หนวดเสาอากาศของเซลล์ประสาทในสมอง และภาวะอ้วน
ซีเลีย (cilia) คือส่วนของเซลล์ที่ยื่นออกมามีลักษณะคล้ายขน มีหน้าที่หลายอย่าง เช่น โบกสะบัดเพื่อช่วยในการเคลื่อนที่สำหรับสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว
ส่วนในร่างกายของสิ่งมีชีวิตที่ซับซ้อนขึ้นมาหน่อย ก็พบว่ามีซีเลียที่โผล่โด่เด่ขึ้นมาหยั่งกะ”หนวดเสาอากาศ”ในหลายๆส่วน เช่น ใน Neural Tube (จุดที่สมองและเส้นประสาทไขสันหลังเริ่มเจริญเติบโต) หรือถ้าในสมองก็เช่นที่ Hypothalamus และจนถึงตอนนี้ก็ยังไม่ค่อยจะรู้หน้าที่ที่แน่ชัดของมันซักเท่าไหร่ (อ่ะ!! พักไว้ก่อน)
Hypothalamus เป็นส่วนของสมองที่มีหน้าที่เอาไว้คุยกับต่อมไร้ท่อและจัดการเรื่องเกี่ยวกับฮอร์โมนในร่างกาย เช่น คอยตรวจจับระดับฮอร์โมน leptin ที่จะถูกปล่อยออกมาจากเซล์เพื่อไปบอกสมองว่า “เฮ้ย!! มีพลังงานเก็บมากเกินพอละนะ! ยังไม่ต้องกิน ยังไม่ต้องเก็บพลังงาน”
ซึ่งถ้าในสมองมีความผิดปกติในการรับรู้ระดับ leptin ก็อาจจะทำให้เป็นโรคอ้วนได้ ซึ่งปกติแล้วส่วนที่ใช้ในการตรวจจับสารนี้ก็อยู่ในส่วนๆนึงใน Hypothalamus นั่นแหละ
แต่มันมีเคสที่ส่วนนี้ทำงานตามปกติ แต่ก็ยังมีภาวะอ้วนอยู่…
ประจวบเหมาะกับทีมนักวิจัยจาก UCSF อีกทีมนึง กำลังวิจัยหาสาเหตุว่า ทำไมคนไข้ที่มีความผิดปกติทางพันธุกรรมที่ส่งผลให้เกิดความผิดปกติต่อไอเจ้าหนวดเสาอากาศหรือ Primary Cilium นั่น ถึงได้อ้วนเอ๊า อ้วนเอา…
ก็เลยโป๊ะเช๊ะ!! เจอว่า Primary Cilium ของอีกส่วนหนึ่งใน Hypothalamus มีผลต่อการส่งสัญญาณจากตรงส่วนที่ใช้ตรวจจับ leptin ไปที่สมองส่วนอื่นๆด้วย พอเป็นโรคที่ทำให้เสาอากาศนี่ผิดปกติ ก็เลยพาลทำให้เกิดภาวะอ้วนได้ด้วย อะไรประมาณนั้นแหละ
ปล. เราอธิบายตามที่เข้าใจแบบย่อ(มากๆ)นะ
ถ้าผิดพลาดหรืออยากเสริมตรงไหนมาช่วยแก้ได้เลยเน้อ!!
ข้อมูลเพิ่มเติม
1. https://www.nature.com/articles/s41588-017-0020-9
2. http://science.sciencemag.org/content/313/5787/629.full
3. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1038/oby.2006.310/pdf
4. https://www.nature.com/articles/s41588-017-0022-7
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2953617/
6. https://www.sciencenews.org/article/cilia-brain-may-be-busier-previously-thought
อ้างอิงรูปภาพ
[1] https://www.sciencenews.org/article/cilia-brain-may-be-busier-previously-thought
