Er zijn mensen die hun overuren opnemen voor een welverdiende vakantie. Er zijn er ook die in Griekenland gaan helpen in een vluchtelingenkamp. Wout Linsen, docent Verpleegkunde, behoort tot die laatste categorie. Hij is er al ruim een maand aan het werk.
Tekst: Herman van Deutekom
Foto’s: Wout Linsen
Toen Wout Linsen naar zijn overuren en DI-uren (duurzame inzetbaarheid) keek, vroeg hij zich af hoe hij dit overschot nuttig kon besteden. Hij is enkele jaren docent en heeft bijna 20 jaar als verpleegkundige in het Radboudumc gewerkt. Wout vond het tijd om zijn kwaliteiten als verpleegkundige aan te bieden. Na een zoektocht op internet kwam hij bij Stichting Bootvluchteling terecht, in Griekenland beter bekend als Boat Refugee Foundation, kortweg BRF. De stichting biedt medische en psychosociale zorg op Lesbos, in vluchtelingenkamp Mavrovouni, het kamp dat eind 2020 als vervanging van het beruchte kamp Moria werd opgezet.
Meer structuur
Het is inmiddels een dik jaar geleden dat Moria is afgebrand. In het nieuwe kamp is meer structuur: het is ingedeeld in verschillende “zones” waar mensen uit dezelfde communities zo veel mogelijk bij elkaar worden geplaatst, legt Linsen uit. Hoewel het een “open” kamp is, mogen bewoners sinds april 2020 vanwege Covid maar beperkt naar buiten: “Bewoners mogen twee keer per week 3 uur lang Mavrovouni verlaten, mits ze kunnen aantonen dat ze gevaccineerd zijn of een negatieve coronatest kunnen overleggen. De rest van de tijd brengen zij door in het kamp.”
Avond- en weekenddiensten
Stichting Bootvluchteling is hier aanwezig met een flink aantal vrijwilligers: vijf artsen, vier psychologen en drie verpleegkundigen, afkomstig uit onder meer Portugal, België, Engeland, de Verenigde Staten en Nederland. Door middel van avond- en weekenddiensten zorgen zij ervoor dat er altijd zorg beschikbaar is voor de mensen in het kamp, waardoor het lokale zorgsysteem wordt ontlast.
Huisartsenpraktijk én spoedeisende hulp
Tijdens zijn avonddienst vertelt Linsen: “Je moet onze werkplek zien als huisartsenpraktijk maar ook als spoedeisende hulp.” Met zijn collega’s werkt hij in een grote tent waarin de mensen worden ontvangen. Hij houdt zich vooral bezig met de triage, de urgentie van de hulpvraag. Linsen bepaalt mede of iemand moet worden doorverwezen naar een arts of psycholoog. Daar zijn er meerdere van in het kamp.
De artsen en verpleegkundigen krijgen hulp van tolken. Er wordt voornamelijk Farsi gesproken, en Arabisch, hoewel dat steeds minder wordt. “Er komen mensen met een schaafwondje, maar ook mensen met psychische problemen, paniekaanvallen, noem maar op.” Deze tijd is Linsen ook veel bezig met het al dan niet constateren van corona. Voor mensen met serieuze medische problemen is er een hospitainer, een container die is ingericht als hospitaal.
Oorlog of economie?
Linsen zegt dat het de laatste tijd rustiger is dan een tijdje terug. De 20.000 vluchtelingen van vorig jaar worden nu bij lange na niet gehaald. Er wonen volgens hem nu een paar duizend vluchtelingen in het kamp. “Dat neemt niet weg dat het een lastige situatie is hier. Voor Griekenland en Europa gaat het er vooral om te bepalen of het oorlogsvluchtelingen of economische vluchtelingen zijn. Voor mij is die vraag medisch gezien niet interessant. Ik ben hier om zorg te verlenen, ongeacht de achtergrond van de patiënt.”
“Als een vluchteling uitgeprocedeerd is moet hij zich in Athene melden om vanaf daar terug te gaan naar het land van herkomst. Maar de meesten vluchten de illegaliteit in”
Illegaliteit
De vluchtelingen die hier aankomen, starten hun asielprocedure met een interview. Na een aantal complexe stappen krijgen zij te horen of ze mogen blijven of weer terug moeten naar hun eigen land. Als ze terug moeten, moeten de vluchtelingen zich in Athene melden om vanaf daar Griekenland te verlaten. In theorie om terug te gaan naar hun land van herkomst. “Maar”, zegt Linsen, “van wat ik hoor doen de meesten dat niet en vluchten ze de illegaliteit in.”
Hij denkt dat een oplossing voor de vluchtelingenproblematiek in Europees verband zal moeten worden gezocht: “Het heeft geen nut om alleen met de beschuldigende vinger naar Griekenland te wijzen. Ik vind dat Nederland, net als andere Europese landen, met hulp van een eerlijke verdeelsleutel meer vluchtelingen zal moeten opnemen.”
Ervaring
Deze week keert de HAN-docent weer naar huis. Wat neemt hij mee van zijn tijd in het Griekse vluchtelingenkamp? “Ik ben een enorme ervaring rijker. In algemene zin heb ik de complexiteit van het migratievraagstuk van dichtbij leren kennen. En in specifieke zin heb ik ziektebeelden gezien die ik nooit eerder heb gezien en nu kan herkennen met beperkte diagnostische middelen. Het was een geweldige ervaring om met een internationaal team te werken. Ik heb nog geen concrete plannen om volgend jaar terug te gaan, maar ik kan zeggen dat het nu al kriebelt.”
