SAĞLIKTA BİYOİSTATİSTİKSEL UYGULAMALAR
İstatistik, belirli amaçlar için veriler toplama, sınıflandırma, çözümleme ve sonuçları yorumlamayla ilgili yöntem ve teknikleri içeren bir bilim dalıdır.
Biyoistatistik, istatistik yöntemlerle biyolojik problemlerin çözümlenmesidir. En temel amacı; araştırmalarda doğru ve güvenilir sonuçlar elde edip bu sonuçları düzgün bir biçimde sunmak ve profesyonel bilgi gelişimini sağlayabilmektir.
Biyoistatistiğin Sağlık Alanında Kullanımı
Biyoistatistiksel yöntemler; hem toplumsal hem de bireysel düzeyde kullanılmaktadır. Sağlıkta istatistiğin kullanım amaçları; Bireysel çalışmaların yapılmasını sağlamak için; sayısal verileri toplama, düzenleme ve değerlendirme; sağlık hizmetinin planlanması, ihtiyaçların tespiti ve yürütülmesini sağlamak; sağlık hizmetlerindeki aksayan işleri belirlemek ve gereken alt yapıyı sağlamak; sağlığın göstergelerini en iyi seviyeye çıkarmaktır.
Sağlıkta Biyoistatistiğin Kullanıldığı Bazı Alanlar;
Koruyucu Sağlık Hizmetlerin Biyoistatistik kullanımı
Koruyucu hizmetlerde kullanım alanları şu şekildedir; Sağlık politikalarının planlanması ve saptanması, toplumun ve bölgenin mevcut durumunun tespit edilmesi, sağlık önlemlerinin vaktinde ve yerinde alınması, bölgesel hizmetlerin karşılaştırılması, nüfus yapınsın belirlenmesi ve gerek duyulan sağlık tesislerinin planlanmasıdır. Bir toplumdaki hastalıkları ortadan kaldırmanın veya azaltmanın en etkili ve ucuz yolu, halkı hastalıklara karşı koruyabilmektir. Bu da, öncelikle hastalıkların iyi bir şekilde tanımlanması ve ne tür koruyu önlemlerin alınması gerekildiğinin çok iyi bilinmesi ile mümkündür. Hastalıkların tanımlanmasında, sebeplerinin belirlenmesinde, yer ve zaman hususlarına göre dağılımlarının ve koruyucu önlemlerin tespit edilmesinde biyoistatistiksel yöntemler kullanılır.
Hizmet Planlamasında Biyoistatistik Kullanımı
Sağlık hizmetlerinin hedefine hızlı ve ekonomik yoldan ulaşabilmek için; örgütleme, uygulama ve yeniden düzenleme aşamalarının uygun bir şekilde planlanması gerekir. Bu sırada istatistiksel verilerle güvenilir verilere ulaşılacaktır. Mesela bir bölgedeki toplum sağlığı merkezi ve aile sağlığı merkezinin kurulacağı yeri ve sayısını belirlemek için o bölgelerin çevre koşulları, nüfusu, coğrafik yapısı, iklimi, yol durumu ve ulaşım imkânları gibi özellikler göz önünde bulundurulmalıdır.
Hizmet Göstergesinin Biyoistatistik Kullanımı
Bir sağlık kuruluşunun veya bir personelin yaptığı işleri ve yapılan bu işlerdeki başarı ya da başarısızlığı gözle görmek mümkün olamıyor. Sağlık personeli çalışmalarının yeterlilik ve etkinliğini istatistiksel yöntemler yardımı ile görebilmekte ve gösterebilmektedir.(Tülay Öncü Öner & Şengül Can, 2018; İKÇÜSBFD)
Toplumların Sağlık Düzeylerinin Ölçülmesinde Biyoistatistik Kullanımı
Toplumların sağlık seviyesini göstermek için kullanılan istatistiksel ölçütler; bebek-anne ölüm hızı, yatak başına düşen hasta sayısı, en fazla ölüme yol açan 10 hastalık ve toplam doğurganlık hızı gibi ölçütlerdir. Bunlara ek olarak benzer ölçütlerle toplumların şu anki sağlık düzeyi ve yıllar içerisindeki gelişim ve değişimleri izlenebilmektedir. Toplumların sağlık düzeyleri karşılaştırılabilmektedir.
Referans: Sağlıkta Biyoistatistiksel Uygulamalar
# saygel # saygel21
