จริยธรรม (Ethics)?
พูดถึงจริยธรรมแล้ว เราคงคิดถึงสิ่งที่เราควรทำหรือไม่ควรทำ เช่น เราไม่ควรขโมยของจากร้านสะดวกซื้อ หรือ เราควรที่จะเก็บถาดอาหารหากโรงอาหารที่เรากินมีที่เก็บถาด อะไรแบบนี้คงเป็นสิ่งที่เรานึกได้ง่ายๆ จากคำว่า “จริยธรรม” สำหรับคนทั่วไป จริยธรรมมีความสำคัญอย่างยิ่งในสังคมสมัยใหม่ เนื่องจากช่วยในการสร้างความไว้วางใจและความเข้าใจระหว่างมนุษย์และเทคโนโลยี
เมื่อโลกของ Technology ได้วิ่งเข้ามากอดเราทุกคน
เราเข้าถึงข้อมูลได้มากมายใน Internet และหลากหลายข้อมูลเขียนโดยใช้ “ความคิดเห็นส่วนบุคคล” เช่น
- “การกินเนื้อสัตว์เป็นสิ่งที่แย่ และคุณสามารถมีสุขภาพที่ดีได้ด้วยการกินมังสวิรัติ”
- “เคล็ดไม่ลับสำหรับผู้ประสบความสำเร็จ ทำงานจนดึก ทำงานมากกว่าทุกคน เป็นคุณสมบัติของคนที่จะประสบความสำเร็จ”
- “ทุกคนควรมีสิทธิ์ครอบครองอาวุธปืน เพราะควรมีสิทธิ์เลือกที่จะปกป้องชีวิตของตัวเราเอง”
สิ่งคล้ายกันกับตัวอย่างเล่านี้ได้ถูกนำเข้า Internet โลกที่เราโดดเข้าไปเล่นกับมันอยู่ทุกวันและ AI เช่นกันที่โดดเข้าไปดูดซับข้อมูลเหล่านี้ ยกตัวอย่าง ChatGPT เจ้าหนูนี้ ได้ดูดซับทุกข้อมูลที่ถูกเผยแพร่ใน Internet อย่าง Public เป็นส่วนนึงในการ train ตัวมันเองให้สามารถตอบคำถามที่คุณถามได้ และเห็นได้ชัดว่าตัวอย่างข้อมูลที่ถูกยกมามีโอกาสที่จะเข้าไปอยู่ในกระบวนการ train ของ AI ตัวนี้
สมมุติง่ายๆ ว่าข้อมูลที่ ChatGPT มี มีแค่สิ่งที่ผมได้ยกตัวอย่าง มันคงจะตอบคำถามของ “เนื้อกับผักกินอะไรดี” ว่าการกินผักเท่านั้นเป็นสิ่งที่ดี
เหตุผลที่ AI จำเป็นต้องมีจริยธรรม
การป้องกันการเลือกปฏิบัติและความไม่เป็นธรรม (Preventing Discrimination and Inequality)
AI อาจทำให้เกิดความลำเอียงหรือการเลือกปฏิบัติได้หากข้อมูลที่ใช้ในการฝึกอบรมมีความลำเอียง เช่น การใช้งาน AI ในการคัดกรองใบสมัครงานที่มีความลำเอียงต่อบางกลุ่มคน การเอากรอบจริยธรรมครอบมันไว้ จะช่วยป้องกันปัญหานี้ด้วยการตั้งหลักเกณฑ์ที่ชัดเจนในการออกแบบและทดสอบระบบ AI บอกน้องให้ชัดเจนว่าอะไรที่น้องควรทำและไม่ควรทำ เช่น น้องควรบอกประโยชน์ของการกินเนื้อและผักอย่างเท่าเทียม หรือ น้องไม่ควรให้ข้อมูลที่ก่อให้เกิดความเสียหายต่อบุคคลหรือองค์กร
การเพิ่มความโปร่งใสและความไว้วางใจ (Enhancing Transparency and Trust)
