Enerji Topluluklarında Dijital Dönüşüm ile Yönetişim
Enerji ve Dönüşümün Dijital Hali
Strateji belirleyiciler, politika yapıcılar, düzenleyiciler, sistem yöneticileri ve ilgili diğer paydaşlar ve organizasyonlar, genellikle eksik ve/veya düzensiz veri ve bilgilerle, giderek artan bir şekilde yeni ve karmaşık kararlarla karşı karşıyalar. Üstelik, harekete geçmek için bekleyecek zaman da yok. Veri toplamanın yetmediği, üzerine veriyi karar vermede kullanmak için anlamlandırmak gerektiği günümüzde, hızlı ve doğru aksiyonlar alabilmemiz gerekiyor. Bu, tüm sektörlerde geçerli iken, enerji sektöründe, bu zorluğa ek olarak, genellikle büyük, uzun ömürlü fiziksel altyapı ve varlıklar üzerine inşa edilen enerji sistemlerinin aşırı dinamik doğası da vardır.
Enerji sektörüne baktığımızda, 1970’lerden beri, enerji hizmetleri, şebeke yönetimi ve işletimini kolaylaştırmak için yeni teknolojileri kullanan dijital öncülerdi. Büyük fosil kaynak şirketleri, rezervuarlar ve iletim hatları dahil olmak üzere keşif ve üretim varlıkları için karar vermeyi iyileştirmek için uzun süredir dijital teknolojileri kullanmaktalar.
Bugün, yeni teknolojiler, yenilenebilir enerji üretiminin uygulanabilirliğini, depolama sistemlerinin gelişmesini, üretim, iletim, dağıtım, tüketim ve türetim noktalarında verimlilik odaklı projelerin hayata geçmesini de sağlıyor. Dijitalleşme, enerji sistemlerinin güvenliğini, üretkenliğini, erişilebilirliğini ve sürdürülebilirliğini şimdiden iyileştiriyor. Dijitalleşme, aynı zamanda, pazarları, işletmeleri ve istihdamı da değiştiriyor. Yeni iş modelleri ortaya çıkarken, bazı asırlık modeller de çıkış yollarında olabilir. Yakın dönemde tanıklık ettiğimiz, muazzam dijital ilerlemelerin etkisi ve bunların enerji ortamına hızlı yayılması, enerjide yeni bir dijital çağın eşiğinde, neler yapabileceğimizle ilgili soruları gündeme getiriyor.
Enerjiyi tüketen diğer sektörler de enerji kullanımını ve çevresel etkilerini en aza indirirken kaliteyi ve verimi en üst düzeye çıkarmak için teknolojik gelişmelerden faydalanıyor. Sanayide, proses kontrolleri ve otomasyonlarla gelen süreçte, bugün web ve mobil uygulamalarıyla, kontrol etkileşimli farklı platform çözümlerinin kullanıldığı, bireyde, evde, binada, fabrikada, ve kurumlarda teknoloji odaklı araçlar, ileri seviye dijital boyutlarda ilerleyerek yer alıyor. Bugün, dijitalleşen sistemler, nesnelerin interneti, makine öğrenmesi, yapay zeka ve blockchain ile akıllanarak dijital dönüşüme uğruyor. Dijital Dönüşüm dediğimizde, sadece verilerin ve sistemlerin değil, iş yapış modellerinin de dijitalleştiği noktaya ulaşabilmek gerekir. Üretim, tüketim, ulaşım, sosyokültürel modellerimizin dönüştüğü günümüzde, yeşil ve dijital dönüşümü hayatımızın her alanında pozitif etki yaratacak şekilde konumlandırmamız gerekir. Akıllı sistemleri ve dijital teknolojileri, verimliliği artırmak, güvenliği ve güvenirliği sağlamak için kullanırsak hedeflerimize yaklaşabiliriz.
