JSON nədir və nə üçün istifadə edilir ?
JSON (JavaScript Object Notation) - insanlar üçün oxunabilən məlumatları saxlama və mübadilə formatıdır. JSON faylı yalnız mətndən ibarətdir və .json sonluğundan istifadə edilir. JSON strukturlaşdırılmış məlumatları saxlayan bir formatdır və ümumiyyətlə server və müştəri arasında məlumat mübadiləsi üçün istifadə olunur. JavaScript sintaksisinə bənzəsə də, JavaScript-dən müstəqil olaraq istifadə edilə bilər və bir çox proqramlaşdırma dilleri JSON oxumaq (təhlil etmək) və yaratmaq qabiliyyətinə malikdir. Json faylı yaratmaq üçün düzgün sintaksisə əməl etməlisiniz.
Niyə JSON istifadə edək?
JSON-un faydasını və əhəmiyyətini başa düşmək üçün vebdəki interaktivliyin tarixi barədə bir az başa düşməliyik.
2000-ci illərin əvvəllərində vebdəki interaktivlik dəyişməyə başladı. O vaxt brauzer əsasən məlumatları göstərmək üçün lal bir müştəri kimi xidmət edirdi və server məzmunu göstərməyə hazırlamaq üçün bütün ağır işləri gördü. Bir istifadəçi brauzerdəki bir linki və ya bir düyməni tıkladıqda, serverə bir sorğu göndəriləcək, server XML kimi lazım olan məlumatları hazırlayacaq və brauzer XML-i yeni bir səhifə halına gətirəcəkdir. Bu ləng və səmərəsiz idi, brauzerdən səhifənin yalnız bir hissəsi dəyişsə də səhifədəki hər şeyi yenidən göstərməsini tələb edirdi.
Çox oxunaqlı və yüngül olan JSON, XML-ə yaxşı bir alternativ təklif edir və daha az formatlaşdırma tələb edir. Bu məlumat bələdçisi sizi JSON fayllarında istifadə edə biləcəyiniz məlumatlar və bu formatın ümumi quruluşu və sintaksis ilə sürətləndirməyə kömək edəcəkdir.
Bir brauzer və ya yerli mobil tətbiqetmə ilə əlaqə quran proqram yazırsınızsa, məlumat formatı olaraq JSON-dan istifadə etməlisiniz. XML kimi bir formatdan istifadə etmək köhnəlmiş bir seçim olacaqdır.
JSON sintaksisi
JSON obyektində iki əsas element var: açarlar( key) və dəyərlər (value). Açarlar massiv olmalıdır. Onlar dırnaq işarələri ilə əhatə olunmuş simvollardan ibarətdir. Dəyərlər etibarlı JSON məlumat növüdür. Onlar bir index, obyekt, sıra, boolean dəyəri, sayı və ya boşluq şəklində ola bilər.
JSON obyekti {} buruq mötərizələrlə başlayır və bitir. İki və ya daha çox açar dəyərə sahib ola bilərsiniz və onları vergül ilə ayıra bilərsiniz. Bu qaydada, hər bir açarın ardından dəyərdən çıxarmaq üçün iki nöqtə üst-üstə qoyulur.
Nümunədə “Şəhər” , “ölkə”- açar söz (keyword), “Bakı” , “Azərbaycan” isə dəyərdir(value).
Dəyərlərin növləri
Array : Dəyərlərin sırası.
Boolean : Doğru(True) və ya yalnış (False).
Rəqəm : Tam ədəd.
Obyekt : Açar / dəyər cütlüyü .
String : Adətən bir sözləri meydana gətirən hərflərdən ibarət olur.
Arreylər
Demək olar ki, hər kod blogunda kateqoriyalar və etiketlər var. Bu nümunədə kateqoriyalara açar əlavə etdik, lakin dəyər tanımadığı görünə bilər.
Obyektlər
Gördüyünüz kimi, obyekt buruq mötərizələrlə {} göstərilir. Buruq mötərizələrin içərisindəki hər şey obyektin bir hissəsidir. Deməli , burada “ölkə” və onun obyekti -açar / dəyər cütlüyü var.
JSONP ilə istifadə edildikdə domeinlər arasında məlumat mübadiləsinin blokdan çıxarılmasında faydalı ola bilər. Bu proses eyni qaynaq səhvi olmadan qovluqdakı müəyyən bir obyekti tələb edərək geri çağırışdan istifadə edərək işləyir.
İndex eyni zamanda birdən çox məlumat axtarmaq üçün təkrarlanan əmrləri işə salmağa imkan verir. Beləliklə, bütün proses daha sürətli və daha təsirli olur.
Json funksiyaları
JSON modulunda 4 əsas funksiya mövcuddur. Bunlardan ikisi Python ilə JSON yaratmaq, digəri isə JSON məlumatlarının analizi üçündür.
JSON-u təşkil edən funksiyalar aşağıdakılardır: json.dump json.dumps
json.dump və json.dumps
Dump funksiyası nəticəsi bir faylın içinə mütləq output verir . Dump, python obyektini JSON sənədində saxlamaq üçün istifadə olunur. Dump () metodundan daha sürətlidir, çünki yaddaşda və faylda ayrı yazır.Amma sizə istədiyiniz nəticə barədə məlumat vermir. Bunu edən dumps funksiyasıdır. Dumps funksiyası string tipinin bir dəyərini verir, dump isə heç bir dəyəri qaytarmır. Dumps lüğət obyektini təhlil və ya oxumaq üçün JSON məlumatlarına çevirmək üçün istifadə olunur və dump () metodundan daha yavaşdır.
json.load ve json.loads
JSON məlumatlarını analiz edən iki funksiya bunlardır: json.load ve json.loads
Bu iki funksiya dump və dumps kimi bir-birinə çox oxşayır hətta fərqləri belə demək olar ki, eynidir. Load funksiyası sadəcə fayldakı JSON məlumatlarını Python məlumatlarına çevirir, Loads funksiyası isə məlumatları parametr olaraq qəbul edir.
Nəticə
Gördüyünüz kimi, JSON məlumat mübadiləsi üçün çox faydalı bir vasitədir. Bir çox üstünlükləri var:
Web saytınızın məlumat axınını asanlaşdıra bilməsi üçün məlumatı istənilən şəkildə yükləyə bilər.
Onu başqa bir saytla məlumat mübadiləsi edərkən digər domein problemlərini həll etmək üçün istifadə edə bilərsiniz.
JSON XML-dən daha sadə və daha yüngüldür.
Mənbələr :
