Unutulan Zanaat Bakırcılık
Bir zamanlar odun ocaklarında leziz yemeklerin piştiği bakır tencereler, mutfakların ve banyoların vazgeçilmezi güğümler, ibrikler ve kazanlar tarihin bir köşesinde unutuldu. Artık çelik tencerelerin yemek pişirildiği mutfaklarda bakırlar, sadece bir süs eşyası olarak kullanılıyor.
Bakır Kalayı Unutulmaya Yüz Tutmuş
Bakırcılık mesleğine ilginin azalması birçok işletmenin kapanmasına neden oldu. Bütün bunlara rağmen Ali Kuduoğlu 29 yıldır bakırcılık yapmaya devam ediyor. Odun ocaklarında kullanılan bakır tencereler, teknolojinin gelişmesiyle yerini çelik tencerelere bıraktı. Bu yüzden bakır mutfak eşyaları unutulmaya yüz tuttu. Şimdi o bakır tencereleri kalaylatmak için ne kalaycı kaldı ne de bunlara zaman ayıracak insanlar. Bakır bir kenara bırakılırken bu alanda hizmet veren esnaf da yok olma noktasına geldi.
29 Yıldır Bu İşi Yapıyor
45 yaşındaki Kuduoğlu, 29 yıldır yaptığı mesleğe hobi olarak başlayıp bugüne kadar sürdüren zanaatkarlardan sadece bir tanesi.
Kuduoğlu: “45 yaşındayım. Bir kızım ve bir oğlum var. 29 yıldır bu işi yapıyorum. 1980 yılında ortaokulu bitirdim. Bu iş bana bir hobi oldu. Dedemden ağabeyime, ondan sonra da bize geçti. Sonrasında okuyamadık, kendimizi bu işe verdik. Eskiden her evde su yoktu. Banyo kazanı, ibrik vardı, şimdi her evde su olduğu için ibrikler, kazanlar antikaya çıktı. Bakırcılık da teknolojiye yenik düştük. Şimdi camdan, çelikten tencereler var. Bakır onun yanında sönük kaldı. Evdeki bakır eşyalar bize getiriliyor onlara işleme yapıp geri veriyoruz. Bizim kendi ürettiğimiz ve sattığımız herhangi bir eşya yok. Bakır kaplarda pişirilen yemeklerin lezzeti başka hiçbir kapta bulunmaz.’’
Bakırcılık Neden Bitti
Ali Kuduoğlu, bakırcılık sanatını bitiren nedenleri şöyle aktardı:
“Ustaların artık bu sanata değer vermemeleri ve yaptıkları işi önemsemeyip baştan savma yapmaları, kalay yerine nişadırın kullanılması, ev hanımlarının görselliği daha çok önemsemesi, yeni neslin bakır sanatından habersiz olması ve merak konusu olmaması.’’
Yeni Nesil Sanatı Değil Parayı Soruyor
Kuduoğlu, yanına bir çırak alıp yetiştiremiyor: “Bizim mesleğimiz karın doyurmuyor. Buraya çalışmak için gelen gençler ne yapacağından önce ne kadar para kazanacağını soruyor. Yani sanatı değil parayı merak ediyor. Kendilerine çok özen gösteren yeni nesil de temiz olmayan bu işi yapmak istemiyor. Şu an Trabzon’da Bakırcılar Çarşısında bu sanatı yapan çok az usta var. Beş ya da on yıla kalmadan bu sanat tamamen bitecek. Bu işi yapan son insanlar biziz. Geriden yetişen nesil sanat öğrenmek yerine gezmeyi, eğlenmeyi tercih ediyor.”
Bir zamanların çok değer verilen, düğünlerde çiftlere evlerinde kullanabilmeleri için hediye olarak götürülen bakır eşyalar, şu an o kişilerin torunları tarafından süslenmesi için Ali ustaya getiriliyor.
Editör: Ertuğrul Topaloğlu
