“Ja, ze is het écht!” Veel HAN’ers reageren verrast op de komst van koningin Máxima, woensdag 8 januari, op de campus in Nijmegen. Ze bezoekt daar Stichting ElanArt, die studenten, vrijwilligers en jonge asielzoekers met elkaar verbindt via kunst en cultuur. “Als je elkaars taal niet spreekt, moet je iets creatiefs verzinnen.”
Tekst: Claudia Fitsch
Foto’s: Frank van Beek
In de Nijmeegse HAN-kantine kalmeren studenten, vluchtelingen en vrijwilligers van Stichting ElanArt hun zenuwen met een lunch. “We gaan optreden voor de koningin. Spannend!” ElanArt brengt jonge asielzoekers uit de regio en leeftijdgenoten bij elkaar met muziek, dans en andere vormen van kunst. Op die manier kunnen jongeren even het asielzoekerscentrum (azc) en hun problemen ontvluchten. Afgelopen jaar beloonde het Oranje Fonds ElanArt met een prijs: een Appeltje van Oranje. Vandaar het bezoek van Hare Majesteit, die beschermvrouw is van het Oranje Fonds.
Applaus
Ondertussen hebben de geruchten mensen op de been gebracht: toegestroomde pers met camera’s, veiligheidsmensen en burgemeester Bruls met zijn ambtsketting duiden op hoog bezoek. Als de koningin arriveert, ontvangt ze enthousiast applaus. “Máximaaaa! O, ja, ze is het écht!” Terwijl de koningin door het gebouw loopt, zwaait de menigte, met de smartphone in de hand, haar lachend toe en maakt tegelijkertijd foto’s en filmpjes.
Theater
De koningin praat met alle betrokkenen, oprecht geïnteresseerd. Ze leeft mee met de bonte voorstelling in de theaterzaal. Breakdance, muziek, zang, Afrikaanse dans. Bij een scène over een droomprins schiet ze in de lach. Eerstejaars Social Work Florentina de Koeijer declameert dramatisch: “Ik wilde vroeger prinses worden. En dan gaan wonen op Paleis Noordeinde. Met een knappe, rossige prins. Tegenwoordig heeft hij een baardje…. Maar hij heeft me gedumpt, boehoehoe.”
Een ontroerend Iraans lied maakt het publiek stil. Hoewel je de taal niet verstaat, voel je het verlangen, de heimwee naar het land dat de zangers achterlieten.
Uit hun schulp
De jonge vluchtelingen leren zich bij ElanArt uiten, kruipen uit hun schulp, voelen zich minder eenzaam en krijgen zelfvertrouwen. Bubacar Sowe uit Gambia vertelt aan de koningin dat hij hier heeft leren dansen. Een Iraanse broer en zus ontdekten dat ze konden zingen. Hij: “Ik leer hier mezelf kennen.”
Meebewegen
Ook tijdens de twee gesprekken achter gesloten deuren, met partners (waaronder HAN en ROC), vrijwilligers en deelnemers van ElanArt, is de koningin meelevend en hartelijk.
Masoud Rahaee, oprichter van ElanArt: “Je kunt een vluchteling in beweging brengen, maar als de wereld eromheen niet meebeweegt, gebeurt er niets.” Medewerkers van de HAN delen deze mening. “Met ElanArt en het ROC samen creëren we een leeromgeving waar ook onze studenten veel van opsteken. We kijken hoe we deze activiteiten kunnen inpassen in onze lesprogramma’s.”
Asielzoekers eerder betrekken bij de samenleving
In een asielzoekerscentrum wonen mensen met vele talenten. Zolang ze nog geen verblijfsvergunning hebben, mogen ze niet werken of studeren. Verveling en gepieker leiden tot depressie. Tijdens een discussie pleit de Nijmeegse burgemeester Hubert Bruls er daarom voor om asielzoekers eerder te betrekken bij de samenleving. De koningin knikt instemmend en suggereert dat een architect bijvoorbeeld vrijwilligerswerk zou kunnen doen bij een architectenbureau. Zo houdt hij zijn vak bij.
Taalbarrière maakt gelijkwaardig
Vrijwilliger Amir Fahimnia vindt het bijzonder dat ElanArt de ruimten en faciliteiten van de HAN mag gebruiken: “Je kunt hier koken, muziek maken, iets doen met theater. Bovendien maken jongeren van het azc hier kennis met verschillende studierichtingen, krijgen voorbeelden en ideeën van wat ze kunnen doen.” De taalbarrière draagt bij aan gelijkwaardigheid. De HAN-studenten zijn namelijk behoorlijk verbaal en moeten nu, net als de vluchtelingen die een andere taal spreken, op andere manieren contact leggen. Met spelletjes, sport, creatieve activiteiten.
Dromen
Koningin Máxima vraagt de gevluchte jongeren naar hun plannen. Maher Haijkadoar uit Syrië wil tandarts worden, Afghaanse Nilofar Sarwari droomt van een eigen restaurant. Op de koninklijke vraag of het uitmaakt dat studenten, vrijwilligers en jongeren van dezelfde generatie zijn, klinkt een volmondig ja. “We luisteren naar dezelfde muziek, houden van feestjes, doen veel samen.”
Na het vertrek van koningin Máxima praten vrijwilligers, studenten, docenten en asielzoekers enthousiast na over het bezoek. “Ik had nog nooit een koningin gezien”. “Wat is ze áárdig!” “Eigenlijk ben ik voor niks zenuwachtig geweest.”
