Son bileyiciler: Kalyoncu Ailesi
Bileyicilik, geçen zaman içinde kaybolmaya yüz tutmuş el emeği mesleklerden sadece biri. 102 yaşındaki Mustafa Kalyoncu, babasından miras kalan bileyicilik işini, oğlu ve torununa bırakarak yaşatılması için uğraşıyor…
‘’ Bir tane köstere taşıyla başladım ben bu işe. Çok yokluk çektim, yine de işimi terk etmedim. Sabrettim. Şimdi de dükkanımı oğluma ve torunuma devrettim.’’
Kalyoncu ailesi, Trabzon’da bileyicilik işini devam ettiren birkaç aileden biri. Ailenin en büyüğü, bir asırı geride bırakan Mustafa Kalyoncu, Trabzon Maraş Caddesi’nde küçük dükkanda bileyicilik işini sürdürüyor. Değişen zamanla birlikte mesleği unutulmaya yüz tutsa da o her gün dükkanına gelip unutamadığı bileyicilik mesleğini, hatırasında tekrar tekrar yaşatıyor.
Köydeki eşin dostun orağını, baltasını, bıçağını bileyerek bileyiciliği öğrenen asırlık çınar, 1968 yılında ilk dükkanını açarak bileyiciliğe adımını atmış. O andan sonra da yıllarca sıkı sıkı sarılmış mesleğine. Çoğu kez yoklukla mücadele etse de asla terk etmemiş işini. Bugün eski zamanları hatırladıkça da ağzından tek bir cümle çıkıyor; “Çok şükür”.
‘’ Ben babamdan miras aldığım bileyiciliği oğluma öğretemezsem emanetime ihanet etmiş sayılırım. Oğlum ve torunum bu işi yapmasa da bileyiciliği bilmek zorunda’’
‘Bileyicilik bir estetik işidir herkes yapamaz’
Babasından devraldığı emaneti oğluna devretmek isteyen Muarrem Kalyoncu’nun, bileyiciliğin dışarıdan bakıldığında kolay bir işmiş gibi görünmesine sitemi var.
‘Herkes bir bıçağı bileyebilir, keskin hale getirebilir fakat bu her yerde işe yaramaz. Bazı çalışma sahasında çok keskin olmamalı bıçak. Bazı çalışma sahasında çok keskin olmalı. Kimisinde bıçak ağzının çok kalın olması gerekirken kimisinde de çok ince olması gerekebilir. İşte burada bileyici bunu ayırt edebilmelidir. Diğer bileyicileri kötülemek anlamında değil fakat pek çoğu bıçağı bileyliyor, kesiyor mu kesiyor diyip geçebiliyor. Bu yüzden bileyicilik bir estetik işidir, herkes yapamaz’
O da babası gibi bu el emeği mirası oğluna devretmek istiyor.
Ayrıca Muarrem Kalyoncu, zamana direnen mesleği devam ettirmekle kalmamış, gün geçtikçe daha da büyütmeye başlamış. Babasının bir köstere taşıyla başlattığı bileyiciliği devam ettirip, üstüne bir de endüstriyel mutfak malzemeleri satışı gerçekleştirdiği dükkanı ile işleri büyütmeyi başardığı için de mutlu.
Zamana direnmeye çalışan pek çok meslekten sadece biri bileyicilik. Zanaatkârlığın kaderi bu belki de. Bileyicilik, yorgancılık, macunculuk ve daha niceleri, babadan oğla geçmese belki de bir daha göremeyeceğiz…
Editör: Onur ŞAFFAK
