กาลเวลาไม่ได้เยียวยาทุกสิ่ง
การนอนตะหากที่เยียวยาทุกสิ่ง
กาลเวลาจะเยียวยาทุกสิ่งเอง
เป็นประโยคที่ผมได้ยินบ่อย ๆ เวลาที่ผมเจอประสบการณ์ที่ทำร้ายจิตใจหนักมาก รู้สึกว่าข้ามมันไม่ไหว ผมก็จะพยายามไปโฟกัสกับอย่างอื่น และบางครั้งก็ปลอบใจตัวเองว่า กาลเวลาจะเยียวยาทุกสิ่งเอง
พออ่านหนังสือ Why We Sleep ของ Matthew Walker ถึงได้รู้ว่า จริง ๆ ไม่ใช่กาลเวลาที่เยียวยาทุกสิ่ง เป็นการนอนต่างหาก และไม่ใช่นอนแบบไหนก็ได้ด้วย จริง ๆ เป็นการนอนแบบ REM Sleep หรือที่ในหนังสือนี้เรียกว่าฝัน
เวลาที่คนเรากำลังฝัน (REM Sleep) สมองเราจะไม่หลั่งสารความเครียดที่ชื่อ Noradrenaline ออกมา ซึ่งสาร Noradrenaline ก็เหมือน Adrenaline ที่ทำให้ร่างกายเครียดนี่แหละ แต่ Noradrenaline เป็นความเครียดของสมองตอนมีอารมณ์รุนแรง
การฝันเป็นการ replay เหตุการณ์ แต่เพราะมันถูกทำตอนสารความเครียดไม่หลั่ง ทำให้เราสามารถทบทวนเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น โดยไม่ถูกทำร้ายทางอารมณ์ได้ ทำให้เราได้คิดตก และก้าวข้ามเหตุการณ์แย่ ๆ ไปได้ การฝันจึงเหมือนการเยียวยาจิตใจที่เราทำเองทุก ๆ คืน
อย่างไรก็ดี สำหรับบางคนที่โชคร้าย เจอเหตุการณ์ที่รุนแรงจนกลายเป็นปมที่เค้าไม่สามารถก้าวข้ามไปได้ การเยียวยาตอนฝันนี้ก็จะไม่ทำงาน อาการแบบนี้เรียกว่า Post-Traumatic Stress Disorder (PTSD) ซึ่งในคนกลุ่มนี้จะสังเกตเห็นว่าเค้ามีสาร Noradrenaline อยู่ในตัวสูงกว่าคนปรกติ พอไปนอน ก็ฝันถึงเหตุการณ์รุนแรง แต่อารมณ์รุนแรงมันดันติดมาด้วย ทำให้ฝันร้ายถึงเหตุการณ์เดิม ๆ เหมือนกับคนถูกซ้ำแผลเดิม ซ้ำ ๆ ๆ จำไม่ไหว
คนเขียนไปเจอกับคุณหมอ Dr. Murray Raskind ที่ conference แห่งหนึ่ง ใน conference นั้น คุณหมอได้แบ่งปันสิ่งที่เค้าค้นพบว่า ยา prazosin ที่เค้าใช้เพื่อลดความดันให้กับคนไข้ที่มีความเครียดกับอาการ PTSD มันมีผลข้างเคียงที่ดีเกินคาด คือมันช่วยลด Noradrenaline ได้ด้วย ซึ่งส่งผลให้เค้าได้ยินจากคนไข้หลายคนหลังจากได้ยาว่า ฝันร้ายซ้ำ ๆ มันหายไปแล้ว พวกเค้าไม่กลัวการเข้านอนอีกแล้ว
ภายหลังยา prazosin ได้รับการยอมรับจากองค์การอาหารและยาที่อเมริกา ให้ใช้ในการบรรเทาผู้ป่วยที่มีอาการฝันร้ายซ้ำ ๆ
สรุปแล้วการนอนแบบ REM Sleep หรือฝันนั้นเหมือนกับการพบจิตแพทย์ส่วนตัวเลย คือการทบทวนประสบการณ์ที่เราเคยผ่านมา แต่แยกอารมณ์รุนแรงที่เกิดขึ้นออกไปจากประสบการณ์ เพื่อให้สมองเราจัดการกับมันไหวและได้ตกผลึกจากเหตุการณ์ที่ผ่านมา จนเราสามารถ “ข้าม” มันไปได้
ผมอ่านมาถึงตรงนี้ ผมก็เข้าใจตัวเองว่าทำไมเวลาผมมีเรื่องอึดอัดใจ พอปล่อยเวลาผ่านไป (หลาย ๆ คืน) มันถึงค่อย ๆ ข้าม เรื่องเหล่านั้นไปได้ แต่ในบางครั้งที่มันอึดอัดจนนอนก็นอนไม่หลับ กระสับกระส่าย ผมถึงเลือกโทรไปปรึกษาเพื่อนซักคน ผมเข้าใจว่านั่นคือการระบายที่ผมทำโดยสัญชาติญาณ เพื่อลดระดับความเครียดให้อยู่ในระดับที่การนอนจะจัดการเยียวยาจิตใจต่อได้ แล้วค่อยนอนหลับนั่นเอง
