SAĞLIK TURİZMİNDE TERMAL/SPA-WELLNESS TURİZMİNİN YERİ
Sağlık Turizmi;sağlığı koruma, iyileştirme amaçlarıyla belirli bir süre için (genellikle 21 gün) yer değiştiren insanların doğal kaynaklara dayalı turistik bir tesise giderek kür uygulaması,konaklama, beslenme ve eğlence gereksinimlerini karşılaması sonucu doğan hareketlerdir(1).
Dünyada ve ülkemizde sağlık turizmi son yıllarda hızla yükselen bir trend olup çok önemli bir alternatif turizm çeşididir.Sağlık Turizminin dört temel alt bileşeni bulunmaktadır. Bunlar; medikal turizm(tıp turizmi), termal/spa/wellness turizmi, yaşlı turizmi ve engelli turizmidir.
Termal turizm ile SPA-wellness turizmi kavramı çok yakın bir ilişki içerisindedir.Termal turizm, doğal şekilde belirli sıcaklığa sahip olarak yer üstüne çıkan ve faydalı mineralleri içeren şifalı suların ve şifalı çamur ve buharların bulunduğu yörelerde, yöreye özgü iklim şartları içerisinde gerçekleşen turizm türüdür.SPA/wellness turizmi ise insanın kendisini ruhsal, bedensel, zihinsel ve ilişkisel olarak iyi ve zinde hissetmesini sağlayan her türlü masaj, cilt bakımı, çamur ve yosun banyoları, küvet bakımları, thalassoterapi gibi doğa ve doğal ürünlerle sağlıklı yaşam yöntemleri ile yapılan vücut bakımları gibi uygulamaları kapsamaktadır(2).
Termal turizmin üç türevi bulunmaktadır.Bunlar;
•Klimatizm, açık ve temiz havanın şifa verici etkisinden yararlanmak için dağ istasyonlarında ve deniz kenarlarında uygulanan bir tedavi yöntemidir. Buna “temiz hava tedavisi” yöntemi de denilmektedir.
•Termalizm, kaplıca, ılıca, içmeler gibi şifalı doğal su kaynaklarının sağlık kurallarına uygun bir biçimde tedavi aracı olarak kullanılmasıdır. Bilinen en eski tedavi ve güzellik yöntemlerinden biridir.
•Üvalizm, bazı yörelerin belli başlı ürünü olan meyve ve sebzelerle yapılan kür (tedavi) yöntemi ya da bu ürünlerin kullanımının bundan hoşlananlara sunulmasıdır(3).
Termal/Spa/Wellness Turizminin Faydaları:
Termal turizmin faydaları hem turizm açısından hem de kullanıcılar açısından çok önemlidir. Son yıllarda bu alanda yapılan faaliyetlerin gelişmesinde sağlamış olduğu faydaların etkisi oldukça fazladır. Genel olarak termal veya da welness turizminin faydaları şöyledir;
•Belirli mevsimlerde değil her ay uygulanabilen ve tercih edilebilen bir turizm türüdür.
• İnsan sağlığı için son derece önemli faaliyetler içerir.
• Tedavi olmanın yanı sıra ayrıca turizm faaliyetleri de çok rahat bir şekilde gerçekleştirilebilir.
• Ülkelerdeki yer altı kaynakları ve şifalı alanlar, bu turizm türü ile değerlendirilmiş olur.
• Wellness turizmi ile birlikte bölgesel kalkınma sağlanır.
Dünyada termal turizm ve SPA-wellness turizm büyük bir pazara sahip olup, ülke ekonomisine de büyük katkı sağlamaktadır.Tüm dünyada oldukça geniş bir pazara sahip olan termal turizm, sadece Avrupa ve Amerika’da yaklaşık 25–30 milyar dolarlık bir gelir yaratmaktadır. Aynı zamanda Termal turizm gibi SPA ve wellness turizmininde pazar payı büyüktür(4).
Türkiye’de en çok medikal turizm ön plana çıkmaktadır.Halbuki Türkiye termal suları ile dünyanın birçok ülkesinden daha iyi bir konuma ve doğal kaynağa sahiptir. Ancak yeteri kadar yatırıma ve tanıtıma önem verilmediğinden yeteri kadar payını alamamaktadır.Termal turizm SPA-wellnessturizmi yeni gelişen bir sektör olarak görülmektedir ancak ülkemizde yıllardır var olan ve bugüne kadar ülkemizde önem verme durumu çok geç kalınmış bir durumdur(5).
Termal turizm ve SPA-wellness turizmin uygulamasının birçok avantajı ve katkısı bulunmasına rağmen Türkiye’de sadece çok az yerli turist ile sınırlı kalmaktadır. Termal turizm ve SPA-wellness turizmin Türkiye’de gelişmesi için öncelikle Türkiye’nin sahip olduğu kaplıca suları ve doğal taşlar gibi doğal kaynakların, tesis sayısı, insan gücü, coğrafi güzelliği, ulaşım kolaylığı gibi olanakların ve bunun nasıl değerlendirilmesi gerektiğinin ortaya konulması gerekmektedir. Mevcut durum ortaya konulduktan sonra bunların kullanıma ilişkin stratejiler hazırlanarak uygulamaya geçirilmelidir(6).
KAYNAKÇA
1.https://dergipark.org.tr/en/pub/kmusekad/issue/10213/125512
2.Özsarı, S. H., & Karatana, Ö. (2013). Sağlık turizmi açısından türkiye’nin durumu. Journal of Kartal Training & Research Hospital/Kartal Egitim ve Araştırma Hastanesi Tip Dergisi, 24(2).
3.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1191438
4.Bulut, Erol . http://www.ekitapyayın.com. id/025/01.htm (Erişim Tarihi: 10 Temmuz 2010)
5.Özdemir, Ş. (2015). Türkiye’nin Termal Sağlık Turizmi Potansiyeli. İçinde M. Altındiş (Eds). Termal Turizm (s.1–12), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.
6.https://dergipark.org.tr/tr/pub/erusosbilder/issue/55878/604870
