แนวทางที่สามของ DevOps: ทดลองและเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง
ถ้าแนวทางแรกคือเรื่องของการส่งมอบคุณค่า(ซ้ายไปขวา) และ แนวทางที่สองคือเรื่องของการได้มาซึ่งผลตอบรับ(ขวาไปซ้าย) ดังนั้นแนวทางที่สามคือทดลองและการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง เพราะองค์กรจะมีความสามารถในการแข่งขันได้ตลอดเวลาเราต้องการวัฒนาธรรมของการทดลองและการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง และแน่นอนว่ามีหลายปัจจัยที่สามารถทำให้เราไปถึงจุดนั้นได้แต่ผมอยากเขียนหนึ่งเรื่องที่ผมถือว่าสำคัญมากคือ Leaders Reinforce a Learning Culture
การตั้งคำถาม
ส่วนประกอบสำคัญมากที่จะทำให้เกิดการเรียนรู้ได้นั้น คือการตั้งคำถามที่ถูกต้องในเวลาที่ถูกต้อง จากการทำงานในอุตสาหกรรมซอฟท์แวร์อย่างต่อเนื่องยาวนานทำให้เราได้เห็นว่าการเปลี่ยนแปลงไปข้างหน้านั้นบางครั้งเราไม่สามารถทำให้เกิดขึ้นได้ มักเริ่มมาจากเรื่องง่ายๆนั่นคือการตั้งคำถามของผู้นำเราจะเห็นว่าการตั้งคำถามเป็น ทักษะที่สำคัญเพราะถ้าเราตั้งคำถามได้ไม่ดี คำถามเหล่านั้นจะไม่ก่อนให้เกิดการเรียนรู้ใดๆเลย
การตั้งคำถามที่ไม่ก่อให้เกิดการเรียนรู้
การตั้งคำถามที่ไม่ก่อให้เกิดการเรียนรู้ มักจะเป็นคำถามที่ปิดกั้นการคิดวิเคราะห์ จำกัดขอบเขตการตอบสนอง ไม่กระตุ้นให้เกิดความอยากรู้อยากเห็น หรือไม่ส่งเสริมให้เกิดการสำรวจความรู้เพิ่มเติม ตัวอย่างเช่น
1. คำถามที่ตอบได้แค่ ใช่/ไม่:
- “คุณเข้าใจบทเรียนนี้ไหม”
- “คุณทำการบ้านเสร็จแล้วหรือยัง”
- “คุณชอบงานที่ได้รับมอบหมายนี้หรือไม่”
คำถามเหล่านี้ แม้จะดูเหมือนง่ายต่อการตอบ แต่ไม่ได้กระตุ้นให้ผู้เรียนได้แสดงความคิดเห็น หรืออธิบายความเข้าใจของตนเอง ทำให้ผู้สอนไม่สามารถประเมินความเข้าใจที่แท้จริงของผู้เรียนได้อย่างลึกซึ้ง
2. คำถามที่ชี้นำคำตอบ:
- “ข้อดีของโครงการนี้คือ ช่วยประหยัดงบประมาณ ใช่ไหม”
- “เธอคิดว่าวิธีนี้ดีที่สุดแล้ว ใช่หรือเปล่า”
- “เพราะเหตุการณ์นี้ เขาจึงตัดสินใจแบบนี้ ถูกต้องไหม”
คำถามประเภทนี้ บีบบังคับให้ผู้เรียนตอบตามที่ผู้ถามต้องการ ปิดกั้นการคิดวิเคราะห์ และไม่เปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้แสดงความคิดเห็นที่แตกต่าง
3. คำถามที่เน้นการท่องจำ:
- “สูตรของพีทาโกรัสคืออะไร”
- “ใครเป็นผู้แต่งวรรณกรรมเรื่องนี้”
- “สงครามโลกครั้งที่ 2 เกิดขึ้นในปีใด”
แม้การท่องจำจะเป็นพื้นฐานสำคัญของการเรียนรู้ แต่หากเน้นคำถามที่วัดผลแค่การท่องจำเพียงอย่างเดียว จะไม่สามารถพัฒนา ทักษะการคิดวิเคราะห์ การประยุกต์ใช้ และการแก้ปัญหา ซึ่งเป็นทักษะสำคัญในการเรียนรู้ในระดับที่สูงขึ้น
4. คำถามที่คลุมเครือ ไม่ชัดเจน:
- “คุณคิดอย่างไรกับเรื่องนี้” (เรื่องอะไร ไม่ได้ระบุ)
- “อธิบายหน่อยสิ” (อธิบายอะไร ไม่ได้ระบุ)
- “มีอะไรจะพูดไหม” (เกี่ยวกับอะไร ไม่ได้ระบุ)
คำถามที่คลุมเครือ ทำให้ผู้เรียนไม่เข้าใจสิ่งที่ผู้ถามต้องการ และไม่สามารถตอบคำถามได้อย่างตรงประเด็น
5. คำถามที่ตัดสินหรือวิพากษ์วิจารณ์:
- “ทำไมคุณถึงทำแบบนี้” (น้ำเสียงตำหนิ)
- “คิดได้แค่นี้เหรอ” (น้ำเสียงดูถูก)
