Nicolaas Veul maakt al bijna tien jaar programma’s over onder meer homoseksualiteit (Pisnicht), social media (Super Stream Me en #followme) en het leraarschap (100 dagen voor de klas). In de Educatie Collegetour vertelt hij openhartig over zijn schooltijd, geaardheid en ervaringen als leraar.
Tekst en screenshots: Olga Helmigh
Hoe was je als student? Het is de welbekende openingsvraag bij de HAN Educatie Collegetour en ook Veul krijgt ‘m voorgeschoteld. Hij wijdt er niet al te veel woorden aan: liever heeft hij het over zijn tijd op de middelbare school. “In die periode erkende ik voor mezelf dat ik homoseksueel ben. Ik droeg die verwarrende wetenschap lange tijd mee als een groot geheim, zoals de meeste jongeren die ontdekken dat ze een ‘andere geaardheid’ hebben dan de meerderheid.”
Ontzag
Veul was als gevolg een “luie leerling.” Lachend: “Ik was veel te druk met mezelf. Druk met homo zijn, uitvogelen wie ik precies ben en wat ik wilde. Een plek in de maatschappij innemen, dat kwam pas veel later.” Leraren van toen die indruk op hem maakten, waren leraren die leuk, maar óók eng waren. “Mijn geschiedenisleraar was een force of nature. Ik was echt bang voor hem. Of nou ja, ik had ontzag. Hij wakkerde mijn nieuwsgierigheid aan zonder dat hij er om vroeg. Hij ging er gewoon vanuit dat je luisterde. En dat deed je dan ook.”
Moeilijk en kwetsbaar
Toch miste hij een lichtend voorbeeld, een inspirator, in die belangrijke vormingsperiode. “Er werd minder openlijk gepraat op scholen over homoseksualiteit dan nu. Ja, in het biologieboek stond een foto van twee mannen die hand in hand liepen, zo van: ‘dat kan ook’. Daarmee was het onderwerp afgevinkt”, lacht Nicolaas. “Maar werkelijk een dialoog starten? Nee, liever niet. Te moeilijk, te kwetsbaar. Nu heb je Paarse Vrijdag, de regenboogvlag en speciale studentenverenigingen. We zijn sindsdien een stuk verder gekomen, gelukkig.”
“Veel mensen denken dat alles na de coming out beter wordt. Natuurlijk helpt het: je voelt opluchting en trots. Maar de schaamte is niet zomaar weg”
Liefde verdienen
In de chat kunnen kijkers vragen stellen aan Veul. Zo hoopt een studente, die net uit de kast is, op tips om zichzelf te accepteren en geen schaamte meer te voelen.” Veul: “Veel mensen denken dat alles na de coming out beter wordt. Natuurlijk helpt het: je voelt opluchting en trots. Maar de schaamte is niet zomaar weg: je hebt nog steeds te maken met reacties vanuit je omgeving. Daar zitten ook afwijzingen en veroordelingen tussen. Dat kan moeilijk zijn.” Zijn advies? “Besef dat je liefde verdient. Dat je niet raar, vies of minder bent dan een ander. Zelfvertrouwen moet groeien, dat heeft tijd nodig. Omring jezelf met positieve mensen.” Aan leraren roept Veul op: “Schep een veilige omgeving waarin iedereen zichzelf kan en mag zijn, dat heeft veel impact.”
Doorpakken
Juist nu hij heeft ervaren hoe het is om leraar te zijn. Tijdens het programma 100 dagen voor de klas weet Veul dat álles draait om vertrouwen en veiligheid. “Als leerlingen je uitdagen of zelfs ronduit tergen, is dat eigenlijk een test: sta jij stevig in je schoenen? Kunnen we op je vertrouwen? Zijn we veilig bij jou? Heb jij de boel onder controle?” Hij leerde dan ook snel dat hij streng moest zijn, zodat de pubers uit zijn havo/vwo-klas niet regelrecht over hem heen zouden lopen. “Regels zijn cruciaal: geen mobieltje in de les, geen muts op, geen grote mond geven, anders vlieg je eruit. Als de regels worden gebroken, niet twijfelen, maar direct doorpakken. Ze respecteren je als ze weten wat ze kunnen verwachten.”
Kapot
Wat verder duidelijk wordt voor Veul is dat leraren té veel werkdruk hebben. “Ik dacht dat ik dat wel wist, maar toen ik het meemaakte, was dat andere koek. Het is zoveel meer dan lessen voorbereiden, lesgeven en nakijken. Je moet werkelijk álles invoeren, bijhouden, leerlingen individueel volgen, úren vergaderen met het team. Ik was helemaal kapot aan het eind van de dag.”
Betrokken en passioneel
Dat veel beginnende leerkrachten dan ook binnen vijf jaar thuiszitten met een burn-out, verrast hem niks. “Als beginner moet je je alles nog eigen maken, je hebt geen routine. Elke dag is extra intensief: de lesstof, je leswijze, hoe je omgaat met bepaalde leerlingen en situaties.” Veul vindt leraren dan ook de meest betrokken, passionele mensen: “Je doet dit niet omdat je niet weet wat je anders moet, of zo. Er zit een overgave in die heel bijzonder is, dat moeten we koesteren en waarderen.”
Gouden tip
De Educatiecollegetour wordt traditiegetrouw afgesloten met een gouden tip van de gast voor de kijkers. Die van Veul gaat over durven falen en dat dit niet erg is, integendeel. “Je gaat sowieso op je bek, dat is een zekerheid. Veroordeel jezelf daar niet te hard om: je leert juist van zulke glijpartijen. Je leert het meest van de dingen die je eng vindt, dus doe ze. Ga op je gezicht, leer ervan, overwin het. Je zult zien dat je meer kunt dan je denkt.”
De Educatie Collegetour is georganiseerd door de studieverenigingen SV Meesterlijk, Lingua Franca, Pontifex, SV Fabulinus en alummnivereniging Kairos, in samenwerking met de HAN Academie Educatie. Kijk op www.han.nl/collegetour voor meer informatie.
Op 25 mei is hoogleraar en seksuologe Ellen Laan te gast bij de Educatie Collegetour. Laan is wereldwijd bekend door haar baanbrekende onderzoek naar de seksualiteitsbeleving van vrouwen. Ze geeft colleges, doet onderzoek en behandelt ook cliënten als seksuoloog.
