Yönetim şeklinin insan merkezli olması ile liderler mantık ve duyguları arasında bir seçim yapmak zorundaymış gibi hissetmektedirler. Bu his doğru zamanların yanlış kararlarda yok olmasına, yanlış zamanlarda da doğru seçimlerin yok sayılmasına neden olmaktadır. Peki ya duygularımızı mantık yolunda ilerletebilme gibi bir imkanımız varsa ve bunu geliştirmek bizim elimizdeyse? O zaman duygusal zeka kavramını ve kavramın liderliğe etkisini inceleyelim.
Duygusal zeka duyguları zamanında üretebilme, yaşatabilme, denetim altında tutabilme ve başka kişilerle sağlıklı bir duygusal iletişime girebilme yani empati yeteneğidir. Aklın kendisini his bombardımanlarından koruması ve duyguları gerektiği yerde bastırma gücünü göstermesidir. Peter Salovey ve John Mayer duygusal zeka kavramını bireyin kendisinin ve diğerlerinin hislerini ve duygularını izleme, bunlar arasında ayrım yapma ve bu süreçten elde ettiği bilgiyi, düşünce ve davranışlarında kullanabilme yeteneğiyle ilgili olan sosyal zekanın bir alt formu olarak tanımlamaktadır. Dr. Daniel Goleman ise duygusal zekayı kişinin kendi duygularının anlaması, başkalarının duygularına empati beslemesi ve duygularını yaşamı zenginleştirecek şekilde düzenleyebilme yetisi olarak tanımlamaktadır (1).
Peki duygusal zekaya sahip bir lideri diğer liderden ayıran özellikler nedir?
Duygusal zekası yüksek liderler, insan odaklıdır. Değişimlerde insanı merkeze alırlar. Çalışanların duygu, fikir ve sezgilere sahip bireyler olduklarının farkındadırlar. Bilgilendirilmiş, ilham verilmiş, dinlenmiş ve karar verme sürecine dahil edilmiş insanların değişim sürecini kolaylaştıracağını bilirler. Çalışanların eğitimi için harcanan parayı bir masraf olarak değil, geleceğe bir yatırım olarak görürler. Çalışma hayatında duygusal zekaya sahip bir lider inandırıcı, birleştirici ve motive edicidir. Kendi tavırlarının insanlara etkilerini anlar. Gerek kendi duygularını gerekse insanların duygularını yönlendirebilir. İlham vererek kişilerin kendini güvende hissetmelerini sağlar. Duygusal zekanın öğrenilebilir olması bir şanstır. Kolay olmamakla birlikte yoğun emek ve zaman harcamayı gerektirir fakat sağlayacağı faydalar değerlendirildiğinde bu emek ve zamana değeceği görülecektir. Organizasyonlarda liderlerin duygusal zekalarını geliştirerek faydalanmaları başarı düzeylerini yükseltecektir. (2)
Duygusal Zekayı Geliştirmek İçin Öneriler
-Kendinizi tanıyın.
-Duygularınızı ve onları kontrol etmeyi öğrenin.
-Kendinizi, kişisel özelliklerinizi başkalarına açık tutun.
-İletişim kurma becerinizi geliştirin.
-Problem çözücü olun.
-Eleştiriye açık olun.
-İnsanlar ile ilgilenin (1).
Yaşanan sorunların çözümü dışarıdaki son eğilimlerde değil, insanın içindedir. Ancak ondan yeterince yararlanılmamış ve önemsenmemiştir. Oysaki anlamlı ve başarılı bir yaşam; mantıksal çözümlemeler ve dış görünüşün altında bulunanla, yani insan yüreği ile ilişkilendirilmelidir (2).
Daniel Goleman’ın da dediği gibi;
“Eğer duygusal yetenekleriniz elinizde değilse, öz-farkındalığınız yok demektir. Eğer sıkıntılı duygularınızı yönetemiyorsanız, empatiden yoksunsanız, etkili ilişkiler kuramıyorsanız ne kadar akıllı olursanız olun, vizyonunuzdan uzak kalacaksınız.”
