หมีในกรงทอง
ผมมีโอกาสได้ไปฟังสัมมนาสั้น ๆ เกี่ยวกับปรัชญาของ Sufi จาก Basit
Sufi เป็นกลุ่มที่ดึงปรัชญาของอิสลามออกมาโดยเน้นเรื่องความรักเป็นหลัก ตามความเข้าใจของผม พวกเค้าเชื่อว่ารักเป็นความสามารถที่เราได้รับมาจากพระเจ้าในดวงวิญญาณของเรา ซึ่งเป็นความสามารถที่เรามีก่อนการเรียนรู้ที่เป็นทักษะแรกในกายเนื้อเสียอีก เรียกว่าถ้าการเรียนรู้เป็นทักษะที่ 1 การรักก็เป็นทักษะที่ 0 เลย
เด็กเกิดมาพร้อมกับความสามารถที่จะรักทุกสิ่งที่อยู่ตรงหน้า ด้วยความไม่รู้เดียงสา เด็กพร้อมจะรักขนาดที่ยินดีจะสละชีวิตตัวเองเพื่อช่วยเหลืออะไรก็ได้ที่ทุกข์ที่อยู่เบื้องหน้าให้คลายความทุกข์ได้สักนิดก็ยังดี การกลับไปหาหัวใจอันบริสุทธิ์นั้นแหละคือเป็นภารกิจของชีวิตนี้ในความเชื่อของชาว Sufi
จากความเชื่อนั้น ทุก ๆ ความขัดแย้งที่ผ่านเข้ามาในชีวิตคือกระจกสะท้อนที่เปิดโอกาสให้เราย้อนมองดูหัวใจตัวเองว่าเรามีศักยภาพที่จะรักมากน้อยแค่ไหน เรารักศัตรูได้ไหม คนที่เลือกจะรักแต่คนที่รักเราคือกำแพงที่ทำได้เพียงสะท้อนรักที่ถูกโยนเข้ามา นักรักที่แท้จริงรักได้แม้แต่คนที่ทำไม่ดีกับเราเฉกเช่นเด็กน้อยที่มีหัวใจอันบริสุทธิ์
ผมได้เรียนอีกว่า สาเหตุที่เราเสียศักยภาพในการรักไปนั้น เพราะกำแพงที่เราสร้างขึ้นมาในใจเราทั้ง 7 อย่าง ซึ่งวันนี้ ผมจะเอากำแพงที่เรียกว่า กรงทอง มาเล่าให้ฟัง
นิทานเรื่องหมีในกรงทอง
มีหมีสองตัว (สมมติว่าชื่อ หมีหนึ่งกับหมีสอง) กำลังซาบซึ้งกับความงามของภาพพระอาทิตย์ตกดินที่อยู่เบื้องหน้าหลังจากเหน็ดเหนื่อยจากการออกหาอาหารในป่ามาทั้งวัน แล้วหมีหนึ่งก็พูดว่า “พระอาทิตย์สวยเนอะ” หมีสองก็ตอบว่า “ใช่ แต่น่าอิจฉาไอ้หมีสามมันเนอะ ได้นอนอยู่ในกรงทอง วัน ๆ ก็ไม่ต้องหาอาหารเอง ได้แสดงโชว์ให้คนดูในคณะละครสัตว์แล้วก็มีคนเอาอาหารมาให้กิน แถมยังมีคนมากมายคอยปรบมือให้อีก ชื่อเสียงก็โด่งดังด้วย”
กรงทองเปรียบเหมือนการกู้เงินในอนาคตมาใช้ เมื่อไหร่ที่เราทำแบบนั้น สิ่งที่เราต้องแลกมาคืออิสรภาพของเรา
ผมไม่ได้ต่อต้านการกู้เงินนะ ถ้ามันเปิดโอกาสทำมาหากินให้เรา มันสามารถเปิดโอกาสการลงทุนใหม่ ๆ ที่เดิมเป็นไปไม่ได้เพราะเราไม่มีทุนให้เกิดขึ้นได้ แต่การกู้เงินมาเพื่อซื้อบ้าน ซื้อรถ เพียงเพื่อให้คนอื่นมองมาแล้วเห็นว่าเราฐานะดีขึ้น ชื่นชมกับ “ความสำเร็จ” ของเรา โดยแลกกับอิสรภาพของเราไป พร้อมกับถือความเสี่ยงที่จะเสียของเหล่านั้นไปถ้าสถานการณ์เปลี่ยนไปแล้วเราไม่มีปัญญาผ่อนของเหล่านั้นต่อไป เป็นความเสี่ยงจากการลงทุนที่จะกลายเป็นกำแพงที่ขวางกั้นเราไม่ให้เราซาบซึ้งกับความสุขง่าย ๆ จากความสวยงามของธรรมชาติได้
คุณคิดว่าหมีสามซาบซึ้งกับความสวยงามของกรงทอง เสียงปรบมือ ความสบายที่ไม่ต้องหาอาหารเอง และชื่อเสียงที่ผู้คนพูดถึงเขานอกกรงทองมากกว่าที่หมีหนึ่งและหมีสองซาบซึ้งกับภาพพระอาทิตย์ตกดินไหม?
เด็กที่หัวใจบริสุทธิ์ หากถูกล่ามโซ่ไว้ น้องจะรักษาหัวใจที่จะรักคนที่อยู่ตรงหน้าอย่างไม่มีเงื่อนไขได้นานสักเท่าไหร่กัน?
อิสรภาพกับความสามารถที่จะรักมีความเชื่อมโยงกันอย่างละเอียดละออ
เป็นบทเรียนที่ผมเก็บเกี่ยวได้จากกำแพงในใจของผมอันนี้ครับ ไว้มีโอกาสจะมาแบ่งปันกำแพงอีก 6 อันที่เหลือนะครับ
