Leonieke Verhoog
Crossmediaal Conceptontwikkelaar bij VPRO
Een leven zonder smartphone, we kunnen het ons amper nog voorstellen. En toch leek het toen even ver-van-ons-bed als Virtual Reality of Augmented Reality ooit waren. Ondertussen staan we elke dag weer een stapje dichter bij de integratie van deze technologieën in onze dagelijkse routine. Bij VPRO Medialab proberen ze uit te zoeken hoe dat die technologieën de manier waarop we media beleven en consumeren en maken, zullen veranderen. Hoe ze dat precies doen, legde Leonieke Verhoog ons uit bij een virtuele koffie.
Leonieke werkt als cross-mediaal conceptontwikkelaar voor VPRO en denkt mee na over het programma van VPRO Medialab. Maar wat is dat nu eigenlijk, zo’n medialab?
“Bij VPRO Medialab doen we onderzoek naar die nieuwe technologieën, en de toepassing daarvan binnen de media. We zoeken naar nieuwe manieren van verhalen te vertellen, op nieuwe platforms, maar ook nieuwe manier om publiek te bereiken en samen met hen verhalen te maken.
We hebben altijd 2 routes: enerzijds de toegepaste lijn en anderzijds de meer onderzoekende, experimenterende lijn.”
In de toegepaste lijn onderzoeken Leonieke en haar collega’s op korte termijn hoe ze die technologieën kunnen meenemen in de huidige programmatie van de VPRO. Dit doen ze door onder andere 1 keer in de 3 à 4 maanden een hackathon te organiseren. De bedoeling is dan om na 2 dagen brainstormen te eindigen met een soort van prototype.
“Vaak zijn er tijdens zo’n hackathon 30 tot 40 deelnemers, waarvan een aantal mensen van de VPRO en een aantal externe mensen, afhankelijk van het thema. Zo hebben we een keer lezen, literatuur en programma’s over boeken als onderwerp genomen. Tijdens deze sessie waren 30 personen aanwezig, waarvan 3 of 4 collega’s van de VPRO, een aantal mensen uit onze innovatie & digitale media afdeling, en dan ook nog deelnemers uit het desbetreffende veld. In dit geval waren dat mensen uit de literatuurhoek, organisators van leesclubs, maar ook uitgevers en schrijvers.
We proberen in die hackathons echt iets voor de verschillende programma’s van de VPRO te maken. We zijn nu trouwens bezig met een programma dat tijdens zo’n sessie bedacht is: een televisie-, een radio- en een online boekenclub!”
“Elke keer zijn het hele nieuwe samenwerkingen, wat te gek is, want daardoor leer je het veld echt goed kennen. Je kan samenwerken met mensen met ervaring, en die kennis vervolgens weer delen op allerlei andere plekken.”
Maar VPRO Medialab probeert ook om verdere horizonten te verkennen. Ze experimenteren met nieuwe technologieën en de verschillende toepassingen ervan, ook al kan de VPRO die in de praktijk nog niet onmiddellijk gebruiken. Om dit op een zo compleet mogelijke manier te benaderen, werken ze vaak samen met mensen uit verschillende disciplines en velden.
Zo zochten Leonieke en haar collega’s vorige jaar uit wat de verschillende mogelijkheden voor draagbare technologie zijn. Het project heette “We Know How You Feel” en het resultaat van het onderzoek en experiment toonden ze tijdens de Dutch Design Week aan het grote publiek. De centrale vraag was hoe ver we (media)bedrijven zouden laten gaan in het gebruiken van onze intieme en emotionele data. En wat is de invloed van al die nieuwe technologieën op onze privacy?
Alleen was het belangrijk dat de mogelijke toepassingen van draagbare technologie ook duidelijk zouden zijn voor het publiek. Om dit mogelijk te maken, sloeg VPRO Medialab de handen in elkaar met Studio Nick Verstand, een hedendaagse kunstenaar die gefascineerd is door het menselijke gedrag en hier audiovisuele installaties rond maakt.
