ÖRGÜTSEL SİNİZM
Örgütsel sinizm, en basit tanımıyla çalışanların örgütsel bağlılığı, takım çalışması, kurum içinde karşılıklı güven, örgüt kültürü, örgüt içindeki adalet gibi kavramlara negatif duygularla bakması, bu kavramların örgütte uygulandığına inanç duymaması dolayısıyla kuruma yansıttıkları tutumlar ve bunların sonucunda bireyselliğin ön plana çıkmasıdır.
Örgütsel Sinizmin Boyutları
Örgütsel sinizm üç boyuttan oluşmaktadır, bunlar; bilişsel, duyuşsal ve davranışsal boyutlardır. Tanımda da bahsettiğim gibi çalışanların kurum içindeki bir duruma, olaya veya yansıttıkları tutum bilişsel, duyuşsal, davranışsal boyutlarla ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla bu üç boyut tutumun yansıtılması birbirleri ile bağlantılı olmalıdır. Bu boyutlar aşağıdaki şekilde açıklanmaktadır:
1. Bilişsel (İnanç) Boyut: Örgütsel sinizmin ilk boyutu bilişsel boyuttur. Bilişsel boyut, bireyin çalıştığı kuruma, kurumda alınan kararlara, faaliyetlere güven duymaması ve inanmamasıdır. Aynı zamanda örgütün dürüstlükten yoksun olarak görüldüğü boyuttur.
2. Duyuşsal (Duygusal) Boyut: İkinci boyut olarak açıklanan duyuşsal boyut, daha çok örgüte duyulan negatif hislerin yansıtıldığı boyuttur. Örnek olarak siniklerin, (Sinizm düşüncesini benimseyen kişiler) kurumdaki herhangi bir olaya, duruma ya da kişiye karşı olan öfkelerini, kızgınlıklarını yansıtmalarıdır.
3. Davranışsal Boyut: Son boyut olan davranışsal boyut da diğer boyutlar gibi negatife eğilimli bir boyuttur. Çalışanlar sergiledikleri tutum ve davranışları açıklamak için sarkazm(iğneleyici, alaycı bir dil) kullanılırlar. Sinikler, kurumun gelecekteki faaliyetlerine karşı karamsardırlar, kurumu sert bir dille eleştirirler.
Örgütsel Sinizm Türleri
Sinizm kavramı beş farklı türden oluşmakta olup bunlar; kişilik sinizmi, toplumsal sinizm, çalışan sinizm, örgütsel değişim ve mesleki sinizmdir.
1. Kişilik Sinizmi: Kişilik sinizmi kısacası, bireyin negatif tutumunun kendi kişisel özelliği olmasından kaynaklanmaktadır. Bu kişilerin genel bakış açıları negatif yönlü olduğundan kuruma karşı da aynı bakış açısında bulunurlar.
2. Toplumsal Sinizm: Toplumsal sinizm, örgütsel sinizmin tanımında da geçtiği gibi bireyin güven duyamamasından kaynaklanmaktadır. Örgütsel sinizmden farklı olarak toplumsal sinizmde birey devlet yöneticilerine ya da toplum içinde ilişkili olduğu bireylere karşı güven duymamaktadır. Bunun sebebi genellikle bireyin herhangi bir faaliyetin, durumun karşılığını alamadığı düşüncesidir.
3. İşgören(Çalışan) Sinizmi: İşgören sinizminde diğer türlerden farklı olarak birey, dış etkenlerden (yoğun iş temposu, uzun süreli çalışmalar, etkili olmayan yönetim vb.) etkilenerek negatifliğe kapılmaktadır.
4. Örgütsel Değişim Sinizmi: Örgütsel sinizmde sinikler, değişim ve yenilik getiren yöneticilerden rahatsız olmaktadırlar ayrıca onlara karşı güven duymamaktadırlar. Dolayısıyla kurum içinde oluşan örgütsel değişimler, siniklerin performanslarını olumsuz yönde etkilemektedir.
5. Mesleki Sinizm: Mesleki sinizm, rol belirsizliği, işle ilgili olan kararlara katılmama duygusuyla
bağlantılıdır(Sur, 2010: 19). Bunlarla bağlantılı olarak sinikler aidiyet hissedemezler dolayısıyla etkili performans sergileyememektedirler. Ek olarak birey işe karşı umursamaz davranışlar sergiler.
Örgütsel Sinizmin Nedenleri
1. Psikolojik Sözleşme İhlalleri: Örgütsel sinizmin ortaya çıkmasında etkili olan en önemli faktörlerden biri olan psikolojik sözleşme ihlali, çalışan ve yönetici arasında verilen psikolojik anlaşmalardır. Yönetici çalışandan uzun süreli çalışmasını, örgüte sadakat duymasını, mümkün olabilecek en etkili ve verimli, takım çalışmasına uyumlu bir şekilde çalışmasını istemektedir. Buna karşı olarak çalışanların da yöneticilerden beklentileri, kendilerini eğitecek, geliştirecek imkanların sunulması, ihtiyaç duydukları desteğin sağlanması, yüksek ücret politikası vb. faaliyetlerdir. Bunlarla bağlantılı olarak psikolojik sözleşme ihlali, yöneticilerin çalışandan beklediği ya da çalışanların yöneticilerden beklediği durumların karşılanmamasından dolayı ortaya çıkmaktadır. Psikolojik sözleşme ihlalleri kişi ve örgüt arasındaki güveni sarsar dolayısıyla sinik kişiyi olumsuz olarak tetikler.
2. Örgütsel Adalet: Yapılan araştırmalara göre bireyin adalet duygusu bozulduğunda negatif düşüncelere inanması ve örgüte ve liderlere güvenini kaybetmek ihtimali artmaktadır (Lind ve Tyler, 1988; Tyler, Rasinski ve McGraw, 1985; Wilhelm, 1993 akt. Andersson ve Bateman, 1997: 452). Bu güven kaybı sinik kişiyi tetikleyerek örgüt bakımından birçok negatif davranışlar sergilemesini sağlamaktadır.
3. Kişi — Rol Çatışması: Örgütte bulunan rol ve görevlerin doğru, açık bir şekilde belirtilmemesi örgütsel sinizme yol açmaktadır. Bu çatışma genellikle iş yükü ve sorumluluğu fazla olan kişilerde ortaya çıkmaktadır. Sinik kişi bu çatışmaya kapıldığında kuruma olan güvenini yitirir.
#SayGel77 #SayGel #Sinizm
KAYNAKÇA:
1- https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
2- https://www.iienstitu.com/blog/sinizm-nedir-orgutsel-sinizm-nedir
