SAĞLIK İŞLETMELERİNDE HALK SAĞLIĞI
HALK SAĞLIĞI NEDİR?
Halk sağlığı aktiviteleri insanların sağlıklı olabilecekleri koşulları sağlamayı amaç edinirken, bireysel hasta veya hastalıklara değil, tüm popülasyonlara odaklanarak bu amaçları gerçekleştirmeye çalışırlar. Bu nedenle, ‘halk sağlığı’ yalnızca belirli bir hastalığın yok edilmesiyle değil, sistemin tamamıyla ‘ilgilenmektedir. Kapsam bazında bütünsel bir yaklaşımla bakıldığında, halk sağlığı sadece sağlık sektörü ve çalışanları değil, dünyadaki tüm sektörleri ve insanları en üst seviyede yaşamsal olarak ilgilendirmektedir.
HALK SAĞLIĞI KAVRAMININ BAŞLICA İLKELERİ
- Sağlık bir insan hakkıdır.
- Koruma tedaviden üstündür.
- Hastalık sadece mikroorganizmalardan ibaret değildir.
- Koruyucu ve tedavi edici hizmetler bir arada sunulmalıdır.
- Kişinin sorunu ailesi ve çevresinin de sorunudur.
- Sağlık hizmetleri bir ekip hizmetidir.
- Sağlık hizmetleri multisektöryeldir.
- Herkes kendi sağlığından sorumludur.
- Yaşam doğumdan ölüme kadar bir bütündür.
- En çok görülen, sakat bırakan ve öldüren hastalıklar en önemli hastalıklardır.
TÜRKİYE’DE HALK SAĞLIĞI ÖRGÜTLENMESİ
- Temel sağlık hizmetleri deyince akla, ‘almaata bildirgesi’ gelir. Bir kavram olarak TSH, ayrıntılarıyla bu bildirgede açıklanmıştır. TSH deyimi alma-ata konferansından önce kullanılmıştır.
- Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Yürütme Kurulu (WHO Executiveboard) 1973 yılında; birçok ülkede sağlık hizmetlerindeki gelişmelerin, gerek nicelik gerekse nitelik olarak toplumun gelişmişliğine uymadığı sonucuna varmıştır.
- Alma-ata bildirgesinde verilen tanıma göre: ‘temel sağlık hizmetleri; bir toplumdaki birey ve ailelerin geneli tarafından kabul edilecek yollardan, onların tam olarak katılımları ile, ülke ve toplumca karşılanabilir bir harcama karşılığında onlara götürülen esas sağlık hizmetidir.
TÜRKİYE DE SAĞLIK ÖRĞÜTLENMESİ
DÜN
- Salgın hastalıklar
- Beslenme bozuklukları
- Kazalar
- Gebelik komplikasyonları
- Çocuk hastalıkları
- Bağışıklama yetersizlikleri
- Olumsuz çevre koşulları
- Harpler
BUGÜN
- Örgütlenmiş sağlık hizmetleri
- Değişen ve gelişen yaşam koşulları
- Sosyal yardım olanakları
- Yasalar ve düzenin değişmesi
- Kıtlıkla savaş
- Etkin ve düzenli bağışıklama
- Çevreyi olumlu hale getirme
- Ana-çocuk sağlığı hizmetleri
UZMANLIK DALI OLARAK HALK SAĞLIĞI
Halk sağlığı, Tıpta Uzmanlık Tüzüğü’ne göre 4 yıllık eğitimi gerektiren bir uzmanlık dalıdır. Bunun dışında, halk sağlığı dalında “bilim uzmanlığı” (master) ve “doktora” düzeylerinde diploma programları da vardır. Halk sağlığı uzmanlığı diğer ülkelerde “Public Health Speciality” ya da “Speciality on Community Medicine” olarak bilinir. O nedenle ülkemizde bu dal “toplum hekimliği uzmanlığı” olarak da adlandırılır. Halk sağlığı uzmanının görev tanımı şöyledir :
“Halk sağlığı uzmanının görevleri, toplumun sağlık düzeyini, var olan ve gelişebilecek sorunlarını, bu sorunların nedenlerini ve toplumun sağlık gereksinmelerini bilimsel teknikler kullanarak saptamak; halkın sağlığı politikaları geliştirerek çözümler üretmek; halk sağlığı programlarının kontrol ve değerlendirmelerini yapmak, bu programların yürütülmesinde görev almak; sağlık hizmetlerinin her kademesinde yöneticilik yapmaktır.”
Bu görevlerini yerine getirebilmek için halk sağlığı uzmanı, bilgi kaynaklarına erişir, veri toplar ve değerlendirir. Yönetimle ilgili olarak planlama, örgütleme, personel kullanımı, yürütme, denetleme, eşgüdüm, bütçe yapma ve hizmetleri değerlendirme işlerini yapar.
- KAYNAKÇA
- http://halksagligi.pamukkale.edu.tr/ http://acikders.ankara.edu.tr/
- #saygel #saglıkyönetimi #saygel87
