ESG Çerçeveleri: Sürdürülebilirlik Performansı Nasıl Raporlanır?
İklim değişikliği gibi küresel zorluklar şirketleri ve ülkeleri yalnızca sermaye odaklı değil doğal ve sosyal çevreye de duyarlı olma konusunda ikna etti. Sürdürülebilir bir ekonomi için doğal ve sosyal çevrelerin korunması ve sürdürülebilir anlayışla destekleyici bir yönetişim benimsenmesi gerekiyor.
Bu sebeple şirketler 21. yüzyılın gereği olarak kurumsal sosyal sorumluluklarının bir uzantısı olan ESG performanslarına da yatırım yapıyorlar. Şirketlerin ESG performansları kurumsal itibarından, yatırım performansına kadar varlıklarını sürdürmelerine katkı sağlayan maddi değerlerini desteklemektedir.
ESG nedir?
ESG, çevre, sosyal ve yönetişim kelimelerinin kısaltmasından oluşmaktadır. Bunlar, ESG çerçevelerinde sütunlar olarak adlandırılır ve şirketlerin sosyal sorumlu olarak raporlaması beklenen 3 temel alanı ifade eder.
ESG kriterleri, finans dışı performans göstergelerinin bir alt kümesidir. Şirketlerin sürdürülebilir kalkınmayı dikkate alarak uzun vadeli planlarına yardımcı olur.
- Çevresel Etki
Başlıca konular: atık yönetimi, sera gazı emisyonlarının etkisi, enerji verimliliği, hava ve su kirliliği, çevre koruma ve biyolojik çeşitlilik kaybı ve restorasyonu vb.
Organizasyonların ve ülkelerin çevresel etkileri bu sütun altında değerlendirilir.
Çevresel performansta etkinlik; daha fazla müşteri, tedarikçi ve diğer çalışanı cezbeder ve elde tutar. Ayrıca kaynaklara daha iyi erişim ve daha az enerji tüketimi sayesinde işletme maliyetlerinde azalma sağlar. En önemli etkisi ise sürdürülebilir ve yaşanabilir bir dünyaya katkı sağlamasıdır.
Raporlama açısından bakıldığında, çevre en karmaşık sütundur.
- Sosyal Etki
Başlıca konular: insan hakları, işçi hakları, çalışma koşulları, sağlık ve güvenlik, çalışan ilişkileri, istihdam eşitliği, cinsiyet çeşitliliği ve ücret farklılıkları, yolsuzlukla mücadele ve yerel topluluklar üzerindeki etki…
Hem organizasyonun kendi içinde hem de daha geniş topluluklarla sosyal entegrasyonuyla ilgilidir.
Sosyal performansta etkinlik; şirketin sosyal güvenilirliğini arttırır, çalışanlarının moralini yükseltir, en iyi yetenekleri cezbeder ve toplumla ilişkilerini güçlendirir.
- Yönetim
Başlıca konular: mülkiyet ve yapısal şeffaflık, hissedar hakları, yönetim kurulu direktörlerin bağımsızlığı ve gözetimi, çeşitlilik, veri şeffaflığı, iş etiği ve idari ücret adaleti…
Şirketlerin üst düzey yönetim kadroları ve hissedarlarıyla olan süreçlerini kapsar.
Yönetim performansında etkinlik; hibelere erişimi kolaylaştırır, daha iyi hükümet desteğini ve yatırımcılarla daha iyi ilişkileri garanti eder ve düzenlemelerle uyumluluğunun sağlanmasına yardımcı olur.
ESG Standartları ve Çerçevesi
1990'da KLD, sosyal açıdan sorumlu ilk yatırım endeksi olan Domini 400 SocialSM Index’i duyurdu. Bugün dünya çapında 600'den fazla ESG raporlama standardı bulunmaktadır. Bu standartların birçoğu sürdürülebilirliği farklı yönleriyle ele almaktadır. Geçen 30 yılda gelişen ESG ortamında çok farklı sektörler ve buna bağlı farklı veri türleri dahil olduğu için tek bir önemlilik ve raporlama standardı söz konusu değildir.
Standartları, genel olarak 4 ana başlık altında toplayabiliriz:
- Raporlama Çerçevesi: Tüm sorular yanıtlanmalıdır ve tipik bir puanlaması vardır. CDP, ISO ve GRESB bu çerçevelere örnek verilebilir.
- Amaçlar ve Prensipler: UN Compact, Sustainable Goals, GHG
- Düzenleyici Çerçeveler : Resmi bir kurum tarafından talep edilen tüm standartların yanıtlanması beklenen çerçevelerdir. SDRs (Sustainability Disclosure Regime for UK) ve SFDR örnek verilebilir.
- Derecelendirme Çerçeveleri : Anket usulü ve puanlamayı ön plana çıkaran çerçevelerdir. Dow Jones Sustainability Index (DJSI) ve Energy Star örnek verilebilir
Rapor çerçevelerinin çeşitlilik göstermesi sebebiyle, hangi ESG çerçevesinin kullanılacağı organizasyonun hedef ve paydaşlarıyla bağlantılıdır. Bu paydaşlar daha çok yatırımcılar ise çevresel yönü ağır basan çerçeveler tercih edilebilir. Hissedarlar hedefleniyorsa yönetişim yönü ağır basan bir çerçeveyle raporlama yapılabilir.
