Tasarım Sisteminizde Eksik Bir Şey mi Var?
Design System (tasarım sistemi) söz konusu olduğunda Türkiye’deki genel anlayış renk, grid gibi token’lar ve bileşenlerin (components) tasarım kural setlerini, framework ve dokümantasyonları belirleyip bir araya getirmekten yana oluyor. Yani tamamen tasarımcı ve yazılımcı iş birliğiyle bir doküman hazırlanıyor. Ancak, bir tasarım sisteminin olmazsa olmazı Content Style Guide, Content Design Guideline veya Content Writing Guideline dediğimiz içerik (metin) yazım kılavuzu göz ardı ediliyor.
Bu yaklaşımın ardındaki temel sebep, tasarım odaklı yaklaşım ve bu yaklaşım sonucu UX metin yazımını arka plana atmak. Bir diğer neden ise UX metin yazarlığına ve UX metnine dair bilincin henüz yeterince oluşmaması.
Genel eğilimin aksine, sahibinden.com olarak tasarım ve içeriği (metni) bir bütün olarak ele alıyor, tasarım ve metin yazım süreçlerini paralel olarak ilerletiyor, tasarım sistemimizde de içerik konusuna değer veriyoruz.
Content style guide nedir?
Bir ürün ve özellikleri için tutarlılığı sağlayacak tüm metin yazım kuralları, bileşen tanımları, bileşen metin yazım kuralları, imla ve yazım kuralları; ses ve ton, erişilebilirlik, kapsayıcılık, stil, terminoloji, hata mesajlarının yazımı gibi maddeleri içeren kurallar bütünüdür. Bir bakıma UX metinlerinin kullanımına dair bir anayasadır. İçeriğe ve UX metin yazımında dikkate aldığımız tüm noktaları birer puzzle parçası gibi düşünürsek, içerik yazım kılavuzu da bu parçaları en doğru şekilde bir araya getirmenin yollarını gösterir.
Google, Atlassian, Adobe, Apple, Shopify, BBC gibi dünya çapında milyonlarca kullanıcısı olan kurum ve kuruluşlar, içerik yazım kılavuzları sayesinde dilde bütünlüğü ve tutarlılığı sağlayabilmektedir.
Örneğin buton bileşenini ele alalım. Buton metninin karakter uzunluğu, kullanılmaması gereken kelimeler, sentence veya title case kullanımı içerik başlığı altında belirtilmelidir. Aksi takdirde tutarsızlık oluşacaktır. Sadece tasarım kuralarını yazmak yeterli değildir.
Guideline neden gereklidir?
- Tekillik ve tutarlılık: Tasarımda olduğu gibi içerikte de uçtan uca tutarlılık sağlar. Tutarlılık da UX metin yazımının olmazsa olmazıdır.
- Zaman ve süreç yönetimi: Belirli kural setleri sayesinde zamandan tasarruf eder ve süreçlerde kolaylık yaşarsınız. Guideline’dan yalnızca yazarların değil, T-shape çalışan veya yazar sayısının az olduğu şirketlerde özellikle tasarımcıların da yararlanacağını düşünürsek, guideline bir referans noktası olur ve tüm ekranlarda kişiden bağımsız bir tutarlılık yakalanır.
- Güven: Tekilleşmiş ve tutarlı içerikler kullanıcıda güven oluşturur.
- Marka algısı, farklılaşma ve güçlenme: Markanın hem tasarım hem içeriğiyle farklılaşmasını ve ayırt edilir olmasını sağlar.
- Kullanıcıya yönelik içerik: Her markanın ses ve tonu, içerik yazım kuralları kendine özgüdür ve kullanıcı segmenti ile persona gözetilerek hazırlanır. Guideline’a uygun yazılan içerikler de böylece kullanıcının dilinden konuşmayı başarır.
- Kalıcılık: Hiç kimse bir şirketin ömür boyu çalışanı değildir. Herhangi bir kişiden ve o kişinin çalışma süresinden bağımsız olarak her zaman erişilebilecek bir guideline sayesinde, belirlenen kuralların devamlılığı ve kalıcılığı sağlanır.
Tüm bu maddeler dışında Content Style Guideline’ın en önemli niteliği bir UX metin yazarının bir UX metni yazarken nelere dikkat ettiğini, UX metninin kozmetik bir dokunuştan öte belirli süreç ve aşamalardan geçtiğini de göstermesidir.
Pekiyi ya…
Bu kılavuz sıkıcı kurallar bütünü müdür?
Asla değil.
- Guideline değişime açıktır, genişletilebilir, güncellenebilir. Diyelim ki kadın giyime yönelik bir markanız var ve artık tüm cinsiyet ve yaş grubuna satış yapma kararı aldınız. Veya online bir alışveriş sitesi olarak market gibi farklı dikeyler ekliyorsunuz. Bu durumda kullanıcı segmentiniz, persona’lar değişecektir. Marka olarak da marka dilinizde değişikliğe gitmeniz büyük bir ihtimal. Bu durum da ses ve tonunuzu etkileyeceği için söz gelimi bir uyarı, başarı mesajınız da farklılık gösterecektir.
- Markalara özgüdür. Heuristic bakımından genel geçer kabul görmüş kurallar dışında (metinlerin kısa, net ve açıklayıcı olması, cinsiyetçi kelimelerden kaçınmak, imla kuralları gibi) kılavuzda yer alacak başlıklar markadan markaya değişebilir, çünkü kullanım amacı ve ihtiyaçlar farklılık gösterebilir.
Burcu Özgüçlü