“Wat we wilden onderzoeken was of je draagbare technologie kan gebruiken om emoties te meten, of je die emoties kan beïnvloeden met media en of je ook kan aantonen dat dat gebeurt.”
Het resultaat van deze samenwerking was de audiovisuele installatie AURA, waarbij de kleur van een laserstraal zich aanpaste aan de emoties van de deelnemers.
“In deze installatie kregen 4 mensen tegelijkertijd 3 wearables op: een hersengolfmeter, een hartslagmeter en een galvanische huidgeleidingsmeter. Dat is om te meten of je zweethanden hebt, zeg maar.
TNO (de Nederlands organisatie voor toegepaste wetenschap) had hiervoor een algoritme bedacht waardoor we aan de hand van die 3 inputs konden zien hoe deze personen zich voelden. Nick Verstand heeft hier dan een kleurenpalet aan toegevoegd. Elke kleur correspondeerde met een specifieke emotie. Die kleur vatte hij in een laserstraal, waarvoor Naivi de software bedacht. De deelnemers die deze 3 meters aanhadden, mochten dan kiezen of ze in deze lichtstraal gingen zitten, liggen of staan. Elke persoon werd dus belicht door zijn eigen laserstraal waarvan de kleur naargelang zijn emotie veranderde. Die straal pulseerde bovendien ook met de hartslag. Om dit te testen, ging ik push-ups doen. Mijn hartslag ging heel hard omhoog en tegelijkertijd zag je de vorm van die laserstraal heel erg bibberen.”
De hele ervaring duurde 20 minuten, waarbij je ook een muziekcompositie van Salvador Breed te horen kreeg. De muziek begon eerst heel rustig en werd langzamerhand steeds heftiger. De bedoeling hiervan was om te kijken of deze auditieve prikkel de emoties van de deelnemers kon beïnvloeden.
“Er waren mensen bij die wilden testen of hun emoties echt zichtbaar werden. Maar er waren ook wel bezoekers bij die dachten: ‘Goh, ik wil eigenlijk helemaal niet mee doen aan dit soort project. Ik vind het super eng dat jullie kunnen zien wat mijn emotie is en eigenlijk wil ik dit helemaal voor mezelf houden.’”
“Het onderliggende doel van het hele project was deze discussie starten, en mensen te laten nadenken over wie eigenlijk de eigenaar van die intieme data is. Met AURA hebben we aangetoond dat je emoties kan meten en visualiseren. Het resultaat is dat mensen zich bewust werden van het feit dat we misschien niet direct alle technologie moeten gaan uitzetten, maar dat we wel goed moeten nadenken over waar we allemaal ja tegen zeggen.
Een andere soort vraag die we wilden aanzwengelen was waarom een omroep jouw emoties wil kennen en wat die daar dan mee gaat doen? Wat als de VPRO of Netflix weet hoe jij je voelt zonder dat jij dat invoert en wil je dat eigenlijk wel?”
“Ik weet van Netflix dat ze analyses gemaakt hebben van na hoeveel seconden kijkers afhaken, of bij wat voor momenten in het plot mensen stoppen met kijken. Ze hebben daadwerkelijk ook scenario’s geschreven die zo’n afhaakmomenten vermijden. Het media-maakproces verandert dus al omdat die data beschikbaar is. En dat is ook één van de conclusies voor ons als omroep: dat we zelf ook heel goed moeten nadenken over waar we mee bezig zijn, waar het publiek behoefte aan heeft, maar tegelijkertijd ook de privacy waarborgen van de mensen waar wij verhalen van en voor maken.”
We want more!
Wil je meer weten over VPRO Medialab? Neem dan zeker eens een kijkje op hun hoekje op Facebook & Twitter !
Wil je onze volgende OpenVRT #talks niet missen? Schrijf je dan zeker in op onze nieuwsbrief en kom zo als eerste te weten waar en wanneer ons volgende event plaatsvindt.
