Na het zien van schokkende beelden van coronaslachtoffers in overvolle Italiaanse ziekenhuizen en overbelaste zorgmedewerkers besloot docent Verpleegkunde Renske Verhoeven een werving voor extra zorgpersoneel op te tuigen. Hiervoor ontving ze onlangs de Innovatie Award Human Capital van de gemeente Nijmegen.
Tekst: Hanneke Sizoo
Ze weet het nog goed. Haar collega Karin van Montfoort, net als Renske docent Verpleegkunde, deelt op die ene donderdag in maart op LinkedIn een bericht. Met de schrijnende situatie van coronaslachtoffers in Italië in haar achterhoofd oppert ze het idee dat verpleegkundigen, die de zorg verlaten hebben, hun oud-collega’s zouden kunnen gaan helpen. Binnen een minuut hangt Renske bij Karin aan de bel met de melding: ‘Ik doe mee!’ Ze kennen elkaar van de opleiding tot verpleegkundig specialist en vormden toen al een mooi team. Vertrouwend op elkaars kwaliteiten plaatsen ze zonder uitgewerkt plan een oproep voor extra handen in de zorg. Het levert heel veel aanmeldingen op. Niet alleen van mensen die in het verleden in de zorg werkten, maar ook van instanties en enthousiastelingen die mee willen helpen bij de organisatie.
COVID-19 Extra Handen
Er vormt zich een kleine kerngroep rondom Renske en Karin en de ICT wordt opgetuigd om alle aanmeldingen te registreren. Via de LinkedIn-groep ‘COVID-19 Extra Handen’ wordt informatie gedeeld aan de duizenden leden die zich in sneltreinvaart aanmelden. Daarnaast meldt RegioPlus, een samenwerkingsverband van veertien regionale werkgeversorganisaties in de zorg, zich aan als partner. Zij zorgen voor de coördinatie van vraag en aanbod en ondersteunen het initiatief met belteams om alle aangemelde oud-zorgverleners zo snel mogelijk te kunnen plaatsen. Het initiatief COVID-19 Extra Handen blijft groeien en landelijk wordt samenwerking gezocht met brancheorganisaties en beroepsverenigingen.
1000 artsen
Ook de Nederlandse Zorg Autoriteit (NZA) zit aan tafel zodat er snel afspraken gemaakt worden over bevoegdheden van al die oud-medewerkers zonder recente werkervaring of geldige registraties. Renske: “Eerst richtten we ons alleen op verpleegkundigen, maar dat werd al snel veel breder. Er zitten nu bijvoorbeeld al 1000 artsen in het systeem. Wat nu wel lukte en in het verleden niet, is de regels versoepelen om die groep aan het werk te krijgen. Door de grote druk was en is er ineens veel mogelijk.”
Maatschappelijke opdracht
Renske werkt zelf eerst jaren als verpleegkundige en verpleegkundig specialist, om later als zelfstandig ondernemer innovaties voor de zorg te ontwikkelen. Vijf jaar geleden tipte collega Karin haar voor een functie als docent bij de HAN. Het werd een enthousiaste overstap, vooral op gevoel. “Ik wilde verbindingen leggen en mijn ervaring delen met zorgprofessionals in opleiding. Maar het was wel even wennen: als zelfstandige kreeg ik veel voor elkaar en sleepte ik verschillende subsidies binnen, bij de HAN moest ik werken binnen bestaande structuren. Maar mijn drive was groot om een nieuwe generatie op te leiden en vooral interesse aan te wakkeren voor de maatschappelijke opdracht die we als zorgpersoneel hebben. Binnen de HAN ben ik vooral de docent die dat naar voren brengt.”
Slagveld tijdens eerste golf
Ondertussen zitten we in de tweede coronagolf. De personeelsbezetting in de zorg is nog nijpender. Er wordt geput uit de database, maar de mensen die toen beschikbaar waren omdat ze vanwege corona hun eigen werk niet konden doen, zijn nu vaak weer aan het werk en niet beschikbaar. Ook is het enthousiasme minder groot. Renske: “Het is tijdens de eerste golf zo’n slagveld geweest. Er is uitval door ziekte, maar er zijn ook zorgmedewerkers die aangeven dat ze dit niet een tweede keer willen meemaken en zelfs zeggen: dan neem ik ontslag. Dat de eerder beloofde extra beloning tot nu toe uitblijft, werkt ook niet erg mee.”
Betere aansluiting human capital
Het op poten zetten van ‘Extra handen’ heeft ontzettend veel energie gekost. Renske en ook haar collega Karin zijn, om de klus te klaren, destijds vrijgesteld van hun taak bij de HAN. Nu het initiatief goed ingebed is, mogen anderen het doen, al kost het Renske moeite het helemaal los te laten. Maar als pionier en innovator ziet ze volop andere mogelijkheden om de zorg beter te organiseren. Renske: “Ik geloof heel erg in het regionaal aanvliegen van problemen en daarbij samenwerking te zoeken. Ik ken het werkveld goed en heb veel ideeën over hoe je human capital beter kunt laten aansluiten bij de behoefte. Hoe kunnen we bijvoorbeeld mensen op basis van vaardigheden de zorg in laten gaan? Welke functies hebben we de komende jaren nodig? Hoe kunnen we innoveren door zorgpersoneel meer gevoel te laten krijgen voor techniek en hoe kunnen we daarvoor binnen de HAN samenwerken met bijvoorbeeld de opleiding Industrieel Product Ontwerpen? Deze werkvelden zijn nog enorm gescheiden.”
Buiten de lijntjes
Innovators zijn vaak buitenbeentjes, vertelt Renske. Die heb je nodig om buiten bestaande structuren te denken en alles aan elkaar te knopen. Het onderwijs en het hele zorglandschap toekomstbestendig te maken, is haar droom. “Mijn zorghart drijft me dit te doen. Wat ik om me heen zie, raakt me. Maar gelukkig heb ik een heel creatief brein en tref ik andere enthousiastelingen die net als ik buiten de lijntjes willen kleuren. Verbinden is mijn kracht. Soms krijg je dan ineens heel veel voor elkaar, dat is nu wel gebleken.”
