Çocuğumla Cinselliği Konuşmalı Mıyım?
“Anne ben nereden geldim bu dünyaya?” “Abimle ben neden farklıyız, onun bacaklarının arasında başka bir şey var, solucan gibi. O nedir?” “ Neden teyzemin göğüsleri amcamınkinden farklı?”
Belki de çocukların sorduğu sorular arasında ebeveynler için cevaplanması en güç olanlar cinsellikle ilgili olanlardır. Yetişkinler olarak açıklayıp açıklayamayacağımız, gelişimine ve yaşına uygun yanıtları nasıl verebileceğimiz konusunda kafamız karışabiliyor. Cinsellik gerçekten çocuklara anlatılmalı mı yoksa sırlı kapılar ardında mı bırakılmalıdır? Bu konuda çoğu yetişkin anlatılmaması taraftarıdır çünkü yetişkin olarak da konuşmaktan kaçındığımız yasaklı bir konudur.
Cinsellikle ilgili konular kültürümüzde bir tabuyken bir de çocuklar işin içine girdiğinde sordukları soruları cevaplamak ebeveynlere zor gelebilir. Fakat çocuğunuz eninde sonunda cinsel davranışları göstermeye başladığında ve size sorular sorduğunda hangi ebeveyn olmayı tercih edersiniz? Araştırıp bilgi edinerek gelişimine uygun sağlıklı cinsel kimlik geliştirmesi için onunla konuşmayı tercih eden ebeveyn mi yoksa geçiştirip cinselliğin konuşulmayan bir konu olduğunu öğreten mi? Doğru bilinen yanlışı düzeltelim: Bilinenin aksine cinsellik çocuklara anlatılmalıdır. Çocuğun kendini koruması, mahremiyeti öğrenmesi, beden farkındalığı ve psikolojik sağlığı için cinselliği güvenli yollardan öğrenmesi önemlidir. Ancak cinsellik hassas bir konudur. Belli şartlar, sınırlar ve kurallar dahilinde anlatılmasına özen gösterilmelidir.
Cinselliği Neden Çocuğumla Konuşmalıyım?
Bunun iki sebebi var. Birincisi çocuğun mahremiyet anlayışının gelişmesi ve kendini koruyabilmesi için vücudunun özel bölgelerini bilmesi gerekir. Maalesef tacize maruz kalan çocukların bir kısmı tacize uğradıklarının farkında bile olmuyorlar. Bu nedenle çocuğun kendini koruması adına, belli bir yaştan sonra vücudun özel bölgelerinin korunması gerektiğinin eğitimi mutlaka verilmelidir. İkinci neden ise çocukların cinselliği mutlaka keşfedecekleridir. Çocuğunuzun yanlış şekilde ve güvensiz kaynaklardan cinselliği öğrenmesini istemezsiniz. Buna engel olmak adına ebeveynleri olarak çocuğa belli başlı bilgileri aktarmanız önemlidir. Aksi taktirde kendisi zaten bunu sorgulamaya başlayacaktır ve siz anlatmadıkça başka yollarla öğrenmeye çalışacaktır. Unutmamalıdır ki çocukları “Sonra anlatırım.” diyerek ya da konuyu değiştirerek geçiştirmek çözüm değil. Çocuğunuz geçiştirildiğini fark ettiğinde konuyu unutmayacaktır ve öğrenmek onun için daha cazip hale gelecektir.
Cinselliği Çocuğumla Nasıl Konuşmalıyım?
Örneğin çocuğunuzun size “Anne/baba ben nasıl geldim bu dünyaya?” diye sorduğunu düşünelim. İlk aşamada eğer ki soruya verecek cevap bulamıyorsanız: “Açıkçası bunu sana şu anda nasıl anlatacağımı bilmiyorum. Bende biraz araştırmalıyım. Araştırdıktan sonra anlatacağım.” demeniz en mantıklısı olacaktır. Bu cevap size bir uzmana danışmak için vakit kazandırmayı amaçlamaktadır. Ardından uzmana danışarak gelişimine ve yaşına uygun cevapları öğrenebilirsiniz. Böylelikle daha uygun yollarla anlatabilirsiniz.
Çocuğumla Cinselliği Ne Zaman Konuşmalıyım?
