DÜNYA TARİHİNDE YAŞANMIŞ BÜYÜK SALGIN HASTALIKLAR
Salgın; insanlara, hayvanlara veya bitkilere çeşitli sebeplerden dolayı bulaşan hastalıkların tümüdür. Dünyanın her yerinde yüzyıllardır süregelen çeşitli salgın hastalıklar olmaktadır. Bu hastalıklar milyonlarca insanın ölümüne yol açmıştır. Ortaya çıkan çoğu salgının tedavisi uzun zamanlar sonrasında büyük uğraşlarla bulunmaktadır. Bunun en önemli sebebi salgının DNA yapısının bilinmemesi ve antikor, aşı veya farklı tür tedavi yöntemlerini baştan geliştirmekten kaynaklı büyük zamanlarının meydana gelmesidir. Bu süreçte birçok insan, hayvan ve bitkinin salgına yakalanıp ölümlerine yol açıyor. Belirtileri:
- İshal
- Kusma
- Ateş
- Kas ağrısı
- Yorgunluk
Dünya Tarihinde Birçok İnsanın Yakalandığı ve Hayatını Kaybettiği En Önemli Salgınlar
VEBA SALGINI
Dünya tarihinin en ölümcül salgınlarının başında “Kara ölüm” olarak da nitelendirilen veba salgınları geliyor. Tarihteki veba salgınları Atina, Antoninus, Kıbrıs, Justinianus gibi isimlerle değişik tarihlerde patlak verdi ve milyonlarca insanın ölümüne yol açtı. Veba salgınlarının en büyüklerinden biri 75 ila 100 milyon insanı öldürdüğü tahmin edilen ‘Kara Veba Salgını’ oldu. Asya’ nın güney batısında başlayarak 1340' lı yılların sonlarında Avrupa’ ya ulaştı. Salgına yersina pestis adlı bakterinin yol açtığı düşünülmekte.
VİRAL KANAMALI ATEŞ SALGINI
kanamalı ateş salgını günümüz Meksika’ sında bulunan, 16. yüzyılda Yeni İspanya diye bilinen bölgede gerçekleşen, genel olarak kanamalı salgın denilen, bir ya da birden fazla hastalık dolayısıyla gerçekleşen milyonlarca ölüme denmektedir.
KOLERA SALGINI
Kolera 19. ve 20. yüzyıllarda en fazla can alan hastalıkların başında geliyor. 1800’ lerin başından itibaren dünya üzerinde farklı farklı kolera salgınları yaşandı. Osmanlı da bu salgınlardan etkilenen ülkelerden biriydi. Her ne kadar Türkiye’ de hissedilmese de 1960’ lı yıllarda başlayan 7. kolera salgını halen devam ediyor ve pandemi olarak sınıflandırılıyor.
HIV/AIDS
Edinilmiş bağışıklık eksikliği sendromu ya da genel olarak bilinen kısaltmasıyla AIDS halen dünyada aktif haldeki pandemi salgınlarının başında geliyor. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre ilk kez 1976 yılında karşılaşılan hastalık 1981’ den bu yana en az 31 milyon can aldı.
ÇİÇEK HASTALIĞI SALGINI
Her yaşta, her cinste görülen, irinli kabarcıklar dökerek yüzde izler bırakan, ateşli, ağır ve bulaşıcı bir hastalık olan çiçek hastalığı tarihte en çok ölüme yol açan hastalıklar listesinde bulunuyor. Çocuklarda daha sık görülür.
TİFÜS SALGINI
Tifüs hastalığı çeşitli türdeki haşerelerin kişiyi ısırması sonucunda ortaya çıkan bir hastalık türüdür. Tifüs hastalığına rickettsie ve prowezekil adında olan bir bakteri türü neden olmaktadır. Tifüs bitler, pireler veya akarlar tarafından yayılan bulaşıcı bir enfeksiyondur. Tifüs epidemisi 1848 yılında 20 bin kişinin ölümünden sorumlu tutuldu.
DOMUZ GRİBİ
A (H3N2) virüsüdür. Halk arasında domuz gribi olarak anılan hastalık ise normal gribe çok benzeyen influenza A (H1N1) virüsünün sebep olduğu bir griptir. Halen mevsimsel grip etkeni olarak kabul edilmektedir. Yani kısaca mevsimsel gribin bir diğer adı H1N1 gribidir. Domuz gribi denmesinin nedeni domuzlarda olan virüse çok benzer olması nedeniyledir. Domuz gribi 2009 yılında 284 bin kişinin canına mal olmuştur.
EBOLA SALGINI
Ebola virüsü; Afrika ülkelerinde bölgesel yayılım göstermiş, aşısı olmayan, salgına sebep olmuş bir virüstür. Yüksek ateş, iç ve dış kanama gibi belirtileri olan ebola virüsü hastalığı (EVH) ölümcüldür. 1970’ li yıllardan bugüne etkisini yitirmeden bulaşmaya devam eden, en tehlikeli dönemlerinde ölüm oranları %90’ a ulaşmış ebola virüsü hastalığının tedavisi için günümüzde aşı ve ilaç çalışmaları devam etmektedir. Bu hastalık henüz Türkiye’ de görülmemiştir.
KORONA VİRÜS ( COVİD 19)
Koronavirüsler, hem insanlarda hem de hayvanlarda enfeksiyona neden olabilen çok çeşitli bir virüs ailesidir. Birkaç tür koronavirüs , insanlarda hafif üst solunum yolu hastalığına neden olurken SARS-CoV ve MERS-CoV gibi virüsler daha ciddi solunum yolu hastalıklarına neden olabilir. 2019' un sonlarında Çin’de SARS-CoV-2 adlı yeni bir koronavirüs ortaya çıktı. Bu virüs o zamandan beri dünyadaki birçok başka ülkeye yayıldı. SARS-CoV-2 enfeksiyonu, COVID-19 adı verilen bir solunum hastalığına neden olmaktadır. Covid-19, solunum güçlüğü ve zatürre gibi potansiyel olarak ciddi komplikasyonlara bağlı olarak belirti göstermektedir. Ülkemizde 80.778 bin, dünyada ise 5.37 milyon kişi hayatını kaybetmiştir.