Önümüzdeki on yıllarda, dijital teknolojiler dünya çapındaki enerji sistemlerini daha bağlantılı, daha akıllı, verimli, güvenilir ve sürdürülebilir hale getirmeye hazırlanıyor. Veri, analiz ve bağlantıdaki çarpıcı ilerlemeler, akıllı cihazlar, paylaşım ekonomisi ve hizmet ekonomisi gibi yaklaşım ve teknolojiler, bir dizi yeni dijital uygulamayı mümkün kılıyor. Gelecekte, dijitalleştirilmiş enerji sistemleri, kimin enerjiye ihtiyacı olduğunu belirleyebilir ve onu doğru zamanda, doğru yerde ve en düşük maliyetle teslim edebilir. Bunun uygulanabilirliği için de tanımlanan alt ve üst enerji topluluklarında doğru enerji yönetişimi önem kazanıyor.
GENTE
Reengen’de bu dönem, Ar-Ge ve inovasyon çalışmaları kapsamında odaklandığımız konulardan biri de, dağıtık enerji topluluklarında enerji yönetişimi, ilgili dijital teknolojilerin uygulamaya alınması ile enerji topluluklarında bahse konu olan yeşil, sürdürülebilir, ekonomik ve dijital dönüşümü sağlamak için çalışmak oldu. GENTE — Yeşil Enerji Toplulukları için Dağıtık Yönetim projemiz, ERA-NET MICALL20 Yeşil Enerji Geçişi için Dijital Dönüşüm çağrısı kapsamında başvuru onayı aldı ve ulusal tarafta TÜBİTAK tarafından desteklenmeye hak kazandı. Lucerne ve Chalmers Üniversitelerinden proje yöneticilerimiz ve diğer uluslararası ortaklarımızla Avrupa çapında akademi-sanayi iş birliği sağlanacak.
Reengen’in Türkiye ayağını yönettiği projede, Troya Yenilenebilir Enerji Kooperatifi ulusal ortak olarak yer alıyor. GENTE projesi, yerel enerji toplulukları (LEC — local energy communities) için dağıtık bir yönetişim araç kutusu geliştirmeyi amaçlıyor. Bu dijital toolbox, nesnelerin interneti (IoT), blockchain ile dağıtık defter teknolojisi (DLT), uç işleme (Edge computing) ve yapay zeka (AI) dahil olmak üzere, yerel enerji toplulukları içinde ve arasında, federasyon, topluluk, üretici, tüketici ve türeticiler seviyesinde, özerk enerji kaynağı yönetimi ve enerji ağlarına esneklik sağlanması için gelişmiş dijital teknolojilerden yararlanacak. GENTE projesi ile, kullanıcıların davranışlarını, veri gizliliğini ve birlikte çalışabilirliğini göz önünde bulundurarak dağıtık enerji varlıklarına zeka getirmeyi amaçlıyoruz. Reengen tarafından geliştirilen platform üzerinde çalışacak toolbox, yerel enerji topluluklarının ekonomik uygulanabilirliğini artıracak ve son kullanıcıların katılımını ve kendi kendini yönetmeyi teşvik edecek bir karar destek aracı ve yenilikçi hizmetler ile enerji topluluklarını güçlendirebilir. Teknoloji sağlayıcıları, bina sahipleri ve sistem operatörleri de dahil olmak üzere ihtiyaç sahipleri, 3 ülkede 6 demoda GENTE çözümlerinin performanslarını değerlendirecek. GENTE projesi, iyileştirilmiş enerji verimliliği ve çevresel performans ile yenilenebilir kaynakların yüksek payını yönetebilen yeni yerel enerji toplulukları uygulamalarının benimsenmesini hızlandırabilir. 2022 yılında başlayacak ve 3 yıl sürecek projenin önümüzdeki dönemlerinde, projenin geliştirme safhasının ilerlemesi ve uygulama örnekleri ile daha somut değerlendirmelerini yapmayı hedefliyoruz.
