De HAN heeft inmiddels veel ervaring met het opleiden van geüniformeerde beroepen zoals die voorkomen bij de marechaussee, politie, defensie, ambulance, brandweer en ziekenhuizen. Hoofddocent Paul Jacobs, zelf ex-politie en -marechaussee: “Ik ken de cultuur en spreek de taal, dat is een groot voordeel.”
Tekst: Hanneke Sizoo
De opleiding Learning & Development (L&D) van de HAN ondertekende onlangs weer een opleidingsovereenkomst met de politie, dit keer specifiek gericht op operationele begeleiding en training. Sinds L&D als zelfstandige opleiding opereert, alweer zo’n twintig jaar, weet een grote groep beroepsbeoefenaren de HAN te vinden, waaronder de geüniformeerde beroepen. Paul Jacobs: “Het is de enige plek in Nederland waar je zowel Ontwerpen en Ontwikkelen, Advisering, Trainen en Coaching als leergang kunt volgen, dat maakt ons uniek.”
“Had je veel ervaring in je werk, dan werd je bijna automatisch opleider of trainer. Nu is men er meer van overtuigd dat opleiden een vak is, waarvoor je goed geschoold moet zijn”
Boeven vangen
Hoewel Jacobs docent is voor alle beroepsgroepen, wil hij graag vertellen over wat er zo bijzonder is aan het opleiden van geüniformeerde beroepen. “Plat gezegd: Bij de marechaussee en politie gaat het om boeven vangen. Om dat goed te kunnen doen, heb je mensen nodig die goed opgeleid zijn. Bij de HAN is opleiden corebusiness. In het werkveld was het vroeger zo: had je veel ervaring in je werk, dan werd je bijna automatisch opleider of trainer. Nu is men er meer van overtuigd dat opleiden een vak is, waarvoor je goed geschoold moet zijn.”
Brand in cellenblok
Neemt niet weg dat deze functionarissen heel graag willen leren. Maar er zijn altijd andere prioriteiten. Een brand, een ongeluk, een ontruiming, dat gaat altijd voor. “Ooit organiseerden we een congres met internationale deelnemers. Op de ochtend dat ik naar Schiphol reed om de gasten op te halen, brak er brand uit in het cellenblok van Schiphol. We hebben alles gecanceld. Het geeft aan hoe groot de druk is op deze groep hulpverleners. Is er een incident, dan rukt iedereen uit. Bijscholing is dan bijzaak.”
Hoogwaardige technologie
De Opleiding Learning & Development wordt meer en meer geconfronteerd met hoogwaardige technologie uit het werkveld. Dat geldt overigens niet alleen voor de geüniformeerde beroepen, maar ook voor bijvoorbeeld zorgprofessionals, bouwondernemers, mkb en industrie. Beroepen veranderen en big data krijgen veel meer invloed. Technische ontwikkelingen vragen om vroegtijdig te anticiperen. Niet pas gaan opleiden als de nieuwe apparatuur geleverd is of een nieuwe werkwijze wordt geïntroduceerd. Maar op tijd, zodat iedereen op het juiste moment goed gekwalificeerd is.
Levensecht trainen
Moderne technologie heeft ook invloed op het leren zelf. Jacobs: “Een brandoefening of inval boots je nu na met een VR-bril, je kunt op die manier levensecht trainen. Maar hoe zet je een scenario neer en hoe zorg je voor draagvlak? Ook dat leren ze op de HAN. Vanuit de overheid is er veel geld voor het professionaliseren van deze beroepsgroepen, al moet je als organisatie wel zelf uitzoeken hoe je het geld goed inzet.”
“Bij ons leer je dat er in jouw vak als opleider, coach of adviseur meerdere oplossingen zijn”
Op het Malieveld
De maatschappij is veel ingewikkelder geworden, met grote gevolgen voor de geüniformeerde beroepen. Jacobs spreekt uit ervaring: “De krakersrellen van vroeger waren redelijk overzichtelijk. Nu staat diezelfde politieman of -vrouw op het Malieveld en moet hij of zij het werk doen binnen zeer complexe omstandigheden. Veiligheid en agressie zijn grote thema’s, daar moet je deze mensen goed op voorbereiden.”
Zwart of wit
Volgens de docent is het een voordeel dat hij zelf in de wereld van marechaussee en politie werkte. “Ik ken de cultuur en de taal. Al die geüniformeerde beroepen worden opgeleid om snel in actie te komen of een besluit te nemen. Dat beïnvloedt je manier van denken en zijn. Gechargeerd: een antwoord is ja of nee, zwart of wit, meer smaken zijn er niet. Ga je fouilleren? Gebruik je de wapenstok? Ga je blussen? Knip je de auto open? Bij ons leer je dat er in jouw vak als opleider, coach of adviseur meerdere oplossingen zijn. Dat vinden ze het allermoeilijkst, ze willen het liefst horen dat iets goed is of fout. “Zou kunnen” als mogelijk antwoord, is erg lastig.”
Nooit verlegen om casuïstiek
Ben je trainer, opleider of coach, dan ontkom je er niet aan jezelf goed te kennen en te weten wat je talenten en valkuilen zijn, zegt Jacobs: “Je leert niet alleen een vak, je ontwikkelt jezelf en daarmee verander je ook. Dat heeft veel impact en confronteert je meestal met de vraag wat je eigenlijk wilt in het leven. Je gaat bewust keuzes maken, gericht op je werk maar ook op je privéleven.”
Hij is trots op het feit dat dat zoveel geüniformeerden de weg weten te vinden naar de HAN. Met het voordeel dat L&D een groot betrokken netwerk heeft en studenten nooit verlegen zitten om casuïstiek uit de praktijk. “Het is mooi om te zien dat wij een belangrijke rol spelen in het professionaliseren van deze mensen. En ook dat men zichzelf dat gunt. Dat is echt niet altijd zo geweest.”
