Blokzincir ve Sektörler

Eren Veli Acar
OzU Blockchain
Published in
3 min readDec 16, 2022

Blokzincir Teknolojisi

Blokzincir teknolojisinin merkeziyetsiz ve dağıtık olması, değişik bir şekilde hem anonim(hash algoritmaları ile şifrelenme) hem şeffaf olması hem de verilerin manipüle edilememesi gibi özelliklerinin üst düzey bir güvenlik sağladığını biliyoruz. Bu özellikleri ile birlikte blokzincir teknolojisi bir devrim niteliğindedir ve bu sebepten birçok sektörün içine girmektedir.

Blokzincir ve İnternet

İnternetin ilk dönemi olarak bilinen Web 1.0 döneminde bilgi aktarımı tek yönlüydü ve insanlar internette herhangi bir paylaşım yapamıyorlardı. Uzmanların “salt okunur web” diye tanımladığı bu dönemde merkeziyetsizlik söz konusu değildi. Ve eğer tek bir network merkezi olursa, merkeze olası bir saldırı çok riskli olabiliyordu. Daha sonra internet, Web 2.0 ile insanların içerik paylaşımı yapabildiği, parabolik artan bir şekilde veri paylaşımı yapılan çift yönlü bir platforma dönüştü. Web 2.0 ile teknik olarak merkezin sorumluluğu farklı merkezlere dağıtıldı(Decentralized). Buna rağmen tamamen merkeziyetsiz değildi. Web 3.0 ile blokzincir teknolojisi tamamen dağıtık olan merkeziyetsiz bir network ortamı sundu.

Blokzincir 1.0 2.0 3.0

2008 yılında Satoshi Nakamoto tarafından bitcoin altyapısı duyurulduktan sonra blokzincir 1.0 dönemi başladı. Ardından, 2015 yılında Vitalik Buterin tarafından sunulan Ethereum ile blokzincir 2.0 dönemine geçildi. Ethereum, Bitcoin gibi sadece kripto para ile ödeme hizmeti sağlamıyordu. Ayrıca akıllı sözleşmeler ile birçok sektör, blokzincir teknolojisine kapılarını açmış bulundu. Dolayısıyla blokzinciri sadece Bitcoin üzerinden düşünüp finans/bankacılık alanında sınırlandırmak haksızlık olacaktır.

Blokzincir ve Oyun

2017’nin Kasım ayında piyasaya sürülen ve Ethereum blokzinciri üzerinden yapılan bir NFT oyunu olan CryptoKitties kullanıcıların sanal kedi yetiştirmesini, toplamasını ve satmasını sağlıyor. Bu oyun kripto sektöründe çok ses getiren ilk dijital varlık oldu ve piyasaya çıktıktan sonra Aralık 2017’de Ethereum ağını tıkadı. O dönemde ağ önemli ölçüde yavaşlamıştı. CryptoKitties ilk yılında yaklaşık 6,9 milyar dolar kazandı hatta oyuncular bile kendi aralarındaki açık arttırmalar ile 20 milyon dolar kazandı.

Blokzincir teknolojisi üzerinden milyonlar kazanan başka bir oyun ise Temmuz 2018’de piyasaya sürülen Gods Unchained’dir. Bu oyun da Ethereum tabanlı bir kart oyunudur. Magic The Gathering ve Hearthstone’a benzeyen Gods Unchained, blockchain üzerinden çalışan ilk espor oyunudur. Oyun ilk yılında 4,2 milyon dolar gelir etti. Oyuncular ise bu zamana kadar 237 milyon dolar kazandı.

2021’in Ağustos ayında çıkan Stepn, günlük 800.000 kullanıcı ile en büyük walk-to-earn uygulamalardan biridir. Oyuncular ilk önce spor ayakkabı, koşu veya yürüme ayakkabısı şeklinde NFT satın alır ve bu ayakkabıları modifiye edip yükseltmek için veya kullanılabilecek jetonlar kazanmak için hareket etmeye başlarlar. Her NFT yalnızca 10 dakikalık oynama süresi sağlar, ancak kullanıcılar süreyi arttırmak için daha fazla NFT satın alabilirler. Yani anlayacağınız gibi hem sağlıklı bir şekilde sporunuzu yapıp hem de para kazanabiliyorsunuz!

Blokzincir ve Sağlık

Sağlık sektörü de blokzincir teknolojisinin faydalarından yararlanmaya adaydır. Kan testi, MR sonuçları vb. onlarca tıbbi veriler zorlu bir paylaşım süreci doğuruyor. Hastanelerin karşılaştığı en büyük zorluklardan birisi, verileri paylaşmak veya depolamak için güvenli bir ortam bulamamalarıdır. Blokzincir teknolojisi, bilgiye güvenli erişim sağlayan yapısı ile özellikle hastalar ve kurumlar arasındaki veri alışverişinin güvenliğinin sağlanması konusunda büyük kolaylıklar sunmaktadır. Ayrıca hasta verileri blokzincir platformlarında tutuldukları zaman çok daha güvenli olacaktır.

Blokzincir ve Finans

Birçok sektörden söz etmişken finans sektöründen söz etmezsek olmazdı. Diyelim ki bir arkadaşınıza herhangi bir banka ile cebinizden 100 Türk Lirası gönderiyorsunuz ancak ona 100 Türk Lirası’ndan daha az gidecektir çünkü banka bir kısmını yüksek oranla gönderim ücreti olarak sizden kesinti yapar. Ayrıca bunun %100 güvenli olduğundan da emin olamazsınız.

Blockzincir, yüksek güvenlikli ve düşük gönderme oranıyla eşler arası bir ödeme sistemi sağlayarak ticari bankacılık sistemine bir alternatif sunuyor ayrıca merkezi otorite olmadığı için de 3. Kişilerle uğraşmamız gerekmiyor. Arkadaşınıza yaptığınız transfer işlemi herhangi bir kripto para birimi kullanıcısı tarafından görüntülenen ve incelenebilen bir deftere kaydedilir bu yüzden şeffaflık özelliğini kazanır.

Blokzincir ve Siber Güvenlik

Herhangi bir şirket, çalışanlarıyla iletişime geçerken ve veri paylaşımı yaparken dijital dünyamızın en büyük tehdidi olan siber saldırılar ile başa çıkmak zorunda kalabilir. Blokzincir teknolojisi bu kabuslara son verebilir. Merkeziyetsiz bir sistem olduğundan, yüksek güvenliğin söz konusu olduğu yerlerde idealdir. Bence, şirketlerin veri merkezleri belirli bir sunucuda saklanmayacağı için verilerin korunması çok yüksek bir seviyeye ulaşacaktır.

--

--

Eren Veli Acar
OzU Blockchain

18 years old electric-electrical engineering student, member of OzU Blockchain Research&Developer teams