Tabii ki son dönemlerde önceliklerimiz, yaklaşımlarımız ve iş yapış modellerimiz değişiyor. 2020 beklenenden farklı geldi derken, aslında biraz da geleceğin alternatif bir senaryosunun hızlandırılmış girişine tanıklık ediyoruz. 2021 için farklı öngörüler, 2030 ve 2050 için ise farklı hedefler var. Bugün, hayatımızın birçok alanında teknoloji entegre değişimler görüyoruz. Peki, enerji sektörüne baktığımızda durumlar nasıl?
Bugün, gelecek trendlerden bahsetmek kolay değil ama genel çerçevede bakacak olursak, iş modelleri değişiyor, üründen çok hizmet bazlı entegre modeller öne çıkıyor.
Enerjideki mega trendlerden bahsedersek, enerjide bağlı akıllı sistemler, yenilenebilirlerin artışı, depolamaya geçiş ve farklı sektörlerle bağlantılar, ulaşım&enerji etkileşimler görüyoruz. Connected Energy: IoT — nesnelerin interneti teknolojisiyle sensörler, sayaçlar, haberleşme ICT sistemleriyle ile bağlanıyor ve akıllanıyor.
Enerji, önceden merkezi -ve sürekli açık sistemli- büyük tesislerde üretim, tek yönlü iletim, dağıtım ve tüketim şeklindeydi. Bugün ise, yenilenebilirler ve dağıtık çatı solar vb. ile enerji akışı ağ yapısına dönüşüyor ve talep tarafı yönetimi ön plana çıkıyor.
Geleneksel modelde, üretimi açıp kapatmak daha kolay olabilir. Ancak, yenilenebilir enerji kaynaklarıyla birlikte, değişken etkili, şebekeyi koruyabilmek ve yönetebilmek için denklemin diğer tarafındaki talep tarafını yönetip değiştirmek bir çözüm olarak karşımıza çıkıyor. Arz-talep dengesi daha kompleks bir hal alıyor. Yük atma, yük değiştirme, Lityum-ion bataryaların gelişimine kadar pek mümkün değildi. Ancak, batarya ve depolama teknolojileri gelişmeye devam ediyor. 2012'den bu yana, Li-ion pillerin maliyeti %87 düştü ve şebeke/edaş ölçeğine çıkmaya başladı. Evlerde de batarya kullanımı başladı, özellikle de elektrikli araçlarla gittikçe yaygınlaşıyor. Buna bağlı olarak talep tarafı yönetimi yapabilme ortamı da eksponansiyel şekilde artıyor.
Ticari araç filoları leasing ile çalışıyor ve onların elektrikli araçlara konutlardan/bireylerden de hızlı geçmesi bekleniyor, daha ekonomik olduğu için. Bu noktada da 1 değil, 100–1000 araba filosu 80 kW’lık, aslında virtual power plant dediğimiz sanal bir tesise bile dönüşüyor.
Enerji şirketlerine, dağıtım perakende şirketlerine yeni iş modelleri çıkıyor. Bölgeye göre, güneş ve rüzgardan enerji elde etmek çok ucuzluyor. Üretim yerine as-a-service model şirketlerine dönüşüyor.
Internet of Energy kapsamında smart home ve vehicle management servisleri değişiyor. Volkswagen, Mercedes, Nissan, Renault, tüm bu araç firmaları enerji şirketleri kuruyor. Enerji şirketleri de araç yönetimine giriyor. Örneğin, Akıllı şehirlerde elektrikli belediye otobüsleri, araç olarak kullanılmadıkları saatlerde batarya kaynağı / şebeke oyuncusuna dönüşüyorlar.
Netflix, Spotify, Instagram ile deneyim çağında 50 kWh enerji satın almak değil, evin 22^C olması veya yolculuğun 100 km olması hizmetinin satın alınması ön plana çıkıyor. İnsanlar bugün, deneyimi satın almak istiyor ve kaynağını servis sağlayıcıları çözecek.
Talep tarafı yönetimi, akıllı mikroşebeke yönetimi, veri toplama, veri sağlığı, veri analizleri, web/mobil servisler, görselleştirme, kullanıcı arayüzleri, otomatik sistemler, bildirimler, alarmlar, kontroller, hepsi dijitalleşmenin parçası.
Döngüsel ekonominin geleceğinde, sürdürülebilirlikte kiralama / yeniden kullanım modelinden bahsediyoruz. Bugün aslında eşyaların yenilenmesi değişiyor. Çamaşır makinesi akıllı sistemlerle internete bağlı çalıştığında, yeni bir makine almak yerine yeni bir yazılım yükleyerek iyileştirilecek. Böylece, sahipliğin üretici şirketlerde kaldığı leasing modelleri dahi mümkün. Cihazların çalışma sağlığı iyileştiriliyor. Kestirimci bakım veri analizleri ile, güç kalitesi, frekans, titreşim gibi değerleri takip ederek cihazlar bozulmadan tahminlemek ve önlem almak mümkün.
Aylık yıllık faturalardan sonra geldiğimiz noktada, artık haftalık, günlük, saatlik, saniyelik veri akışı ve analizleri ile daha detaylı bir resim görmek ve yorumlamak bugün yaygınlaşıyor.
Teknolojinin dijitalleşmede kullanımı, sadece enerji sektöründe yönetimde değil, akıllı ulaşım, akıllı şehir, akıllı sağlık, akıllı tarım uygulamalarında görülüyor. Ve görünen o ki inovasyon çalışmalarında bu sektörler entegre ilerlediğinde gelişmeler hızlanıyor ve güçleniyor.
