วิธีขอร้องแบบสันติ
ตอนเรียน Non-Violent Communication (NVC) ผมได้รู้จักกับ Key Differentiations 4 คู่ที่เราต้องแยกออกจากกันให้ได้ ถ้าเราอยากสื่อสารอย่างสันติเป็น
วันนี้ผมจะมาพูดถึงคู่หนึ่งในนั้นที่เรียกว่า “ขอร้อง” กับ “คำสั่ง”
สมุดภรรยาพูดกับสามีที่กำลังเล่นเกม ROV ลงแรงค์อยู่ว่า:
1. ที่รักขาไปซักผ้าให้หน่อยได้ไหม
2. ซักผ้าให้หน่อยนะนะนะนะนะ
3. ถึงตาเธอแล้วซักผ้าด้วย
ลองถ่ายได้ไหมว่า 3 แบบข้างบนแบบไหนที่เรียกว่าขอร้อง และแบบไหนที่เป็นคำสั่งตามแบบของ NVC?
เฉลยคือไม่รู้ ถ้าอยากรู้ต้องลองตอบว่า “ไม่เอาอ่ะ” ดู :D
ใน NVC เราจะนับประโยคหนึ่งเป็นคำขอร้องก็ต่อเมื่อผู้ถูกขอร้องตอบรับด้วยความเต็มใจ แต่หากว่าคนรับฝืนใจรับ ประโยคนั้นก็จะนับเป็นคำสั่ง
ผมได้เรียนรู้เรื่องนี้มาหลายปีแล้ว มีโอกาสได้แบ่งปันกับคนหลายคนด้วย แต่วันนี้เป็นวันแรกที่ผมเข้าใจว่าลึก ๆ แล้วแก่นที่สำคัญของ NVC ก็คือการให้ความเคารพกับประสบการณ์ของทุก ๆ ฝ่าย ซึ่งเป็นก้าวแรกที่นำไปสู่ win-win และการสานความสัมพันธ์ให้แข็งแรงขึ้น ซึ่งเป็นผลลัพธ์ของ win-win อีกที
ระหว่างทางเลือกไปซักผ้ากับไม่ไปซักผ้า มีช่องว่างให้เราสร้างสรรค์ทางเลือกได้อีกมากมาย เช่น รออีก 15 นาทีได้ไหม เล่มเกมตานี้เสร็จจะไปซักให้ หรือ ขอแลกเวรกันได้ไหม เธอซักสัปดาห์นี้อีกที เดี๋ยวชั้นซักให้ 2 สัปดาห์ติดคืน ฯลฯ
แต่ความสร้างสรรค์ทั้งหมดนี้จะเกิดขึ้นไม่ได้ ถ้าความต้องการของทั้ง 2 ฝ่ายไม่ได้รับความเคารพ ไม่ได้รับการรับฟัง ไม่มีโอกาสได้แสดงออกมา
การตอบรับ ๆ ไป จะเพราะถูกข่มขู่ ตัดปัญหา หรือรำคาญ ทำให้ความต้องการของฝ่ายผู้รับไม่ได้รับความเคารพ เป็นการตัดสินว่าความต้องการของคนหนึ่งสำคัญกว่าอีกคนหนึ่ง ซึ่งการแก้ปัญหาแบบนี้ เราได้ความรวดเร็วในการแก้ปัญหา แต่เราเสียโอกาสที่ได้รับรู้ความต้องการของกันและกันมากขึ้น รู้จักกันให้ลึกซึ้งขึ้น สานสัมพันธ์ให้แข็งแรงขึ้น
วันนี้คุณเปลี่ยนคำสั่งเป็นคำขอร้องแล้วหรือยัง?
