Palyatif Bakım: Hasta Odaklı Bir Yaklaşım
Palyatif Bakım Nedir ?
Palyatif bakım, ciddi ve ilerleyici bir hastalığı olan bireylere, hastalığın semptomlarını hafifletmek, yaşam kalitesini artırmak ve psikolojik destek sağlamak amacıyla sunulan bütüncül bir yaklaşımdır. Bu tür bakım, hastalığın tedavi edilemez olduğu durumlarda, özellikle yaşamın son aşamalarında veya tedavi gören kişiler için kullanılır. Palyatif bakım hastanın; fiziksel, duygusal, ruhsal ve sosyal ihtiyaçlarına odaklanır.
Palyatif Bakım Şartları
Palyatif bakım, ciddi ve ilerleyici hastalıkların semptomlarını hafifletmek, yaşam kalitesini artırmak ve kişinin rahatlamasına yardımcı olmak için sunulan bütüncül bir bakım yaklaşımıdır.
Palyatif bakımın belirli şartları ve hangi durumlarda gereklilik arz ettiği genellikle aşağıdaki gibi belirlenir:
- İlerleyici ve Ciddi Hastalıklar: Palyatif bakım, genellikle tedavi edilemeyen veya ilerleyici olan hastalıklarda gereklidir. Kanser, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), kalp yetmezliği, ilerleyici nörolojik hastalıklar gibi durumlar bu kapsamda olabilir.
- Semptomların Hafifletilmesi: Palyatif bakım, ağrı, nefes darlığı, yorgunluk, mide bulantısı gibi semptomların hafifletilmesi ve kontrol altına alınması amacıyla uygulanır.
- Hastanın İstemi veya Durumu: Palyatif bakım, hastanın kendisinin veya ailesinin isteği doğrultusunda sağlanabilir. Aynı zamanda, hastanın tedaviye olan yanıtı düşükse veya artık tedavi seçenekleri faydalı olmuyorsa palyatif bakım tercih edilebilir.
- Yaşamın Son Dönemleri: Palyatif bakım, hastanın yaşamın son dönemlerinde, özellikle hasta yakınlarının bakım yükünü azaltmak, hastanın rahatlamasını sağlamak ve insanca bir şekilde yaşamasını desteklemek amacıyla kullanılabilir.
- Çoklu Disiplinlerin İşbirliği: Palyatif bakım, genellikle multidisipliner bir ekip tarafından sağlanır. Bu ekip, doktorlar, hemşireler, sosyal hizmet uzmanları, psikologlar ve diğer uzmanlardan oluşabilir.
Hastanın durumuna, tercihlerine ve ihtiyaçlarına bağlı olarak, palyatif bakım sağlanabilir. Bu bakım, hastanın yaşam kalitesini artırmayı, semptomları hafifletmeyi ve hastanın fiziksel, psikolojik, sosyal ve ruhsal ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlar. Özellikle tedavinin son aşamalarında veya tedavi edilemeyen hastalıklarda palyatif bakım, hastanın rahatlamasına ve ağrılarının azaltılmasına yardımcı olabilir.
Palyatif Bakım Adımları
Palyatif bakım, özel eğitim ve uzmanlık gerektiren bir alandır. Palyatif bakımın uygulanması için aşağıdaki adımlar genellikle takip edilir:
- Eğitim ve Uzmanlık: Palyatif bakım sağlayıcıları genellikle özel eğitim almış ve bu alanda uzmanlaşmış sağlık profesyonelleridir. Bu kişiler, tıp doktorları, hemşireler, sosyal hizmet uzmanları, ruh sağlığı uzmanları ve diğer disiplinlerden gelen uzmanlardır.
- Hasta Değerlendirmesi: Palyatif bakımın sağlanabilmesi için hasta durumunun detaylı bir şekilde değerlendirilmesi gereklidir. Hasta, fiziksel, duygusal, sosyal ve ruhsal ihtiyaçlarının belirlenmesi ve önceliklerinin saptanması için değerlendirilir.
- Tedavi Planı Oluşturma: Hasta değerlendirmesinin ardından, bir tedavi planı oluşturulur. Bu plan, hastanın semptomlarını hafifletmeyi, ağrı yönetimini, ilaç takibini, ruhsal destek ve gereksinimleri karşılamayı içerir.
- Çok Disiplinli Yaklaşım: Palyatif bakım genellikle çok disiplinli bir yaklaşım gerektirir. Tıbbi, hemşirelik, psikolojik, sosyal ve ruhsal destek ekipleri bir araya gelir ve hastanın tüm ihtiyaçlarını karşılamak üzere işbirliği yapar.
- Hasta ve Aile İletişimi: Palyatif bakımın bir parçası olarak, hasta ve ailesi ile etkili iletişim ve destek sağlanması önemlidir. Hasta ve ailesi tedavi planı, beklentiler ve tercihler hakkında düzenli olarak bilgilendirilir.
- Sürekli Değerlendirme ve Ayarlama: Palyatif bakım, sürekli olarak hastanın durumunun değerlendirilmesini ve gerektiğinde planın ayarlanmasını içerir. Bu, hastanın değişen ihtiyaçlarına yanıt vermek amacıyla yapılır.
Palyatif bakım, hasta odaklı ve kişiye özel bir yaklaşım gerektirir. Hasta ve ailesinin ihtiyaçlarına yönelik özel bir plan oluşturulmalı ve bu planın sürekli olarak gözden geçirilmesi gereklidir. Bu, hastanın yaşam kalitesini artırmayı, semptomları hafifletmeyi ve insanca bir şekilde yaşamasını sağlamayı hedefler. Bu süreç, uzmanlık, empati ve çok disiplinli bir yaklaşım gerektirir.
#saygel109
