เล่าสู่กันฟัง NVC (Nonviolence Communication) การสื่อสารเพื่อ(สันติ) สานสัมพันธ์ ตอนที่ 1: การสังเกต ไม่ใช่การตีความ (การสื่อสารแบบ Empathy)
การสื่อสารมีองค์ประกอบอยู่ไม่กี่อย่างครับ
- ผู้ส่งสาร
- ผู้รับสาร
- สาร
- เจตนาที่ต้องการสื่อสาร
ซึ่งถ้าการส่งสารที่ต้องการสื่อสารเป็นไปอย่างภาพฝัน แปลว่าผู้ส่งสารจะสามารถส่งสารไปได้ครบถ้วนซึ่งรวมถึงส่งสารไปพร้อมเจตนาที่แท้จริงไปได้ถึงผู้รับสารแบบครบ 100%
แต่ในความเป็นจริงมันไม่มีทางเป็นเช่นนั้น เพราะเรามันมองเห็นกันที่พฤติกรรม โลกมโนที่เราเห็นด้วยตา ตัดสินจากมุมมองของเราเอง เห็นแค่โลกภายนอกแค่ภูเขาน้ำแข็งเท่านั้น แต่จริงๆแล้วมันมีสิ่งที่อยู่ภายในภูเขาน้ำแข็ง ในโลกภายในอีกมากมาย
แนวคิด NVC มีรากฐานมาจากทฤษฎีจิตวิทยาของ มาร์แชล โรเซนเบิร์ก นักจิตวิทยาสายมนุษยนิยม เชื่อว่ามนุษย์ทุกคนมีความเมตตากรุณาเป็นพื้นฐาน เราไม่ได้เป็นคนเลวร้ายหรืออยากจะทำความรุนแรงต่อคนอื่นมาตั้งแต่เกิด แต่ความรุนแรงที่เห็นกันนั้นเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นมาภายหลัง เพราะมันแอบสั่งสมอยู่ในวัฒนธรรม และเราทุกคนก็ค่อยๆ ซึมซับเข้ามา จนกระทั่งนำมาสู่การกระทำรุนแรงใส่กัน จนบางทีอาจจะไม่เจตนา หรือไม่ทันฉุกคิดเลยด้วยซ้ำ
โดยพื้นฐานแล้ว
- มนุษย์ทุกคนมีความกรุณาเป็นพื้นฐาน
- เบื้องหลังการกระทำของมนุษย์เป็นไปเพื่อตอบสนองความต้องการบางอย่าง
- ใส่ใจให้คุณค่ากับความต้องการของทุกฝ่าย
- ให้ความสำคัญกับความสัมพันธ์และความเข้าใจ…ก่อนการแก้ปัญหา
งั้นการสื่อสารเพื่อสานสัมพันธ์ก็อิงการ Empathy นั่นแหละ
เมื่อเราฝึกทักษะให้ดีแล้ว ใช้ประกอบกับฐานใจ เราก็จะสามารถ “สื่อสารเพื่อสานสัมพันธ์” ได้
องค์ประกอบของการสื่อสารเพื่อสานสัมพันธ์ (ทักษะ)
***โปรดคำนึงถึงสิ่งที่อยู่ด้านซ้ายมากกว่าด้านขวา***
***สำหรับตอนนี้จะขอพูดถึง องค์ประกอบแรกก่อนนะครับ
การสังเกต ไม่ใช่การตีความ
ถ้าเราจะสื่อสารแบบสานสัมพันธ์ได้เราต้อง Empathy ให้ได้ การ Empathy คือการพยายามเข้าใจเค้าในมุมมองของเค้า ไม่ใช่การตัดสินด้วยมุมมองของเราและการแยกการสังเกตออกจากการตีความ เป็นขั้นแรกที่เราจะฝึก แยกความคิดเห็นของเรา ความมโน ความรู้สึกของเรา ออกมาจากสิ่งที่เราเห็นหรือสังเกต การพูดแบบใข้ข้อสังเกตจะทำให้ผู้รับสารเปิดประตูใจพร้อมรับฟังอย่างเข้าใจ
แล้วจะรู้ได้ไงว่าอันไหนคือ “สังเกต” อันไหนคือ “ตัดสิน”
สังเกตุ
- การพูดถึงเหตุการณ์หรือสิ่งที่เกิดขึ้นจริงๆ ตรงไปตรงมา
- ไม่เพิ่มความคิดเห็นของเรา การตัดสินของเราใส่เข้าไป
- ใช้ PLATO ช่วยเสริมการสังเกตของเรา คือการระบุ คน สถานที่ การกระทำ เวลา สิ่งของ เพื่อให้มีความชัดเจนเจาะจง
ถ้าเรามองแบบใช้มุมมองของเราตัดสิน หรือการตีความ เราอาจจะตีความผิดไปจากความเป็นจริงก็ได้ แล้วลองคิดดูว่าเรากำลังจะสื่อสารกับใครสักคนด้วยการตีความของเรา เราอาจจะส่งสารที่ผิดทาง ผิดความหมายไปก็ได้
ตัวอย่างการสื่อสาร
สรุปว่าการพูดแบบให้ข้อสังเกตุจะเป็นดังนี้
- พูดให้เห็นภาพชัด ไม่โอเคตรงจุดไหน ไม่เรียบร้อยตรงไหน
- คนฟัง ฟังแล้ว หัวใจ “เปิด” ไม่ใช่หัวใจ “ปิด”
- เน้นใช้ “I” Message
- ให้ข้อมูลในการตัดสินใจ
- ไม่ตีความเอาเอง
นี่แค่เรื่องแรกนะ เดี๋ยวตอนต่อไปจะมาพูดในเรื่อง ความรู้สึก กับ ความคิด แล้วเราจะเห็นว่า เฮ้ยยยย มันต่างกันนะ แล้วเมื่อก่อนเราใช้สองสิ่งนี้ปนกันมาตลอด
ติดตามตอนต่อไปนะครับ ❤️
