Community of Practice (CoP) คืออะไร?
กาลครั้งหนึ่ง… ชมรม
Community of Practice (CoP) เป็นคอนเซปต์ที่ถูกกล่าวถึงใน Large Scale Scrum เทียบง่าย ๆ ก็เหมือนชมรมตอนเราเรียน ม. ปลาย นั่นแหละ ใครสนใจเรื่องอะไร ก็ไปเข้าชมรมนั้น แล้วก็ไปทำกิจกรรมร่วมกันในเรื่องที่เราสนใจ เพื่อฝึกฝนและแลกเปลี่ยนความรู้
บางทีอาจจะมีผลงานออกมา เช่น ไปแข่งขัน หรือมีของที่ทำออกมาเพื่อสร้างประโยชน์ให้ส่วนรวมก็ได้ เช่น ชมรมวิทยาศาสตร์อาจจะสร้างเครื่องกรองน้ำมาให้คนอื่น ๆ ใช้งาน แต่ผลงานไม่ใช่สิ่งจำเป็นสำหรับ CoP
ทำไมผลงานถึงไม่จำเป็นหล่ะ?
ผมยังไม่สามารถอธิบายใครเข้าใจเหตุผลนี้ได้ จนกว่าคุณจะเข้าใจความแตกต่างระหว่าง group กับ system ก่อน
group
คือกลุ่มคนที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ เป็นกลุ่มคนที่ชอบของเหมือน ๆ กัน มารวมตัวกันเพราะความเหมือน
ในความเหมือนเราจะเชื่อมโยงกันได้ง่าย เราจะรู้สึกปลอดภัย เช่น กลุ่มเพื่อน กลุ่มคนชอบแต่งคอสเพลย์ กลุ่มรักหนังสือ
เนื่องจากเค้ามารวมตัวโดยธรรมชาติ เลยไม่ได้มีหน้าที่ต้องรับผิดชอบอะไร แค่มีความสุขกับการแลกเปลี่ยนกัน มีกันและกันเฉย ๆ
system
คือกลุ่มที่ถูกตั้งขึ้นมา เพื่อทำภารกิจบางอย่าง มีภาระหน้าที่ชัดเจน ตัวอย่างเช่น หน่วยงานในองค์กร หรือ ทีมสำหรับทำโปรเจคบางอย่าง
ส่วนมากผู้คนใน system จะแตกต่างกัน มีความรู้ความสามารถหลากหลาย ยึดถือคุณค้าที่แตกต่างกัน เพื่อเพิ่มโอกาสที่จะสนับสนุนกันในสถานการณ์ต่าง ๆ เพื่อให้งานสำเร็จลุล่วง
แต่ความต่างก็จะมากับความขัดแย้ง ซึ่งเปิดโอกาสให้คนใน system ผิดใจกันได้ ถ้าทักษะการสื่อสารไม่สูงเพียงพอ
นอกจากนี้ เมื่อไหร่ที่ system เจอสถานการณ์ที่ต้องเลือกระหว่างดูแลคนใน system หรือทำให้ภารกิจสำเร็จ system จะต้องเลือกภารกิจก่อนดูแลคนเสมอ เพราะ วินาทีที่ system เลือกจะทิ้งภารกิจเพื่อดูแลคนเป็นวินาทีที่ system นั้น dysfunction ไป
เลยไม่แปลกที่หลายคู่ที่เป็นแฟนกัน พอแต่งงานกันไปก็รู้สึกว่า “ระหว่างเรามันไม่เหมือนเดิม”
แน่ละสิ ก็ตอนเป็นแฟนกันเราสองคนเป็น group ไม่ได้มีหน้าที่อะไรนอกจากดื่มด่ำช่วงเวลาที่เรามีกันและกัน แต่พอแต่งงานแล้ว เรากลายเป็น system เราต้องแบ่งเบาภาระของครอบครัว ดูแลผู้ใหญ่ของทั้งสองฝ่าย หรือเลี้ยงลูกน้อยที่เกิดขึ้นมาเป็นต้น
เหตุผลที่เราไม่ require ผลงานจาก CoP
เพราะเราอยากให้ CoP เป็น group ไม่ใช่ system เพราะในงานปรกติเราเป็น system อยู่แล้ว
ผมสังเกตตัวเองพบว่า เวลาโทรไปเม๊ากับเพื่อน มักจะเป็นเพื่อนใน group บ่อยกว่าเพื่อนใน system ทุกคนเป็นเหมือนผมไหมครับ