Çocuğunuzla cinselliği çocuğunuz sormaya başladığı zaman konuşmalısınız. Çocuklar 3–4 yaşlarında kendi cinselliklerini keşfederler. Karşı cinsle arasındaki farkları algılamaya başlarlar. Bu nedenle bu yaşlarda çocuklar zaten size cinsellikle ilgili sorular soracaklardır. İşte tam bu noktada önemli olan sizin vereceğiniz yaşına ve gelişimine uygun cevaplar olacaktır. Bunun haricinde çocuğunuza cinselliğe dayalı mahremiyet eğitimini her yaşta vermeniz en makulü olacaktır. Örneğin çok sık görülen hatalardan biridir ki ebeveynler “daha çocuk” diye düşünerek çocuklarını yabancıların yanında giydirirler. Fakat çocuğun yaşa kaç olursa olsun cinsel organının anne ve babası hariç, başkaları tarafından görülmemesi gerekir. Hatta çocuğun tuvalet eğitimi tamamlandıktan sonra anne ve baba da artık bu konuda hassasiyet göstermelidir. Çocuğa giyinirken yalnız ve kapısı kapalı şekilde giyinmesi öğretilmelidir. Tuvalette kapının kapatılması gerektiği söylenmelidir. Özel bölgelerini koruması gerektiği, kendisi, anne-baba ya da doktora gidilme durumu haricinde o bölgelere kimsenin dokunmaması gerektiği öğretilmelidir.
Cinsellik eğitimini anlatırken yaşı ve gelişimi göz önünde bulundurmak oldukça elzemdir. Her şeyi bir anda anlatmak zorunda değilsiniz. Örneğin erken çocukluk döneminde anatomi öğretilebilir. Vücudun kısımlarının isimlerini ve cinsiyet farklılıklarını anlatmak bu dönem için idealdir. Biraz daha büyüdüklerinde bebeklerin nereden geldiği sorusuna uygun bir dille cevap verebilirsiniz. Ergenlik dönemi başlamadan önce 10 yaş civarında ergenlik döneminden bahsetmek gerekir. Bu dönemde vücutta oluşacak değişikliklere ve duygusal değişimlere değinmek önemlidir. Ergenlik dönemindeki cinsellikle ilgili bilgiler aynı cinsten ebeveynler tarafından verilirse daha makul olacaktır. Kız çocuğu için anne, erkek çocuğu için baba bilgi verirse hem çocuk için hem de ebeveyn için daha rahat olacaktır.
Çocuğuma Cinselliği Nasıl Anlatabilirim?
Cinselliği en kolay anlatma yolu hikaye kitaplarıdır. Cinsellikle ilgili çocukların sorduğu sorulara yönelik birçok hikaye kitabı mevcuttur. Ancak kitapların içeriği de oldukça önemlidir. Bazı hikaye kitapları uygun bir dilde yazılmamaktadır. Ebeveyn olarak almadan önce kitapları kendinizin incelemenizi ve okumanız daha verimli olacaktır. Yaş sınırına da dikkat etmeniz gerekir. Çocuğunuzun yaşına uygun içerikleri okumanız konuyla ilgili çocuğun merakını sağlıklı bir şekilde gidermesini sağlayacaktır.
İçeriği kaliteli cinsellikle ilgili çocuk hikaye kitapları:
“Ben nereden geldim anne?” sorusuna cevap vermek için bu iki kitaptan faydalanabilirsiniz.
Çocuğun yabancılarla arasındaki düzeyli iletişimi ve sınırı öğrenmesi için bu kitaptan faydalanabilirsiniz.
Cinsel bölgeyi ve anatomiyi çocuğun anlaması için üretilmiş bir kitaptır. Cinsel bölgelerle ilgili sorulara karşılık bu kitaptan faydalanabilirsiniz. Üstelik bu set halinde 2 kitaptan oluşmaktadır. Ebeveynlere tavsiyelerde içeriğinde mevcuttur. Çocuklarla cinsellikle ilgili ne zaman ve nasıl konuşmanız gerektiğini uzman seksolog ve cinsellik eğitmeni tarafından yazılmış bu kitaptan faydalanarak öğrenebilirsiniz.
Psikolog Zeynep Bengisu Çetin
