Veritabanı (Database) Nedir? Ne İşe Yarar?

Umut Avcı
Pamukkale YBS
Published in
5 min readSep 12, 2020

Veri Ne Demek?

Bilgisayar ortamında bulunan bilgilerin, programlar tarafından işlenebilmesini sağlamak amacı ile derlenmiş ve formüle edilmiş şekline veri denir. Bu kavram genellikle enformasyon alanında kullanılan bir terimi ifade etmek için kullanılır. Tek başına anlam ifade etmez ve kullanılmaz. Bunun yanında enformasyona ve bilgiye temel oluşturan gruplandırmaya ve analiz edilmeye gereksinim duyulan ham bilgi olarak tanımlanır.

https://www.biltektasarim.com/biltek3/dosyalar/blog_manset/veri_tabani.jpg

Veritabanı nedir?

En basit anlamda veritabanı, belirli bir amaca yönelik düzen verilmiş kayıt ve dosyaların tümüdür. Bilgisayar sisteminizde arkadaş ya da müşterilerinizin ad ve adreslerini toplamış olabilirsiniz. Belki, yazdığınız tüm mektupları topluyor ve alıcıya göre düzen veriyorsunuz. Ödeme ve tahsilat yapılacak hesaplarınız ya da çek defterinizin borçlan ve bakiyesi gibi finansal verilerinizi topladığınız bir grup dosyalarınız da olabilir. Konularına göre düzen verdiğiniz sözcük işlemci belgeler, en geniş anlamda, bir tür veritabanıdır. Kullanıma göre düzen verdiğiniz elektronik tablo dosyaları da ayrı bir tür veritabanıdır. Windows Başlat menüsündeki tüm program kısayolları da bir veritabanıdır. Sık Kullanılanlar klasöründe düzen verilmiş internet kısayolları bir veritabanıdır.

Çok düzenliyseniz, birkaç yüz elektronik tablo ya da kısayolunu klasör ve alt klasörleri kullanarak yönetebilirsiniz. Bunu yaptığınızda, veritabanı yöneticisi siz olursunuz. Çözmeye çalıştığınız sorunlar büyüdükçe ne yapacaksınız? Veriler çeşitli belgelerde ya da elektronik tablolarda saklanmışken, tüm müşterilerle ve onların siparişleriyle ilgili bilgileri nasıl kolayca toplayabilirsiniz? Yeni bilgiler girince dosyalar arasındaki bağlantıları nasıl koruyabilirsiniz? Verilerin doğru girildiğinden nasıl emin olursunuz? Bilgilerinizi birçok kişiyle paylaşma gereksiniminiz olup, aynı anda iki kişinin aynı verileri güncelleştirmeye çalışmasını istemediğinizde ne yapacaksınız? Bu tür güçlüklerle karşılaşmışsanız, bir veritabanı yönetim sistemine (DBMS) gereksiniminiz var demektir.

Veritabanlarının amacı büyük miktardaki kurumsal verileri işlemektir. Veriler düzenli bir biçimde elektronik ortamda kaydedilirler. Düzenli olarak yedeklenen ve kontrol edilen bu bilgiler çok sayıda uygulamanın ve kullanıcının hizmetine sunulur. Büyük miktarlardaki verilerin hızlı ve güvenli bir biçimde gereksinim duyulan bilgiye dönüştürülmesi veritabanlarının en önemli özelliklerinden birisidir.

  • Veritabanı, belli bir alanda ve birbiriyle ilişkili olarak düzenlenmiş veriler topluluğudur.
  • Veritabanı, bir çok kullanıcı tarafından kullanılan birbirleriyle ilişkili geniş bir veri kümesinin düzenlenmesi, depolanması ve sorgulanması için kurulan sistemdir.
  • Veritabanı, bir çok uygulamaya hizmet vermek için zararlı ve gereksiz veriler hariç ilişkili verilerin saklandığı bir veri topluluğudur.
  • Veritabanı, bilgisayar temelli bir kayıt tutma sistemidir. Sistemin amacı verileri kayıt etmek ve bakımını yapmaktır.
  • Veritabanı, bir organizasyonda verilerin merkezi kontrolünü sağlar.
  • Veritabanı sistemi, basitçe kompüterize edilmiş bir kayıt takip sistemidir.

Günümüzde herhangi bir veritabanı yönetim sisteminin kullanılmadığı uygulama programlarına pek rastlanmıyor. Bu talebe bağlı olarak çok sayıda veritabanı yönetim sistemi ortaya çıkmıştır. Bunlardan bazıları Microsoft Access, Microsoft SQL Server, Oracle, Sybase’dir. Bu veritabanlarının en önemli ortak özelliği ilişkisel veritabanı teknolojisini içermeleridir.

https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn%3AANd9GcRJBNmO2by2jgH-wtL_jBeq-v_wXWG6Acdplw&usqp=CAU

Veritabanı ( Database ) ve Özellikleri

Diğer bir ismi ile db olarak bilinen database, verilerin belirli bir alanda depolanmasını sağlamaktadır. Özellikle devlet kurumlarında kullanılan bu sistem ile birçok veri rahatlıkla saklanabilmektedir. Belirli bir düzene göre uyarlanan bu sistemi birçok kuruluş kullanıyor.

Db sayesinde milyonlarca kişinin bilgisine kısa süre içerisinde ulaşılmaktadır. Nüfus müdürlükleri, okul kayıtları, bankalar ve buna benzer birçok kurumda verilen hizmetlerin daha pratik olması bu sistem ile mümkün hale gelmiştir.

