SAĞLIKTA DÖNÜŞÜMÜN DİJİTAL BİR HALKASI: E-TÜRKİYE

Türkiye’nin tarihine baktığımızda Cumhuriyet’ten bu yana sağlık alanında uygulanmış olan politikalar bazı temel dönüşümler yaşamıştır. 1923’te Dr. Refik Saydam, 1946’da Dr. Behçet Uz ve 1960’lı yılların başında sağlıkta sosyalizasyonun temellerini atan Prof. Dr. Nusret Fişek bu dönüşümlerin önemli isimleridir. Yaşadığımız gün itibari ile de 2003’te başlatılmış olan Sağlıkta Dönüşüm Programı’nın bir halkası olan E-Sağlık uygulamalarını kullanmaktayız (1).

Resmi gazetede yayınlanması ile birlikte 2006 yılından beri dijitalde çok defa kapısını çaldığımız E-Devlet sistemi bu dönüşümün bize sunduğu büyük bir kolaylık değil mi sizce de?

Günümüzde bilgiye ulaşma, bilgiye sahip olma ve sahip olunan bilgiyi en makul şekilde yönetebilmek aslında hem ekonomik gücün ne kadar elimizde olduğunu gösteriyor hem de toplum için refah düzeyini ortaya koyuyor. İşte tam burada bilişim devreye giriyor.

Sahi, bilişim ne demek?

https://cahitcengizhan.com/bilisim-sektorunde-calisma-kosullari/

Bilişim en basit anlamıyla, bilginin elektronik makineler aracılığıyla yol alması ve işlenmesidir (2). İnsan hayatının, bulunduğu çağa en kolay entegrasyonudur aslında. Hayatın her alanında kendine yer bulan bilişim, bizleri e-Devlet ve e-sağlık kapsamında içine katıyor.

E-Devlet ile tanışıyor muyuz?

Elbette uzaktan-yakından, az-çok bir tanışmışlığımız var. Sadece en yalın haliyle açıklamak istiyorum. E-Devlet, teknoloji ve bilişim sistemleri sayesinde; devletin vatandaşına sunduğu sürekli ve güvenilir bir hizmettir.

E-Devletin Çıkış Nedenleri

Yaşadığımız teknoloji çağının, bizleri zaman ve mekan farklılıklarından çekip, aynı ortama katan bir değer olduğu aşikar. Devletin artmakta olan iş yükü ve çeşitlenen vatandaşa hizmet algısı ekonomiden, yüksek maliyetten, zaman kısıtlılığından, performans yetersizliğinden etkilenmektedir (3). Ayrıca bilgi erişiminin kolaylaşması, toplumun modern çağa ayak uydurması ve artan sağlık okuryazarlığı bilinci; devletin, vatandaş memnuniyetini göz önünde bulundurmasına ve bilişim merkezi etrafında hizmet vermesine neden olmuştur.

https://www.avrasyatuneli.com/e-devletten-ihlalli-gecis-bilgilendirme-ve-takip-hizmeti

Nüfusun artması, insan yaşam süresinin uzaması ve nüfusun git gide yaşlanması, bilinçli vatandaş sayısının artması gibi sağlık hizmet sunumunu etkileyen faktörler hem nitelik hem de nicelik bakımından değişim gösteren vatandaş taleplerine dönüşmektedir.

Bu doğrultuda; sunulan bu hizmet, vatandaşa sunulan hizmetin ucuz, hızlı ve kaliteli olması amacı taşır. Vatandaş memnuniyetine dair geri dönüşler ve performans bazlı değerlendirmeler sonucu veri akışı daha hızlı gerçekleşir ve böylelikle zaman tasarrufu sağlanır.

Peki e-Devlet Kapısı üzerinden aldığımız sağlık hizmetlerinin neler olduğunu biliyor muyuz? Hadi bir göz atalım.

• Aile hekim bilgilerimi sorgulayabilir, aile hekimimi değiştirebilirim.
• Organ ve doku bağışımı ya da nakil listemi sorgulayabilirim.
• Okul çağında yaptırmış olduğum ve seyahat sağlığı için gerekli görülen aşılarımı sorgulayabilirim.
• İstirahat, ilaç, sürücü, sporcu, doğum, çocuk özel gereksinim, TSK sağlık kurulu, gemiadamı sağlık, psikoteknik değerlendirme, erişkinler için engellilik sağlık kurulu ve durum bildirir sağlık kurulu gibi raporlarımı sorgulayabilirim.
• Kişisel sağlık bilgi formuma ulaşabilirim.
• HES kodu alabilir, listeleyebilir ve izin ayarlarını yapabilirim.
• E-Nabız kişisel sağlık sistemime erişebilirim.
• Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS)’me ulaşabilirim.
• Reçetem uygulamasına ve İlaç Takip Sistemi (İTS)’me erişebilirim (4).

Sahip olduğumuzda bizi yaşama amacımıza ulaştıran çok önemli iki değerimiz var; Sağlığımız ve zamanımız. Zamanımızı en verimli şekilde kullanarak sağlığımız hakkında bilgi almak, işlem yapmak ve bunların sadece parmaklarımızın ucunda olması yaşadığımız günün standardını kesinlikle yükselten bir durum.

Son yıllarda, özellikle covid-19 pandemisi ile beraber gördük ki bu iki değerin önemi bir hayli katlandı. E-Devlet de tam bu noktada işimize çok yaradı. Evden çıkamazken sağlık bilgilerimizi dijital ortamda kontrol edebildik, destek alabildik.

O halde; her zaman gelişen, her daim yenilenen E-Türkiye’ye…

KAYNAKÇA

1. Sağlık Bakanlığı. “Bakanlık Tarihçesi”. E:10.11.2021. https://www.saglik.gov.tr/
2. İstanbul İşletme Enstitüsü. “Bilişim Nedir?”. E:10.11.2021. https://www.iienstitu.com/
3. Çarıkçı, O. (2010). Türkiye’de e-Devlet Uygulamaları Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12: 95–122.
4. E-Devlet Kapısı. “Sağlık Bakanlığı”. E:10.11.2021. https://www.turkiye.gov.tr/