- “ทำไมถึงไม่รู้เรื่องอะไรเลย” (น้ำเสียงดุดัน)
คำถามที่ใช้น้ำเสียง หรือถ้อยคำที่ไม่เหมาะสม จะทำให้ผู้เรียนรู้สึกถูกคุกคาม เสียความมั่นใจ และไม่กล้าแสดงความคิดเห็นอย่างอิสระ
การตั้งคำถามที่นำไปสู่การเรียนรู้
ผู้นำควรตั้งคำถามที่กระตุ้นความอยากรู้อยากเห็น ส่งเสริมการไตร่ตรอง และส่งเสริมการแบ่งปันความรู้ นี่คือตัวอย่างบางส่วนที่แบ่งตามวัตถุประสงค์:
เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง:
- “ตอนนี้คุณกำลังเรียนรู้อะไรอยู่” สิ่งนี้แสดงให้เห็นถึงความสนใจในการพัฒนาตนเองและตอกย้ำถึงความสำคัญของการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง
- “คุณคิดว่าทักษะหรือความรู้ใหม่ๆ อะไรที่จะเป็นประโยชน์ต่อบทบาทของคุณหรือทีมของเรา” สิ่งนี้กระตุ้นให้พนักงานคิดถึงความต้องการในการพัฒนาของตนเองและสอดคล้องกับเป้าหมายขององค์กร
- “คุณกำลังเผชิญกับความท้าทายอะไรบ้างที่สามารถแก้ไขได้ด้วยการเรียนรู้” สิ่งนี้เชื่อมโยงการเรียนรู้กับปัญหาในโลกแห่งความเป็นจริงและแสดงให้เห็นถึงคุณค่าในทางปฏิบัติ
- “แหล่งข้อมูลหรือโอกาสในการเรียนรู้อะไรที่จะเป็นประโยชน์ต่อคุณมากที่สุด” สิ่งนี้ช่วยให้ผู้นำเข้าใจถึงวิธีการสนับสนุนการเดินทางแห่งการเรียนรู้ของพนักงานได้ดีที่สุด
เพื่อส่งเสริมการไตร่ตรองและการเติบโต:
- “คุณได้เรียนรู้อะไรจากประสบการณ์นั้น” สิ่งนี้กระตุ้นให้เกิดการไตร่ตรองทั้งความสำเร็จและความล้มเหลว เปลี่ยนให้เป็นโอกาสในการเรียนรู้
- “เราจะจัดการกับสถานการณ์นั้นแตกต่างออกไปอย่างไร” สิ่งนี้ส่งเสริมการคิดเชิงวิพากษ์และการแก้ปัญหาร่วมกัน
- “คุณมีข้อเสนอแนะอะไรสำหรับฉันหรือทีมบ้างที่จะช่วยให้เราพัฒนาขึ้น” สิ่งนี้สร้างวัฒนธรรมการสื่อสารแบบเปิดและการปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง
เพื่อส่งเสริมการแบ่งปันความรู้และการทำงานร่วมกัน:
- “คุณมีความรู้หรือความเชี่ยวชาญอะไรบ้างที่เป็นประโยชน์ต่อผู้อื่น” สิ่งนี้กระตุ้นให้พนักงานแบ่งปันทักษะและความรู้กับเพื่อนร่วมงาน
- “เราจะแบ่งปันความรู้และข้อมูลภายในทีมได้ดียิ่งขึ้นอย่างไร” สิ่งนี้ส่งเสริมการทำงานร่วมกันและทำให้มั่นใจได้ว่าข้อมูลที่มีค่าสามารถเข้าถึงได้ง่าย
- “ใครในองค์กรที่คุณสามารถเรียนรู้ได้ และเราจะอำนวยความสะดวกในการเชื่อมต่อนั้นได้อย่างไร” สิ่งนี้ส่งเสริมการให้คำปรึกษาและการถ่ายทอดความรู้ข้ามแผนกและระดับต่างๆ
เพื่อแสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นของผู้นำ:
- “พวกเรากำลังทำอะไรอยู่บ้างที่สนับสนุนการเรียนรู้และพัฒนาการของคุณ” สิ่งนี้แสดงให้เห็นว่าผู้นำมีความรับผิดชอบในการสร้างวัฒนธรรมการเรียนรู้
- “พวกเราจะสนับสนุนเป้าหมายการเรียนรู้ของคุณได้ดียิ่งขึ้นอย่างไร” สิ่งนี้แสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นในการเติบโตและพัฒนาตนเองของแต่ละบุคคล
ด้วยการตั้งคำถามประเภทนี้เป็นประจำ ผู้นำสามารถสร้างวัฒนธรรมที่ให้ความสำคัญกับการเรียนรู้ จัดลำดับความสำคัญ และบูรณาการเข้ากับขั้นตอนการทำงานในแต่ละวัน ซึ่งท้ายที่สุดจะขับเคลื่อนนวัตกรรม การมีส่วนร่วม และความสำเร็จขององค์กร