UX Metin Yazarıyla İş Akışınız Nasıl Olmalı?
Nasıl ki odağında kullanıcının olmadığı bir UX (kullanıcı deneyimi) hayal etmek mümkün değilse, bir UX metin yazarından yoksun UX ve tasarım sürecinden bahsetmek, UX olgunluğu bakımından pek de gerçekçi değil. UX metin yazarlarının süreçteki önemi geçmişe kıyasla artık aşikâr olsa da UX metin yazarının bir ürün yöneticisi, yazılımcı veya tasarımcıyla nasıl bir süreç ve iş birliği içinde çalışacağı en fazla merak edilen ve aslında çok da değinilmeyen bir konu.
Sürecinizi tasarlayın ve anlatın
Elinizdeki projeye tasarım bittikten sonra dahil edilmek, sprint ortası canlıya çıkmaya saatler kala 5 dakikada metin yazmanızın talep edilmesi, stratejik karar ve kickoff toplantılarından haberdar olmamak bir UX metin yazarı için hayal kırıklığı yaratabilir. Nitekim hiç UX metin yazarlığı deneyimi olmayan herhangi birisi için yazma eylemi kulağa çok basit gelebilir.
“…yazmak, sandığınızın aksine tasarlamak gibidir. Bir sorunu ele almak, kısıtları belirlemek ve çözüm yollarını keşfetmek gibi genel tasarım aktiviteleri, yazma sürecinin de bir parçasıdır. UX iş akış sürecinde fayda sağlayacak metodolojilerin çoğu -ideation workshop’ları, iş birimiyle görüşmeler, kullanıcı araştırması, içerik denetimi vb.- metin yazım iş akış sürecinin de gayet bir parçası olabilir. (Kubie, S. 2018).”
UX metin yazarlığının salt kelime işçiliğinden ibaret olmadığı bilincini yaymak ve mevcut bakış açısını değiştirmek için ise yapmamız gereken şey, sorumluluklarımızı ve iş akış sürecimizi belirleyip anlatmak. sahibinden.com’da ilk iki ayım boyunca bu konuya odaklanıp UX metin yazarlığını ve süreçleri daha detaylıca anlattığım bir sunum serisi hazırladım.
Bu sunum serisindeki en önemli konu başlıklarım:
- UX metin yazarının görev tanımı ve sorumlulukları nelerdir?
- İş akışımız nasıl?
- Ürün sahibi, tasarımcı ve yazılımcılarla hangi noktalarda kesişiyoruz?
- Kimden, nelere ihtiyaç duyuyorum?
- Bir metni hazırlamak için gereken süre ve efor nedir, nasıl belirliyoruz?
Tüm bu soruların asla değişmez, genel geçer tek bir yanıtı yok. Her şirket, ekip ve hatta her yazarın farklı bir kültürü ve çalışma şekli var. Özellikle ilk UX metin yazarı olarak amaç inşa edili yapıyı kökten yıkmak değil, bu yapıyı süreçlere dahil olarak daha da sağlamlaştırmak.
İlk UX metin yazarı olarak metin yazım ve içerik kılavuzu için kolları sıvamak ve tüm tasarımcılara mümkün oldukça destek vermeye çalışmak dışında birden fazla ürün için aynı anda birçok projeden sorumlu olmanız çok muhtemel. Ancak her bir çalışan gibi ayırabileceğimiz enerji, kaynak ve sürenin bir limiti var.
Bu nedenle en çok farkındalık yaratmak istediğimiz maddeler şu şekilde:
UX metin yazımı tasarım bittikten sonra başlayan bir süreç değildir. İçerik hiyerarşisini oluşturmak, tasarımcıyla ve ürün sahibiyle birlikte fikir alışverişinde bulunmak tasarımları farklı bir noktaya taşıyacaktır.
Akışı, kapsamı, acı noktaları, yazılım kısıtlarını ve eldeki verileri bilmeden 5 dakikada veya bir toplantıda anlık bir metin yazılamaz.
Süreci nasıl iyileştiririz?
1. Projeleri ve sorumlulukları belirleyin
Tasarımcılara kıyasla UX metin yazarlarının sayısının ülkemizde genellikle tek veya iki kişiyle sınırlı olduğunu düşünürsek, ilk yapılması gerekenlerden birisi de yazarın dahil olacağı projeleri ve sorumlulukları belirlemek. Bu noktada RACI (Responsible, Accountable, Consulted, Informed) matrisi faydalı olabilir.
