“Onderwijs is dé sleutel tot een beter leven”, aldus Ahmed Marcouch (52), burgemeester van Arnhem. Hij kan het weten, want hij ging pas op zijn tiende voor het eerst naar school. In de HAN Educatie Collegetour vertelt hij over zijn afkomst, zijn ambitie en het belang van oprechte interesse in een ander.
Tekst en screenshots: Olga Helmigh
Jelle van Ingen, student Lerarenopleiding Geschiedenis, heeft de eer om Marcouch te interviewen. Hij stelt als eerste de welbekende openingsvraag: hoe was u als student? “Heel gedreven en ijverig”, antwoordt Marcouch, die op zijn tiende vanuit zijn geboortedorp in Marokko naar Nederland verhuisde. “Eindelijk kreeg ik de kans te leren, dus die greep ik meteen aan. Ik was graag op school en genoot van huiswerk. Dit was begin jaren tachtig in een arm gezin: we hadden geen tv of Playstation. Het voordeel daarvan was dat ik me goed kon concentreren.”
10 jaar leerachterstand
Zijn vader woonde al langer als arbeidsimmigrant in Nederland. Marcouch volgde samen met de rest van het gezin in 1979. Hij kon niet lezen, schrijven of rekenen. “In het dorp waar ik woonde, was geen school. Pas een heel stuk verderop zat er eentje. Sommige kinderen gingen er wel heen. Ik leende hun kleurpotloden, bekeek hun boeken en droomde ervan ook te gaan.” Eenmaal in Nederland was het hard werken. “Ik sprak de taal niet en had 10 jaar leerachterstand. Dankzij een zeer betrokken juf, die me ontzettend goed hielp, ging ik als een speer en leerde binnen twee jaar Nederlands spreken, lezen en schrijven.”
“Leerkrachten zijn elke dag, van half negen tot drie uur, met het kind in de klas. Dat vormt het kind, op heel veel vlakken”
Pedagogische impact
Volgens Marcouch is de rol van een leerkracht in het leven van een kind ongelooflijk belangrijk en niet te onderschatten. “Het draait voor een kind om de gouden driehoek: de ouders, de leerkracht, de omgeving. Dat betekent overigens niet dat docenten een opvoedrol hebben, maar wel een enorme pedagogische impact. Leerkrachten zijn elke dag, van half negen tot drie uur, met het kind in de klas. Dat vormt het kind, op heel veel vlakken.” Daarom vindt Marcouch investeren in onderwijs zo ontzettend belangrijk. “Cruciaal zelfs. Als je als leerkracht oprechte interesse toont in je leerlingen, werpt dat z’n vruchten af op heel veel levels.”
Mensenkennis
Oprechte interesse: het kenmerkt Marcouch. Hij doorloopt na het voortgezet onderwijs de Middelbare Technische School (MTS), werkt een tijd als ziekenverzorger en komt uiteindelijk bij de politieacademie terecht. Van 1993 tot 2003 werkt hij als politieagent, doorloopt ondertussen de hbo-lerarenopleiding Maatschappijleer en geeft daarna les op het ROC. Vervolgens duikt hij de politiek in, als PvdA’er. “Alles wat ik heb gedaan en doe, heeft me mensenkennis gebracht”, aldus Marcouch. “Ik geloof dan ook dat je je moet verdiepen in de ander, zodat je weet waar hij of zij vandaan komt. Niet elkaar a priori veroordelen, maar elkaar proberen te begrijpen.”
“Ik zeg altijd: jij hebt de vrijheid moslim te zijn, gun en geef een ander dan dezelfde vrijheid om te zijn wie hij of zij is”
Vrijheid
Vervolgens komt Marcouch’ openheid ter sprake. Openheid over alles wat vaak in de taboesfeer zit, zoals homoseksualiteit, religie, geweld, armoede, ga zo maar door. De burgemeester van Arnhem staat inmiddels landelijk bekend als iemand die opkomt voor de LGBTQ-gemeenschap, actief meedoet aan campagnes tegen geweld en discriminatie en in gesprek gaat met mensen met andere opvattingen en religies. Hij probeert mensen altijd te verbinden. Vooral binnen zijn eigen geloof, de islam, zorgt dat nog weleens voor kritiek. “Ik zeg dan altijd: jij hebt de vrijheid moslim te zijn, gun en geef een ander dan dezelfde vrijheid om te zijn wie hij of zij is.”
Vicieuze cirkels stoppen
Een ander belangrijk punt waar Marcouch vurig over praat, is zijn wens om achterstandswijken te helpen door er positief in te investeren. Vooral voor de kinderen die er wonen. Zij gaan veelal gebukt onder armoede, een onveilige thuissituatie, weinig kansen en de verlokkingen van criminaliteit. “Onze kinderen goed laten opgroeien: dat is cruciaal. Daar kun je vicieuze cirkels mee stoppen: bij de wortel, de basis.” Leerkrachten spelen hier, zoals hij eerder benadrukte, een belangrijke rol in. “Geef ze moed, geloof in zichzelf en kennis, vooral als dat van huis uit niet vanzelfsprekend is.”
Bijdragen
Zijn gouden tip aan leraren in spe is dan ook: ken je leerling. “Verdiep je in zijn of haar situatie. Leer het kind écht kennen. Niet alleen door te kijken naar de leerresultaten en cito-scores, maar ook hoe het thuis gaat, wat hem of haar interesseert, wat ze eng vinden, leuk vinden, hoe ze met vriendjes omgaan, wat ze na school doen. Zo begrijp je ze en kun je beter inspelen op hun ontwikkeling. Daarmee kun je werkelijk bijdragen aan hun vorming als mens. En dus aan hun toekomst.”
Benieuwd naar het hele gesprek met Ahmed Marcouch? Kijk hier de aflevering van de HAN Educatie Collegetour terug.
De Educatie Collegetour is georganiseerd door de studieverenigingen SV Meesterlijk, Lingua Franca, Pontifex, SV Fabulinus en alumnivereniging Kairos, in samenwerking met de HAN Academie Educatie. Kijk voor meer informatie op www.han.nl/collegetour.
