AEROBİK EGZERSİZİN MİGREN ÜZERİNE ETKİSİ
Migren hastalarında sık sık profilaktik tedaviler kullanılır. Hastalar genellikle farmakolojik olmayan tedaviler ister. Migrende bir tedavi seçeneği aerobik egzersizdir.
Dünya çapında migren, en fazla rastlanılan ikinci baş ağrısıdır. Ek olarak, 15–49 yaş grubunda, migrenin çalışan nüfus üzerindeki etkisini büyüterek, bu yaş grubundaki kişilerin baş ağrısı yaşamalarının en büyük sebebidir. Migren hastalığı geçiren bir kişi ortalama olarak yılda on sekiz gün işten veya ev içi egzersizlerden kaçmaktadır. Migren hastalığı geçiren bir kişinin ortalama kişi başı yıllık maliyet 1222 Euro’dur ve bu da toplum için yüksek maliyete yol açmaktadır (1).
*Profilaktik: Hastalık tedavisinin aksine hastalık meydana gelmeden hastalığın önlenmesidir.
Ayda 8 günden fazla baş ağrısı varsa, akut tedaviye rağmen ağrı geçmiyorsa, akut ilaç verilmesine rağmen etkili olmayıp kişide halen ayda 3 günden fazla baş ağrısı mevcutsa profilaktik tedavi önerilmektedir. Bununla birlikte, bu profilaktik ilaçlar, hastalar tarafından farmakolojik olmayan alternatifler talep edebilecekleri için tolere edilmeyebilir. Migrende, öz yönetim stratejileri, manuel terapi ve aerobik egzersiz gibi ilaçla ilişkili olmayan diğer profilaktik tedaviler de kullanılmaktadır. Aerobik egzersizin süresi ortalama 30 dakika civarıdır. Migrende aerobik egzersiz kullanmanın gerekçesi ise aerobik egzersizin ağrı işleme modülasyonunda önemli bir rol oynayabileceği gerçeğine dayanmaktadır. Ayrıca, hem kısa süreli hem de uzun süreli aerobik egzersizin analjezik(ağrı kesici) etkileri hem merkezi hem de çevresel düzeyde gözlenmiştir.
Uluslararası Baş Ağrısı Bozuklukları Sınıflandırmasının (ICHD-III) güncellenmiş versiyonu özellikle migrende aerobik egzersizin etkileriyle ilgili kapsamlı ve sistematik bir genel bakışa ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir. Çünkü ilaçsız tedavi edilebilme ihtimali bulunmaktadır.
Müdahaleler
Çalışmalarda birkaç tür aerobik egzersiz kullanılmıştır. Bir çalışmada bir yürüyüş programı düzenlenmiş ve bu düzenlenen program şunları içermektedir: çapraz egzersiz, yürüyüş, koşu ve bisiklete binme, iki farklı koşu protokolü, davranışsal kilo verme programı ve son olarak da bisiklet kullanma egzersizi. Bu konuda altı çalışma yapılmıştır ve bu altı çalışmanın üçü, hastaların migren günlerinde % 22'den % 78'e kadar belirgin bir azalma olduğunu bildirmiştir.
Bu konu hakkında üç çalışma yapılmış, aerobik egzersiz sonrası ağrı yoğunluğunda % 20 ila % 54'lük bir azalma olduğu görülmüş ve ayrıca atak süresinde de % 20–27 bir azalma olduğunu bildirmiştir.
Diğer bir müdahale biçimi Trigger Point uygulamasıdır. Bu uygulama Türkçe’de literatüre tetik nokta uygulaması olarak geçmektedir. Uygulamada hastanın ağrı bölgeleri palpasyon yapılır ve daha sonra bu yansıyan ağrı yönlerine flat veya pinch kavrama ile dokuya iskemik kompresyon uygulanır. (Yansıyan ağrının nedeni sinir liflerimizin %80’i miyelinsiz sinir lifleridir ve çoklu sonlanma yapmaktadır (2). Bu da ağrının farklı yerlerde latent ağrı türü olarak yansımasına neden olmaktadır ve migren ile karıştırılmaktadır.) Kompresyon uygulamasında hastaya ağrının tamamen geçtiğini söylemesi istenir. Daha sonra uygulanan kasa hafif germeler uygulanır. Sonrasında ise hastaya postüral egzersizler ve aerobik egzersizler verilir. En çok migren tipi baş ağrısı şu kaslardan kaynaklı görülür ve genellikle literatüre servikojenik baş ağrısı diye geçmektedir. Kaslar; Masseters, Sternocleidomastoideus, Trapezius kasının üst parçasıdır (3). Bu çalışmayı şuan için Görkem ve arkadaşları yapmaktadır. Çalışmaları kısa sürede yayın olması beklenmektedir.
SONUÇ
Orta şiddette aerobik egzersiz, migren yaşanan gün sayısını, migren atağı süresini ve yaşanan ağrının yoğunluğunu azaltmaktadır.
Ayrıca migren ve migren ile en çok karıştırılan servikojenik baş ağrısı tedavisinde medikal tedaviden önce egzersiz ve manipülatif yaklaşımlar tercih edilmelidir. Ayrıca egzersizi yaşamımızın bir parçası yaparsak sağlıklı bir yaşam sürebiliriz.
KAYNAKLAR
1. Lemmens, J., De Pauw, J., Van Soom, T., Michiels, S., Versijpt, J., van Breda, E. & De Hertogh, W. (2019). The effect of aerobic exercise on the number of migraine days, duration and pain intensity in migraine: a systematic literature review and meta-analysis. The journal of headache and pain, 20(1), 16.
2. Lamina PINAR. (2018). Sinir sistemi ve Kas Fizyolojisi Temel Bilgiler. Akademisyen Kitapevi.
3. Al Khalili, Y., Ly, N., & Murphy, P. B. (2021). Cervicogenic Headache. In StatPearls. StatPearls Publishing.