Örneğin, bir Content Style Guideline (İçerik Yazım Kılavuzu) hazırlamak ve takibini yapma işinin ana sahibi ve sorumlusu UX metin yazarıdır. Sıfırdan yeni bir ürün veya özellik tasarlanıp geliştirilecek ise burada yazar, tasarımcı gibi genel sorumlu durumundadır.
2. İş takibi için ortak bir tool belirleyin
UX metin yazarının üzerindeki projeler belliyse iş takibini JIRA, Trello vb. bir tool üzerinden sağlayın. Herhangi bir chat veya e-posta dizinleri üzerinden ilerlemek yapılan işlerin takibini zorlaştırmakla beraber zaman kaybına da yol açıyor.
3. Kick-off, kapsam veya önemli stratejik karar toplantılarına dahil edin
Projeler belli ve yazar olarak önemli kararların alındığı veya ilk kapsamın aktarıldığı tasarım kick-off toplantılarına dahil olmadığımızda bir ürün veya özelliği neden geliştirmek istediğimizi, varsa yazılım tarafındaki kısıtları anlayamamak aslında metin yazma sürecimizi ve süremizi ciddi derecede baltalıyor. Arayüzünüzde yazacağınız metnin dili, içerik hiyerarşisi ve yönlendirmelerin yaratacağı etkiyi de kesip atmış olursunuz.
Öte yandan, sürece geç dahil olmamız veya değişikliklerden son dakika haberdar olmamız yazılım takımının da sürecini bloklayacaktır.
Bu noktada “Yazar tek kişiyse her toplantıya yazarı çağırdığımızda nasıl olacak?” sorunuzu duyar gibiyim. Burada anahtar kelime her toplantı yerine tasarım kick-off ve süreci etkileyecek stratejik karar toplantılarında iletişim içinde olabilmek ve mümkünse kapsam dokümanlarını paylaşmak.
4. Sık sık iletişim kurun
UX metin yazarı olmanın en güzel yanlarından birisi tasarımcı, ürün sahipleri ve yazılımcılarla birlikte çalışıp farklı yaklaşım, bilgi birikimi ve perspektiflerden faydalanmak.
Metin yazımı final tasarım veya wireframe aşaması öncesi başlayan bir süreç. Bu nedenle süreç boyunca ve özellikle kapsamı anlamak adına sık sık soru-cevaplarla iletişim kurmak, metin yazımına geçtiğimizde ve hiyerarşiyi oluştururken işimizi bir hayli kolaylaştırıyor.
Bu sorular neler mi olabilir?
- Bu geliştirmenin amacı nedir? Yeni özellik veya ürünle neyi hedefliyoruz?
- Daha önceden yapılan araştırmalar veya elimizde bulgular var mı?
- Edge case’ler neler? Varsa yazılım kısıtları neler?
- (Bir hediye çeki ekleme akışı hayal edelim) Bu ekranda XXX butonuna tıkladığımızda kullanıcı aynı anda hem indirim hem hediye çeki indiriminden yararlanabilecek mi?
- (Varsa) Sıkça sorulan sorular neler olacak?
- Tüm hata case’leri neler?
- Bu ürün geliştirmeyle beraber kullanıcıya herhangi bir e-posta, push bildirimi veya SMS ile bilgilendirme yapılacak mı?
4. Metin yazımı için zaman tanıyın
Metin yazmak da diğer işler gibi bir süreç ve zaman gerektirir. Teams, Slack, Figma veya herhangi bir iletişim ya da tasarım aracı üzerinden anlık metin ihtiyaçlarına yanıt verebilmemiz ne yazık ki gerçekçi veya verimli değil.
5. Yıkıcı değil, yapıcı eleştiri ve yorumlar yapın
Tasarım gibi metinde de tek bir doğru olmadığı için genellikle yorumlara ve acımasız eleştirilere çok açık oluyor. Ortak bir hedefe koşarken eleştirinin niteliği de metin yazım sürecinde oldukça kritik.
Tüm bu saydığım maddeler elbette tek taraflı değil. Tasarımcı, ürün yöneticisi veya yazılımcı… Çalıştığımız kişilerin uzmanlık alanına saygı duymamız, karşılıklı sınırlarımızı belirlememiz, empati kurabilmemiz ve dikkatli bir şekilde dinlemememiz gerekiyor. İş teslimat tarihi, toplantılar, farklı ekiplerle koordinasyonu kurmak gibi farklı etkenler altında çalışırken yine en temel konu iletişimi güçlü kurmaktan geçiyor.
Burcu Özgüçlü
Kaynakça:
Kubie.S. (2018). Writing for Designers. USA: A Book Apart.
