Quant คืออะไร?

คำถามที่พี่โดนถามมากที่สุดจาก QuantCU (ไม่สิตั้งแต่ตอนทำ QuantCorner ) แล้วด้วยคือ Quant คืออะไร แต่คำถามที่ดูเหมือนง่ายกลับเป็นคำถามที่ตอบยากที่สุด (ทั้งที่ทำงานตำแหน่งนี้นะ) ก่อนจะตอบเราต้องเข้าใจที่มาที่ไปของคำนี้กันก่อน

คำว่า Quant นั้น เริ่มต้นโดยเป็นคำที่ดูถูกคนกลุ่มหนึ่งที่ทำงานในโลกการเงินที่เป็นคนวิเคราะห์ผลิตภัณฑ์ทางการเงินเชิงลึกที่เก่งเลข (หรือฟิสิกส์ก็ไม่รู้) เพราะทฤษฏีที่คนเหล่านั้นเสนอออกมามันขัดกับการวิเคราะห์ทางการเงินแบบเดิมมากๆ (อาทิ การทำพอร์ต ออปติไมเซชั่น / การกำหนดราคาออปชั่น) จนทำให้คนในโลกการเงินไม่เข้าใจ

หลังจากนั้นต่อมา Quant ถูกเรียกว่า วิศวกรรมการเงิน (Financial Engineering) เราจะเห็นได้ว่าถ้าเราอยากเรียน Quant Finance หรือ Quant Investing จะไม่มีหลักสูตรนี้ตรงๆ แต่เป็น Financial Engineering แทนถ้าเราแปลงคำนี้มาตีความออกมา Financial = การเงิน, Engineering = วิศวกรรมที่มาจากชื่อวิษณุกรรมเทวดาตนหนึ่ง เป็นผู้ชำนาญในการช่างทั้งปวง อันจริงๆแล้ว Quant ก็แทบไม่ต่างกับวิศกรรมอื่นเลยเราแค่สังเคราะห์สินค้าทางการเงินหรือพอร์ตการลงทุนที่ดีที่สุดรวมถึงการจัดการความเสี่ยงโดยใช้คณิตศาตร์ (ที่พวกเด็กฟิสิกส์เคลมว่ามาจากฟิสิกส์ และเด็ก econ เคลมว่ามาจาก econ )

และหน้าที่ของ Quant เป็นกระดูกสันหลังของวิศวกรรมการเงินสมัยใหม่ มีหน้าที่วิเคราะห์ข้อมูลจำนวนมากเพื่อระบุรูปแบบ คาดการณ์การเคลื่อนไหวของตลาด และประเมินความเสี่ยง โดยใช้เทคนิคเชิงปริมาณ เพิ่มประสิทธิภาพพอร์ตโฟลิโอ และพัฒนากลยุทธ์การซื้อขาย

ปัจจุบันคำว่า Quant ใช้กันเป็นแพร่หลายมากขึ้นและก็เปลี่ยนจากคำดูถูกเป็นคำชื่นชมและก็เริ่มปรับใช้กับการวิเคราะห์ที่หลากหลายมากกว่าในอดีตที่เน้นแคลคูลัส รวมถึงมีการนำเอาวิทยาการคอมพิวเตอร์ร่วมถึง​ ML (แม้ Quant เดิม ๆ ยัง Anti) บางพวกบอกใช้เทคนิคอลก็เป็น Quant แล้ว บ้างคนบอกว่าใช้ตัวเลขก็ถือว่า เป็น Quant แล้ว สำหรับพี่ก็อาจจะใช่ไม่ใช่แล้วแต่คุณเลย

พี่เข้าใจเอาเองว่า Quant ส่วนใหญ่มีภูมิหลังไม่ธรรมดาทางคณิตศาตร์อย่าง Jim Simon ก็เป็นผู้คิดค้น Chern–Simons theory แม้อ่านมาถึงตรงนี้พี่ก็แทบไม่ตอบว่า Quant คืออะไรเพราะมันไม่ได้มีนิยาม สำหรับใครอยากเข้าใจลองไปหาหนังสือ Money Formula อาจจะได้คำตอบแบบยาวพี่ดรอปหัวข้อที่ Quant ควรรู้ไว้ข้างล่างเพื่อน้องๆลองไปอ่านกัน