Aynı sektör olsa da şirketler farklı hedeflere sahip olabilirler. Örneğin ESG raporlamalarını finansal kararlar almak veya kuruluşlarla karşılaştırmalı olarak performansını değerlendirmek için kullanabilir.
ESG perspektifinden belirli bir sektör için önemli olan bu farklılıklara önemlilik denir. Şirketler, kendileri için önemli olan konular hakkında rapor hazırlar. Önemlilik, belirli bir sektörde hangi ESG sorununun finansal olarak önemli kabul edildiğine göre değişkenlik gösterir.
Neden Önemli?
Gittikçe daha fazla sayıda yatırımcı, ESG unsurlarını yatırım kararı verme süreçlerine dahil ediyor ve ESG’yi hem borç hem de öz sermayelerini güvence altına almak açısından kullanıyorlar.
ESG kriterlerini işine entegre eden bir şirketin çevresel, sosyal ve yönetişim sorunlarıyla ilgili başarısızlık yaşama olasılığı daha düşük olduğundan yatırımcılar için düşük riskli bir yatırım anlamı taşımaktadır.
Taylor & Francis grubu tarafından 2 yıl boyunca 966 şirket üzerinde yapılan araştırmaya göre, ESG faktörlerine entegre olan şirketlerin, borsa performanslarında rakiplerine göre daha az değişkenlik ve yüksek getiriye sahip olduğunu göstermiştir. ESG kriterlerini bir performans ölçütü olarak kurumsal süreçlerine entegre eden şirketlerin, genellikle ESG kriterlerine odaklanmayan şirketlerle karşılaştırıldığında daha iyi finansal sonuçlar ürettiğini görmekteyiz.
ESG çerçeveleri, kuruluşların hedeflediği net sıfır emisyona yönelik ilerlemeyi somutlaştırır. Bu, ilerlemenin ölçülmesine ve şirketlerin bu yolda gelişmesine yardımcı olur. Bu sebeple “Net-Sıfır”a giden yol kesinlikle ESG performansının ölçümlenmesinden geçmektedir.
Nasıl ESG raporlaması yapabilirsiniz?
ESG bir raporlama çerçevesi gibi akıllara gelse de başlangıçta yatırımcılar için tasarlanmış bir değerlendirme çerçevesiydi. Gelişen ESG ortamıyla ve değişen ihtiyaçlarla birlikte bugün ESG raporlama çerçevesi olarak anılmaktadır.
Standart bir ESG raporlama çerçevesi yoktur. Sütunlara dahil edilecek konular belirgin olsa da alt konular ve bunların nasıl raporlanacağı konusunda farklılıklar vardır. Bu da bizi çeşitli raporlama standartlarına götürür.
Raporlamalar genellikle bu standartlarının bir veya daha fazlası kullanılarak yapılır. En bilinen raporlama standartları GRI, SASB, CDP, SBTi, ISO26000’den bahsedebiliriz. Kurumlar bu standartları sürdürülebilirlik raporu ve ESG performans raporu olarak yayınlayabilirler.
Dijital Sürdürülebilirlik Raporlamaları
ESG raporlaması bu haliyle bir sürü harften oluşan karışık bir ortama (alphabet soup) sahip gibi gözükebilir. Bu çerçevelerin birçoğu birbiriyle benzer olsa da yasal gereklilikleri veya düzenlemeleri hangisinin karşıladığını takip etmek yorucu olabilir.
Bunun yanında raporlamaların gerektirdiği bilgi ve verileri bir araya getirerek takibini sağlamak da zaman ve maliyete sebep olacaktır. Bir şirketin birden fazla çerçeveyi raporlaması ise ciddi bir yüktür. Ancak, verileri dijital olarak takip edebileceğiniz bir sistemde sürdürülebilirlik raporlamaları kolaylaşacaktır.
Carbon Intelligence Platformumuz, kuruluşunuz genelinde sürdürülebilirlik verilerini kolayca toplamak ve bunları tek bir kayıt sistemine dönüştürmek için güçlü otomasyon araçlarından oluşur. Böylece güvenli ve kolay raporlama yaparken hem iç hem de dış paydaşların farklı ihtiyaçlarını karşılayabilirsiniz.
Carbon Intelligence Platformu ile;
- ISO 140001, ISO 14064 ve GHG Protokol çerçevelerine uyum sağlayabilirsiniz.
- Zorunlu ve gönüllü raporlama gerekliliklerini basit ve kolay bir şekilde sunmak için tüm sürdürülebilirlik verilerinizi tek bir ekranda inceleyebilir ve analiz edebilirsiniz.
- IPCC, DEFRA, EPA vb. gibi genişleyen küresel emisyon faktörleri veri tabanıyla Scope 1, 2 ve 3 GHG emisyonlarını ve karbon eşdeğerlerini hesaplayabilirsiniz.
Sonuç olarak; ESG raporlamalarıyla çevresel etkinizi raporlarla takip edebilir, şirketinize rekabet avantajı sağlayabilir, şirketinizi yatırımcılar için cazip bir seçenek haline getirebilir, maliyetlerinizi azaltabilir ve yarattığınız olumlu imajla gelirlerinizi ve kurumsal itibarınızı artırabilirsiniz.