การที่ AI มีความโปร่งใสในกระบวนการตัดสินใจและสามารถอธิบายได้ จะช่วยให้ผู้ใช้งานและผู้ที่ได้รับผลกระทบสามารถเข้าใจและไว้วางใจในระบบ AI มากขึ้น เช่น กรณีของอัลกอริธึมที่ใช้ในการคัดกรองข่าวปลอม คุณคงไม่เชื่ออะไรก็ตามที่หมอบอกให้คุณทำโดยไม่อธิบายเพิ่มเติม เหตุผลเดียวกันที่เราควรจะตรวจสอบที่มาของข้อมูลจาก AI และตัวมันเองควรจะอธิบายได้อย่างชัดเจนในคำตอบนั้นๆ
การปกป้องข้อมูลส่วนบุคคล (Protecting Personal Data)
กรอบจริยธรรมช่วยให้แน่ใจว่าข้อมูลส่วนบุคคลที่ใช้ในการ train AI และการพัฒนาของ AI ได้รับการคุ้มครองและใช้ในลักษณะที่ปลอดภัยและเป็นไปตามกฎหมาย เช่น กรณีที่ AI ทำข้อมูลส่วนบุคคลหลุด หรือถูกนำไปใช้ในทางที่ผิด อันนี้ชัดเจนแหละผมน่าจะไม่ต้องอธิบายเพิ่มเติม
ความรับผิดชอบต่อผลลัพธ์ (Accountability)
มีการกำหนดความรับผิดชอบที่ชัดเจนสำหรับผู้พัฒนาและผู้ใช้งาน AI ในกรณีที่ระบบ AI เกิดความผิดพลาดหรือเกิดผลกระทบที่ไม่พึงประสงค์ เช่น AI ที่เริ่มให้ข้อมูลที่เป็นเท็จ ผู้พัฒนาเองก็ต้องตระหนักถึงจุดนี้และต้องทำการแก้ไขปรับปรุงระบบอยู่เสมอ
การเพิ่มความปลอดภัยและความน่าเชื่อถือ (Enhancing Safety and Reliability)
การที่ AI มีความปลอดภัยและทำงานได้อย่างเชื่อถือได้ จะช่วยลดความเสี่ยงจากการเกิดข้อผิดพลาดหรือการใช้ AI ในทางที่ผิด AI ที่ใช้ในการตรวจจับและป้องกันความผิดพลาดของเครื่องจักรในโรงงานควรมีการทดสอบและตรวจสอบอย่างเข้มงวดเพื่อให้มั่นใจว่ามีความแม่นยำและเชื่อถือได้
สนับสนุนการพัฒนาสังคม (Supporting Social Development)
AI ควรถูกนำไปใช้เพื่อประโยชน์สาธารณะและการพัฒนาสังคม รวมถึงการเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้คน เช่น AI ที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลสิ่งแวดล้อมสามารถช่วยในการคาดการณ์และป้องกันปัญหาที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม เพื่อการคาดการณ์ภัยพิบัติทางธรรมชาติ
ยาวกว่าที่คิด ยินดีต้อนรับทุกคนที่อ่านถึงจุดเกือบล่างสุดของบทความ ทั้งหมดในบทความนี้คือสิ่งที่ผมไม่เข้าใจในงาน ATxSG และต้องทำการบ้านเพื่อให้สิ่งนี้เกิดขึ้นและ
ทั้งหมดที่เล่าไปในบทความนี้เป็นเพียงตัวอย่าง และเหตุผลที่ AI จำเป็นต้องมีจริยธรรม
แต่ แต่ แต่ เรายังไม่ได้พูดถึงว่า ทำยังไงให้ AI มีจริยธรรมและสามารถปฏิบัติตามให้เกิดผลอย่างที่เราต้องการ บทความถัดไปเราจะพูดถึงตัวอย่างของ frameworks ที่เราจะจับมาครอบเจ้า AI แสนฉลาดของเราเพื่อให้มันไม่ออกนอกลู่นอกทางตามคนแปลกหน้าขึ้นรถตู้ด้วยเหตุผลว่าอยากได้อมยิ้มกัน
