Sağlık Kurumlarında Örgütsel Davranış

Örgüt; ortak bir amacı ya da eylemi gerçekleştirmek gereğiyle bir araya gelen, kurumların ya da kişilerin oluşturduğu yapıdır. Örgütsel davranış ise, örgütsel yapı (sistem) içinde insan davranışını anlama, açıklama, tahminde bulunma ve kontrol etme etkinliklerinin tümüdür. Örgütsel ortamdaki her tür davranış ister bireysel ister toplu grup davranışı olsun örgütsel davranış kavramını ifade eder. Aynı zamanda örgütün dış çevresinde, örgütün yararına davranışlar sergilemek de örgütsel davranış olarak değerlendirilir. İşin etkin bir şekilde yapılması, yapılacak işe uygun personel seçimi, iş görenlerin yetenek ve becerilerinin ölçülmesi, işe yeni başlayanların adaptasyonunun sağlanması, gerekli eğitimlerin verilmesi ve çalışanların performanslarının takip edilerek değerlendirilmesi örgütsel davranışın uğraşı alanlarındandır.

Örgütler, örgütsel performansı en üst düzeye çıkarmak ve hedeflerine ulaşmak için istendik becerilere sahip iş görenlere gereksinim duymaktadır. Söz konusu becerilere sahip iş görenlerin tutum, davranış ve performansları; örgütün rekabet, verimlilik, devir hızı ve maliyet gibi önemli değişkenlerine olumlu yönde etki etmektedir. Bireylerin, grupların ve örgütün özelliklerini, üyelerinin kendi örgütleri hakkında ne hissettiklerini, nasıl davrandıklarını, nasıl etkilendiklerini doğru bir şekilde anlamalarına, tanımlamalarına ve analiz etmelerine olanak tanıyan örgütsel davranış alanı, örgütlere önemli çıktılar sunmaktadır.

“İnsanların iş yerinde nasıl ve neden farklı etkileşimde bulunduğunu açıklamak için kullanılan, çeşitli teori ve modellere sahip, sürekli genişleyen, dinamik bir alan” (Hartel, Zerbe ve Ashkanasy, 2005) olarak tanımlanan örgütsel davranış, sağlık kurumları bünyesinde çalışanların tüm davranışları, kurumun işleyişini, hizmet alanlarını, memnuniyet çerçevesini, çözüm odaklılığını, tercih edilebilirliğini ve sağlık standartlarını etkiler. Bu nedenle örgütsel davranış konularının, sağlık kurumları özelinde incelenmesi bir gerekliliktir.

Örgütsel davranış sadece çalışanı değil gerekli tüm işlevleriyle yöneticileri de alakadar etmektedir. Kurum bünyesindeki her bir bireyin örgütsel davranışı, kurumsal hedeflere ulaşmayı sağlayacak adımlar bütünüdür. Çalışanın tüm değer yargılarıyla ve kurum aidiyetiyle en iyi şekilde örgütsel davranışa sebebiyet vermesi yöneticiye de katkı sağlamaktadır.

Örgütsel davranış kavramları ve teorileri; kişilerin, bireylerin, grupların, çalışma durumlarının ve kurum ve kuruluşların özelliklerinin, çalışanların kendi örgütleri hakkında nasıl hissettiklerini ve nasıl davrandıklarını doğru bir şekilde anlamalarına ve analiz etmelerine olanak tanır. Disiplinler arası bir alan olan örgütsel davranış, bireye ve yöneticiye bu katkıları psikoloji, sosyoloji ve sosyal psikolojiden beslenerek sağlar. Birey (kişilik, duygular ve motivasyon), grup ve örgüt olmak üzere üç düzeyde çalışan örgütsel davranışın, beslendiği bu alanların da katkısıyla örgütsel amaçlara ulaşmak için bir dizi örgüt içi uygulama geliştirilmiştir.

Özetle; kurum ve kuruluşların temel ortak hedefi doğrultusunda, çalışanların kurum içerisinde yer alan tüm davranışları örgütsel davranış kavramını içerisinde barındırır. Dolayısıyla kurum aidiyetini sağlamak amacıyla çalışan motivasyonunun da sağlanması bir gerekliliktir. Zamanın zorlu küresel şartları altında çalışan sağlık personellerinin örgüt içerisinde destek, motivasyon ve etkileşimi ile kolaylıkla örgütsel davranış kontrol altına alınıp, değerlendirilebilmektedir. Sağlıkta kalite standartları gereği ve verilen hizmetin güvenilirliği, tedavinin doğru yöntemlerle yapılması, memnuniyetin sağlanması kurum içerisindeki çalışan bağlılığı yani örgütsel davranışlar çerçevesinde oluşmaktadır.

Kaynakça:

*Sağlık Kurumlarında Örgütsel Davranış, Araştırma ve Olgularla, Afsun Ezel Esatoğlu (Editör), 1. Baskı, Ekim 2020

*SAĞLIK KURUMLARINDA ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ, Doç. Dr. Emine Şener Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, esener@ahievran.edu.tr, ORCID: https://orcid.org/ 0000–0002–8903–1684

*Sağlık Kurumları Yönetiminde Örgütsel Davranış Konuları, Editörler Mesut Çimen, Serkan Deniz, Nobel Akademik Yayıncılık, 2022