Financial Topics:

• Portfolio theory
• Equity, interest rate, derivatives including exotics
• Credit-risk products

Math Topics:

• Calculus(including differential, integral, and stochastic)
• Linear algebra and differential equations
• Probability and statistics

Computer Science :

• SQL
• PYTHON
• R
• DataBase

แต่ถ้าเราใช้คำว่า Quant ในหมู่เพื่อนหรือคนรู้จักอาจจะไม่เป็นปัญหาอะไรอยากใช้อะไรก็ใช้เถอะไม่มีกฏหมายรองรับ แต่ถ้าใช้กับคนในวิชาชีพอาจจะมีปัญหาได้เหมือนหลายวันก่อนพี่ได้รับหลักสูตรการเงินให้ที่ทำงานทำกับชมรมหนึ่ง แล้วมีพี่ที่ทำงานถามว่าทำไมเรียน Quant เยอะจังพี่สงสัยไปเปิดดูก็พบว่า Quant ของเขาคือการวิเคราะห์งบการเงิน ดังนั้นเพื่อไม่ให้เข้าใจผิดลองดูความหมายของ Quant จาก Quant ที่หลักแหลมที่สุดอย่าง Paul wilmott

การเงินเชิงปริมาณคือการใช้คณิตศาสตร์เพื่อทำความเข้าใจและคาดการณ์พฤติกรรมของตลาด มีสองวิธีหลักในการสร้างแบบจำลอง: แบบแรกคือแบบจำลองที่สามารถกำหนดตัวแปรได้โดยสมบูรณ์ ( Deterministic) ซึ่งเป็นแนวคิดแบบนิวตันที่พยายามอธิบายระบบอย่างแม่นยำตามกฎทางคณิตศาสตร์ อีกแบบหนึ่งคือแบบจำลองความน่าจะเป็น ที่อ้างอิงจากทฤษฎีสถิติในการอธิบายระบบในรูปแบบของความน่าจะเป็น ในทางปฏิบัติเรามักจะใช้แบบจำลองทั้งสองประเภทผสมผสานกัน ดังเช่นในการพยากรณ์อากาศ จะใช้แบบจำลองที่สามารถกำหนดตัวแปได้โดยสมบูรณ์เป็นหลัก แต่เนื่องจากแบบจำลองดังกล่าวมีแนวโน้มที่จะคลาดเคลื่อน จึงต้องใช้เทคนิคทางสถิติในการประเมินความน่าจะเป็นเพิ่มเติม (เช่น มีโอกาส 20% ที่จะฝนตก) นักวิเคราะห์เชิงปริมาณนำวิธีการผสมผสานแบบจำลองมาใช้กับตลาดการเงินด้วยเช่นกัน และประสบความสำเร็จในการสร้างผลตอบแทนจำนวนมหาศาล เราจะศึกษาถึงวิธีการนำทฤษฎีความน่าจะเป็นมาใช้ในการทำนายสภาวะอากาศของตลาดการเงิน

บทความนี้อาจตอบไม่ได้ว่า Quant คืออะไร แต่หัวใจของมันเลยคือเราสามารถพิสูจน์ว่าผิดได้ แบบจำลองทุกแบบจำลองของ Quant ผิดหมดแล้วเราแค่รู้ว่ามันผิดตรงไหน “All models are wrong, some are useful. : George Box” เราใช้แบบจำลองที่มันผิดๆทั้งๆที่รู้นั้นแหละจนกระทั้ง

“หากต้องการเปลี่ยนแปลงบางสิ่งบางอย่าง ให้สร้างแบบจำลองใหม่ที่ทำให้แบบจำลองที่มีอยู่ล้าสมัย”​

และมันแค่ผิดน้อยลง