Vijf vragen voor… Gerda Geerdink, associate lector Kwaliteiten van Lerarenopleiders
Blije gezichten bij pabo's: meer juffen en gelukkig ook meer meesters!
De pabo’s, ook die van de HAN, hebben verheugend nieuws: er zijn opmerkelijk veel nieuwe aanmeldingen. Nog beter nieuws: ook jongens willen weer voor de klas staan. Een regelrechte trendbreuk. Associate lector Gerda Geerdink van het HAN-kenniscentrum Kwaliteit van Leren weet hoe dat komt.
Tekst: Hans Wanningen
Foto: Bureau PEECEE
Vanwaar deze trendbreuk op de vaderlandse pabo’s? Waarom staan jongeren ineens te trappelen om juf of meester te worden?
“Vanaf 2016 hebben de pabo’s weer te maken met stijgende instroomcijfers, na een daling in 2014 en 2015. Hogere instapeisen hadden een sterk afschrikwekkend effect, zeker voor mbo-instromers en studenten met een migratieachtergrond. De eisen zijn niet veranderd en toch kloppen, gelukkig, nu weer meer studenten bij ons aan.
“Vind maar eens een baan die meer voldoening biedt. Alleen al omdat je voor kinderen echt het verschil kunt maken”
Waarom jongeren opeens weer staan te trappelen om juf of meester te worden, is niet feitelijk vastgesteld. Ongetwijfeld speelt het grote lerarentekort mee, dat niet uit het nieuws is weg te branden. Anders verwoord: ga je naar de pabo, dan ben je verzekerd van een baan. Groei is er ook door de zij-instromers in deeltijd- en flex-opleidingen: volwassenen die de overstap maken vanuit een hele andere sector naar de lerarenopleiding basisonderwijs. Spraakmakend voorbeeld is Merel van Vroonhoven, voorheen bestuursvoorzitter Autoriteit Financiële Markten, die over haar overstap en ervaringen voor de klas prachtige columns schrijft in de Volkskrant.
De laatste jaren komt de leraar basisonderwijs steeds vaker positief in het nieuws, ook dat motiveert mensen. Naast aandacht voor de zware kanten, waartegen terecht massaal protest is, brengt de pers een eerlijker, prettiger beeld van het beroep voor het voetlicht. Ja, het is pittig en uitdagend, maar vindt maar eens een baan die meer voldoening biedt. Alleen al omdat je voor kinderen echt het verschil kunt maken.”
Hoe verklaar je de grotere animo onder jongens om kinderen les te geven?
“Jongens worden zeker ook door de genoemde trends positief beïnvloed. Verder zijn de pabo’s de laatste jaren enorm veranderd waardoor studenten meer keuzemogelijkheden hebben. De HAN biedt bijvoorbeeld de optie om de pabo te combineren met de lerarenopleiding voor sport en beweging.
“Het wordt ‘normaler’ om als jongen voor het basisonderwijs te kiezen”
‘Grotere’ animo bij jongens verdient wel enige relativering. Nog steeds gaan er veel minder jongens naar de pabo dan tien jaar geleden. Niet het aantal maar het percentage jongens is groter, doordat er minder meisjes kiezen voor de pabo. Toch is die relatieve groei niet onbelangrijk omdat meer jongens nóg meer jongens trekken; het wordt ‘normaler’ om als jongen voor het basisonderwijs te kiezen.”
Doet de HAN Pabo het qua instroom beter of slechter dan andere pabo’s?
“De HAN Pabo loopt aardig in de pas met de andere pabo’s als het gaat om de instroomcijfers. Overigens, ook in andere landen ligt het percentage mannelijke pabostudenten duidelijk lager dan dat van vrouwelijke pabostudenten. De redenen waarom jongens niet en meisjes wel voor het basisonderwijs kiezen, wijken niet wezenlijk af van de redenen hier ten lande. Veel facetten van het beroep spreken vrouwen meer aan dan mannen.”
Mooi dat de pabo weer populair is. Maar is het méér dan een druppel op de gloeiende plaat van het lerarentekort?
“Het is zeker niet meer dan een druppel. We zitten nog lang niet op oude sterkte en hebben juist meer aspirant-juffen en -meesters nodig. Bedenk ook dat de huidige groei pas later vruchten gaat afwerpen. Verder doen we er goed aan het lerarentekort te benaderen als een personeelstekort in bredere zin. Concreter gezegd: naast pabo-afgestudeerden kan gerust ook iemand die, zeg, een ervaren parttime redacteur is, een of twee dagen per week in het basisonderwijs kinderen het schrijven bijbrengen. Een van duizend voorbeelden. Opleidingen en de onderwijsarbeidsmarkt moeten werk maken van functiedifferentiatie en het inzetten van verschillende soorten expertises.”
Wat moet er nog meer gebeuren om genoeg meesters voor de klas te krijgen?
“Vooralsnog blijf ik zeggen: zorg dat de mannen die kiezen voor de pabo ook goed opgeleid worden en het diploma halen. Op dit moment haalt landelijk dertig procent van de mannelijke studenten na vijf jaar een diploma. Voor vrouwelijke studenten ligt dat twintig procent hoger. Hier is dus nog veel winst te behalen!”
