Win-win
Need vs. request
บทความนี้เป็นหนึ่งในซีรี่ย์ของ NVC key differentiations สำหรับคนที่ไม่รู้จัก key differentiations มาก่อน เล่าคร่าว ๆ คือของ 2 สิ่งที่เราต้องแยกออกจากกันให้ได้ เพราะด้านซ้ายจะช่วยสร้างความสัมพันธ์ระหว่างสื่อสาร ส่วนด้านขวาจะทำร้ายความสัมพันธ์
การเข้าใจความต่างคำความต้องการกับคำขอ เป็นพื้นฐานในการเข้าใจคำว่า win-win
สมมติมีสามีภรรยาคู่หนึ่ง ที่มีความต้องการที่เหมือนกันคือต้องการพักผ่อน
สามีเป็นขับรถรับจ้างตั้งแต่ จันทร์ ยัน ศุกร์ พอถึงวัยหยุดเสาร์อาทิตย์ก็อยากพักผ่อน เลยอยากนอนอยู่บ้าน
ส่วนภรรยาเป็นแม่บ้าน ที่ทำงานบ้านมาทั้งสัปดาห์ รู้สึกอุดอู้มาก พอถึงเวลาเสาร์ อาทิตย์ก็อยากพักผ่อน เลยอยากออกไปเที่ยวห้าง ก็เลยขอให้สามีพาไปดูหนังที่โรงหนังในห้าง
สามีได้ยินแบบนั้นก็เลยขอนอนดูหนังอยู่บ้าน ไม่ออกไปไหน
สังเกตเห็นว่าทั้ง ๆ ที่ทั้งคู่มีความต้องการการพักผ่อนเหมือนกัน แต่มีวิธีการที่แตกต่างกันที่จะตอบสนองความต้องการนั้น ถ้าทั้งคู่ยึดติดกับวิธีการจะไม่มีทางที่ทั้งคู่จะพักผ่อนด้วยกันได้เลย
ความต้องการ
ความต้องการเป็นความอยากพื้นฐานของมนุษย์ที่อยู่ในรูปนามธรรม เช่น การพักผ่อน, ความปลอดภัย, ความสนุก, การสนับสนุน เป็นต้น และเพราะมันเป็นนามธรรม มันเลยเปิดพื้นที่ให้เราสรรค์สร้างวิธีการหลากหลายเพื่อตอบสนองความต้องการหนึ่ง ๆ ได้
นอกจากนี้ ความที่มันเป็นนามธรรม มนุษย์ทุกคนก็ต้องการสิ่งเหล่านี้เหมือน ๆ กัน เลยเปิดโอกาสที่ผู้ฟังจะเชื่อมโยงเวลาที่ความต้องการนี้ถูกแบ่งปันออกมาได้ง่ายกว่า
คำขอ
เวลาที่ความต้องการบางอย่างที่สำคัญของผมไม่ได้รับการตอบสนอง มันทำให้ผมปั่นป่วนมาก และเมื่อผมไม่เห็นวิธีการที่จะตอบสนองความต้องการของผมได้ตามลำพัง ไม่ว่าจะเป็นเพราะผมขาดอำนาจหรือทรัพยากรที่จะทำสิ่งนั้นก็ตาม ผมก็จะเอ่ยปากขอความช่วยเหลือ
คำขอคือประโยคที่ผมประกาศออกไปด้วยความหวังจะตอบสนองความต้องการนั้นในอนาคต ในคำขอจะมีวิธีการอยู่ในนั้น ในคำขอที่ชัดเจนจะมีรายละเอียดว่าใครต้องทำอะไรที่ไหนอย่างไร เพื่อให้คำขอของผมเป็นจริง
และเพราะมันมีวิธีการอยู่ในนั้น มันเลยง่ายที่ผู้ฟังคำขอจะได้ยินว่าเค้าต้องเสียอะไร เพื่อตอบสนองความต้องการของผม เช่นเดียวกับสามีที่อาจจะได้ยินว่าต้องเสียโอกาสนอนพักผ่อนอยู่บ้าน เพื่อพาภรรยาไปพักผ่อนดูหนังในโรงหนัง
Win-win
ถ้าทั้งสามีและภรรยาได้แลกเปลี่ยนกันว่าอะไรทำให้สามีไม่เต็มใจทำตามคำขอของภรรยา และสามีได้แบ่งปันแล้วว่าขับรถมาทั้งสัปดาห์แล้ว วันหยุดไม่อยากขับแล้ว อยากพัก ส่วนภรรยาก็ได้แบ่งปันว่าสำหรับเธอ บ้านเหมือนที่ทำงาน แค่อยู่ในบ้านก็เหนื่อยแล้ว อยากออกไปเปิดหูเปิดตา
การละวางวิธีการและกลับไปหาความต้องการ เปิดโอกาสให้ทั้งคู่สร้างสรรค์วิธีการใหม่ที่จะพักผ่อนด้วยกันได้ ไม่ว่าจะไปห้างโดยให้ภรรยาเป็นคนขับเอง หรือ จะไปเดินเล่นที่สวนสาธารณะแถวบ้านก็ตาม
Win-win คือความเชื่อว่าการที่ใครคนหนึ่งจะได้อะไร ไม่ได้ต้องแปลว่าอีกคนจะต้องเสียอะไรบางอย่างเสมอไป ซึ่งทำได้ง่าย ถ้าเราละวางวิธีการและกลับไปหาความต้องการที่เป็นนามธรรม เพราะแม้ทรัพยากรในโลกนี้จะมีจำกัด แต่ความสร้างสรรค์ของคนไม่มีขีดจำกัด
สรุปแล้วคำขอมีวิธีการระบุอยู่ในนั้น ท่ามกลางความขัดแย้ง เราอาจจะอยากกลับไปหาความต้องการที่อยู่เบื้องหลังคำขอนั้น เพื่อเปิดโอกาสให้เราได้ยินความต้องการของกันและกัน และสรรค์สร้างวิธีการใหม่ที่จะตอบสนองความต้องการของทั้งสองฝ่าย และ win-win ก็จะเกิด เราจะได้คำขอใหม่ที่ทั้งสองฝ่ายเต็มใจที่จะทำตาม
