar esneklik ve özelleştirilebilirlik sunar.

Bir ParaTime’ı çalıştırmak için; düğümlere katkıda bulunacak düğüm operatörlerinin, ödüller kazanaiblecekleri açık veya kapalı bir bilgi işlem komitesine katılımı gerekmektedir. Oasis, ParaTime yürütmesini doğrulamak için tutarsızlık algılama yöntemini kullanır. Bu yöntem, doğrulanabilir bilgi işlem tekniği ile daha küçük komitelerin kullanımına izin vererek aynı güvenlik seviyesinde sharding veya parachain modellerinden daha verimli olan daha küçük bir çoğaltma faktörü gerektirir.

Bir anlamda akıllı sözleşme yürütme yönetimi; Konsensüs Katmanına ve bu katmanın düğüm operatörleri ve bilgi işlem komitesi kullanımına benzer şekilde çalışır. ParaTimes herkes tarafından çalıştırılabilir ve kendi ödül sistemine, katılım gereksinimlerine ve yapısına sahip olabilir; ek olarak, düğüm operatörleri herhangi bir sayıda ParaTimes’a katılabilir.

Daha önce belirtildiği gibi konsensüsten ayrılma, ağın modüler tasarımı aracılığıyla ölçeklenebilirliği ele almasına izin verir. Bu ayırma işlemi ParaTimes’ın birbirinden farklı olmasına izin verir.

Farklı kılan nokta, Ethereum ve diğer alternatif Katman 1 ağlarına benzer olarak gizli ParaTimes veya gizli olmayan ParaTimes çalıştırma yeteneğidir. Ayrıca, ParaTimes güvenlik, ölçeklenebilirlik veya gizlilik teknolojileri ilerledikçe bile konsensüsü korurken bağımsız olarak gelişebilir.

Uzun lafın kısası…

ParaTimes, ağın ikinci katmanında paralel olarak konumlanmış, bağımsız bilgi işlem ortamlarıdır. Bu bilgi işlem ortamları kendi işlemlerini Konsensüs Katmanına yazarlar.

ParaTimes, herkesin Oasis üzerinde oluşturabileceği bu özelleştirilebilir ortamlar olarak görülebilir. Geliştiricilerin istediği parametrelere bağlı olarak gelişen ve değişen; esnek, uyarlanabilir ve modüler olabilirler. Buna ek olarak, Oasis’teki konsensüs katmanındaki Katman 1 güvenliğinden ve kurallarından da yararlanırlar.

ParaTimes neredeyse sonsuz olanaklara sahiptir (EVM veya WASM gibi farklı VM’leri çalıştırabilir ve izinli veya izinsiz sistemler olarak tasarlanabilirler). Sonuç olarak, ParaTime özelleştirmesi ve esnekliği geliştiricilerin; güvenlik, performans ve gizlilik arasında istenen dengeyi kurmalarına olanak tanır.

Mevcut ParaTime’ lar

Emerald

Oasis’te çalışan geliştiriciler için şu anda mevcut olan önemli ParaTime’ lardan biri, EVM Uyumlulğu olan Emerald ParaTime’dır. Oasis’te bir EVM ortamına sahip olmak, Solidity’de oluşturmaya alışmış geliştiricilerin hızlı ve kolay bir şekilde Oasis üzerinde çalışıp, oluşturmaya alışık oldukları araçları ve dokümantasyonu kullanabilmeleri anlamına gelir.

Bununla birlikte, Ethereum’dan farklı olarak, Emerald Paratime çok daha fazla ölçeklenebilirliğe ve artabilen işlem hacmine sahiptir. Ayrıca düşük maliyetlidir ve çoğu zaman ETH işlemlerinden %99'a kadar daha ucuzdur. Ayrıca Wormhole, CBridge ve Multichain gibi köprüler aracılığıyla zincirler arası birlikte çalışabilirlik özelliğini de barındırmaktadır.

Cipher

Bu ParaTime, Oasis’in tüm misyonunu içeren ve Web3 dünyasına yönelikbir gizlilik teknolojisinin yürütülmesine izin vererek tümü tek bir yerde, etkin gizliliğe sahip bir ParaTime’dır.

Cipher, temel değerlerimizden biri olan gizli akıllı sözleşmeleri destekler. Cipher gibi gizli bir ParaTime’da, düğümlerin Güvenilir Yürütme Ortamı (TEE) adı verilen güvenli bir bilgi işlem teknolojisi kullanması gerekir.

TEE’ler, akıllı sözleşme yürütme konusunda bir kara kutu gibi çalışır. Şifrelenmiş veriler, akıllı sözleşmeyle birlikte kara kutuya gider. Daha sonra verilerin şifresi çözülür, akıllı sözleşme tarafından işlenir ve kara kutudan gönderilmeden önce şifrelenir.

Bu süreç, verilerin gizli kalmasını ve düğüm operatörüne veya uygulama geliştiricisine ifşa edilmemesini sağlar.

Sapphire

Sapphire sektördeki gizli EVM ParaTime ve ilk gizli EVM çalışma zamanıdır. Oasis’te gizlilik teknolojisinin ne kadar önemli olduğunu biliyoruz. Geliştiricilere, Web3'ün bir parçası olmak ve Web3'ü ileriye taşımak için gizlilik etkin uygulamalar oluşturma konusunda yetki vermek istiyoruz.