Bir yazılımcı ya da web programcısı için çok önemli bir konu olan database sistemi geliştirilebilen bir yapıdadır. Bu sayede herhangi bir proje daha ileriki aşamalara çok daha kolay geçirilebilmektedir. Bu mantığı kavramak kolay olsa da, ileriye dönük çalışmalar yapmak zordur. Bu nedenle bu sistemin en
iyi şekilde öğrenilmesi gerekir.

Veritabanı ( Databese ) Ne İşe Yarar?

Farklı yazılım’ları bulunan veri tabanı türlerinin her birinin temel amacı verileri saklamak ve yönetebilmektir. Bu sistemde bilgiler tablolar ile saklanır. Bu sayede her bilgi birden fazla alan tarafından tanımlanır. Ayrıca her bilginin benzersiz bir şekilde tanımlanmış olduğu ID numarası da bulunmaktadır.

Birçok yazılım bilgileri derlese de sql veri tabanı ile diğer türlerde bilgiler daha hızlı ve verimli olarak yönetilip değiştirilmektedir. Bu sayede ihtiyaç duyulan her an bilgiye kolay bir şekilde ulaşmak mümkündür.

Veri tabanı yönetim sisteminin standart programlaması olarak bilinen sql veri tabanı, visual basic programları içerisinde kullanılır. SQL komutları DDL komutları ve DML komutları olarak iki ayrı başlıkta toplanabilir.

Yazılım sektöründe yer alan birçok kişi mysql veri tabanı sistemini mutlaka duymuştur. İlişkisel veri tabanı sistemi olarak kullanılan bu sistem çifte lisanslı olan bir yazılımdır. Bu sayede hem GPL’nin kısıtlamış olduğu alanlarda kullanılan hem de Genel Kamu Lisansı bulunan özgür bir yazılım olduğu anlaşılır. Windows programlarında kolay bir şekilde kullanılabilen mysql veri tabanı, yüksek performansı ile dikkat çekmektedir. Birçok geliştirme programında rahatlıkla kullanıldığı için en çok tercih edilen veri tabanı yazılımlarındandır.

Veritabanı çeşitleri :

  • MsSQL
  • MySQL
  • Oracle
  • Sybase
  • BerkeleyDB
  • DB2
  • Microsoft Access
  • Informix
  • Interbase
  • Sysbase

Veri tabanı dilleri :

Veri tabanı yöneticiliği :

Günümüzde veri tabanı sistemleri bankacılıktan otomotiv sanayisine, sağlık bilgi sistemlerinden şirket yönetimine, telekomünikasyon sistemlerinden hava taşımacılığına, çok geniş alanlarda kullanılan bilgisayar sistemlerinin alt yapısını oluşturmaktadır. Veri tabanı fiziksel olarak bilgileri tutarken mantıksal bir sisteme de sahiptir. Veri tabanı sistemlerinin kurulumu, konfigürasyonu, tasarımı, sorgulaması, güvenliği ve denetiminin karmaşık bir hal alması veri tabanı yöneticiliği kavramının oluşmasına neden olmuştur.

Veritabanı Zorlukları

Günümüzün büyük kurum veritabanları genellikle çok karmaşık sorguları destekleyebiliyor ve bu sorgulara neredeyse anında yanıt vermeleri bekleniyor. Sonuç olarak veritabanı yöneticileri sürekli olarak performansı iyileştirmelerine yardımcı olacak çeşitli yöntemleri denemek durumunda kalıyor. Karşı karşıya kaldıkları yaygın zorlukların bazıları şu şekilde sıralanabilir:

  • Veri hacmindeki önemli artışları özümseme. Sensörlerden, bağlantı halindeki makinelerden ve onlarca diğer kaynaklardan gelen veri patlaması veritabanı yöneticilerinin şirketlerinin veriyi verimli bir şekilde yönetmek ve organize etmek üzere sürekli olarak mücadele etmesini gerektiriyor.
  • Veri güvenliğini sağlama. Günümüzde her yerde veri ihlali yaşanıyor ve hacker’lar daha yaratıcı hale geliyor. Veri güvenliğinin garanti altına alınması ve aynı zamanda kullanıcıların veriye kolayca erişebilmesi, her zamankinden daha önemli.
  • Talebe ayak uydurmak. Günümüzün hızlı değişen iş ortamında şirketlerin, karar alma süreçlerini zamanında desteklemek ve yeni fırsatlardan yararlanmak için veriye gerçek zamanlı olarak erişebilmesi gereklidir.
  • Veritabanı ve altyapı yönetimi ve bakımı. Veritabanı yöneticileri, sürekli olarak sorunlar açısından veritabanını izlemeli, önleyici bakım işlemleri gerçekleştirmeli ve yazılım yükseltmeleri ve yamaları uygulamalıdır. Veritabanları daha karmaşık hale geldiğinden ve veri hacimleri arttığından şirketler veritabanlarını izlemek ve ince ayarları uygulamak üzere ek yetenekleri işe alma maliyetleri ile karşı karşıya.
  • Ölçeklenebilirlik sınırlarını kaldırma. İşletme, ayakta kalmak istiyorsa büyümelidir ve onunla birlikte veri yönetimi çözümleri de büyümelidir. Ancak veritabanı yöneticilerinin şirketin ne kadar kapasiteye ihtiyaç duyacağını tahmin etmesi oldukça zordur; bilhassa şirket içi veritabanları ile daha da zordur.

Tüm bu zorlukların üstesinden gelinmesi zaman alır ve bu durum, veritabanı yöneticilerinin daha stratejik işlevleri gerçekleştirmesini engelleyebilir.

--

--