Emerald’a çok benzer şekilde, dayanışma geliştiricilerini Oasis Network’te rahat bir şekilde inşa edebilmeleri için güçlendirmek istiyoruz. Bu nedenle Sapphire, EVM uyumlu bir ortamdır. Ek olarak, bu geliştiricilerin gizliliği koruyan teknolojimizi tanıdık bir ortamda oluşturarak hızla genişleyen Web3 dünyasında ilerlemelerini de istiyoruz.

Oasis’in Teknolojisi Neler Sunuyor?

Hızlı, Ölçeklenebilir, Düşük Maliyetli

En büyük 1. Katman blok zincirleri üzerinde geliştirme yapmanın mevcut temel sorunu; hız, maliyet ve ölçeklenebilirliktir. Birçoğu bu sorunlarla mücadele etmeye çalışıyor ve Oasis’te teknolojimiz sayesinde geliştiriciler için hali hazırda hızlı, ucuz ve ölçeklenebilir fırsatlar sunuyoruz.

Düğümler, minimum hizmet kümesi sağlamakla görevlendirildiğinden, bilgi işlemi 2. Katman’da ve farklı ParaTimes içinde gerçekleşebilir. İki ayrı katmana sahip olmak, ParaTimes’ın paylaşılan konsensüs ile paralel olarak, farklı karmaşıklıktaki işlemleri gerçekleştirmesine izin verir. Bu esneklik sayesinde, bir ParaTime’da çalışan iş yükleri ve yükseltmeler, diğer ParaTime’ları etkilemeden ağ güvenliğini ve kesinliğini bağımsız olarak sağlamak için fikir birliği ile uyumlu olarak çalışır.

Bu seviyede artırılmış işlem hacmi, benzersiz ölçeklenebilirlik ve Ethereum’dan yüzde 99'a kadar daha düşük ücret anlamına gelir.

Gizlilik

Gizlilik ve mahremiyet, Web3'ün ve bireysel veri sahipliğine geçiş sürecinde masanın en önemli ayaklarındandır. Bununla birlikte gizlilik, Oasis için temel bir değerdir ve teknolojinin büyük bir kısmı, gizlilik yoluyla verileri güçlendirmeye yöneliktir.

Genel olarak, temel teknoloji üzerinden veri kullanılabilirliğini ve şeffaflığı devralan farklı blok zinciri platformlarında akıllı sözleşmeler görüyoruz. Ancak Oasis’te akıllı sözleşmelerde veri gizliliği sağlamaya çalışıyoruz.

Gizli bilgi işlem teknolojisinin devreye alınmasıyla, gerektiğinde akıllı sözleşme gizlilik endişelerini giderebiliriz. Bu aynı zamanda, gizli akıllı sözleşme arayanlarların Cipher ve Sapphire gibi gizli ParaTimes kullanmayı tercih edebildikleri esnekliği de sağlar.

Veri Mülkiyeti

Oasis Network’ün bir diğer temel değeri, bireysel verilerin mülkiyetidir (aynı zamanda Web3 dünyasının bir diğer masa ayağıdır). Oasis’in esnek ve modüler tasarımı, bu değerlere ulaşmak için teknolojimizi geliştirebileceğimiz anlamına gelmektedir.

Parcel ile Oasis, Tokenize Edilmiş Data kullanarak sorumlu bir veri toplumunu teşvik etmeyi amaçlıyor. Oasis Network’teki veri sağlayıcıları, hassas bilgilerinin farklı hizmetlerde nasıl kullanıldığını analiz eden veya kontrol eden uygulamalardan ödüller kazanarak Tokenize Verilerini kullanıma sunabilir.

Bu konsept, bugün bildiğimiz paraya çevrilmez veya onu üretenler tarafından kontrol edilmez veri sahipliğinden farklıdır.

Parsel şu anda Binance, Geneticave BMWGroup gibi kurumsal ortaklar tarafından kullanılıyor, ancak teknoloji başka alanlarda da kullanılmaya başlandı.

Blockchain Destekli Web3 Dünyasının Temeli

Oasis’in teknolojisinin olduğu gibi inşa edilmiş olması bir tesadüf değil. Platformun amaçları ve motivasyonları, blok zincirinin uygulanabilir ve işlevsel olduğu bir Web3 dünyasına ulaşmak için yalnızca teknoloji tarafından güçlendirilmektedir.

Dünyanın değiştiğini ve blok zincirinin hayatımıza uyum sağlamanın ucunda olduğunuz anlıyoruz ancak bu; Web3 ideallerinin bugün sahip olduğumuz teknolojiyle karşılanmasını sağlamak için güçlü, sağlam ve geleceğe dönük bir platform gerektiriyor.

Oasis, ölçeklenebilirlik sağlayan çok katmanlı modüler bir mimariye ve düşük maliyetli gizlilik odaklı akıllı sözleşmeleri dağıtma esnekliğine sahip, gizlilik odaklı bir Hisse Kanıtı 1. Katman bir akıllı sözleşme platformudur.

Ancak Oasis, gelecekte Web3 dünyasının neye ihtiyaç duyacağını anlıyor; düşük maliyetli ve hızlı işlemler, ölçeklenebilirlik, gizlilik, veri sahipliği ve geleceğe yönelik esneklik sağlama işlevi sunuyor

Interested in building your project on Oasis, you can apply for funding from our $235 million Ecosystem System Fund. Please click here to read our developer resources.

Projenizi Oasis üzerinde geliştirmekle ilgileniyorsanız, 235 milyon dolarlık Ekosistem Sistem Fonu’ muzdan finansman başvurusunda bulunabilirsiniz. Geliştirici kaynaklarımızı okumak için lütfen buraya tıklayın.