Zamanın önünde hareket edenler

Published in

SeturTech

6 min readFeb 8, 2022

Dijitalleşme, internet sosyal medya, yapay zekâ, akıllı mobil uygulamalar, nesnelerin internet, büyük veri, sosyal ağlardaki paylaşımlar, fotoğraflar, video bloglar, kayıtlarda tutulan metin yüksek hacimli verilerin işlenebilir olması oyunu değiştirdi. Veriler iş süreçlerinde rutin olarak oluşturulur ve her gün internette gezinirken, kredi kartımızla kahve alırken veya e-posta gönderirken arkamızda dijital bir ayak izi bırakırız. Veriler hakkımızda çok şey bilir. Örneğin, Google cinsiyetinizi ve yaşınızı siz vermeseniz bile bilir. Buna göre, size hangi reklamları daha çok göstereceğini bilir. Facebook beğendiğiniz müzik sayfalarından yüksek zekalı veya düşük zekalı olduğunuza karar verir. Aslında veriler her zaman vardı. Değişen ve gelişen teknolojiler sayesinde farklı tipte veriler depolanabilmekte ve bu sayede veriler üzerinde çalışılabilmektedir. Büyük veriyi doğru kanallardan toplamak, analiz etmek ve yorumlamak; iyi bir planlamayla çok iyi bir verimlilik yaratabilir. Büyük veri teknolojileri, spor dünyasını nasıl değiştirecek?

Sporculara, takımlara, müsabakalara, taraftarlara ve hatta sahaya ait çok fazla veri bulunmaktadır. Bu verilerin analiziyle oyunlarda yeni stratejiler belirlenebilir, gelecek maçların skorları tahmin edilebilir, yetenek seçimi-başarı değerlendirmesi, sporcuların sakatlanma riski ve bilet satış tahmini yapılabilir. Seyirci ve tesis yönetimi, güvenlik, antrenör, sporcu araç gereçleri seçimlerinde de bu verilerden yararlanılabilmektedir. Spor analitiği uygulamalarını görebileceğimiz en iyi filmlerden biri 2011 yapımı biyografik dram-spor türündeki Moneyball filmi. Michael Lewis’in “Moneyball: The Art of Winning an Unfair Game” adlı eserinden Steven Zaillian ve Aaron Sorkin tarafından uyarlanan ve gerçek bir hikâyeye dayanan filmin başrollerini Brad Pitt, Jonah Hill ve Philip Seymour Hoffman paylaşıyor. Dünya prömiyeri Toronto Film Festivali’nde gerçekleştirilen filme gelen eleştiriler ve puanlar da oldukça yüksek. Moneyball ; Veri Analitiği, Big Data, İstatistik ya da Dijital Dönüşüm gibi konularla ilgilenen herkesin izlemesi gereken filmlerden biri.

Doğru adımlarla 39, 722,689 $ > 114, 457,768 $ olabilir!

Filmde kısıtlı bütçeli Oakland Athletics takımının veri analitiği ile adeta baştan inşa edilmesi ve rakiplerine meydan okuması anlatılmış. Aynı zamanda geleneksel yöntemleri, önyargıları sorgulayarak oyunu baştan ele alıyor. Filmin verdiği mesajlar da çok başarılı. Filmden bahsetmeden önce benim gibi çok fazla bilgisi olmayanlar için beyzboldan bahsetmek istiyorum.

Beyzbol

Beyzbol, 9 kişiyle oynanan bir takım oyundur. Atıcı, tutucu, birinci kaleci, ikinci kaleci, üçüncü kaleci, kısa mesafe kesici, sol dış saha oyuncusu, orta dış saha oyuncusu ve sağ dış saha oyuncusu bulunmaktadır. Oyunu en fazla atak ve koşu yapan takım kazanmaktadır. 27 metrelik bir alanda ikiye ayrılan bir sahada oynanır. Saha iç ve dış olmak üzere ikiye ayrılır. İlk hücumu misafir takım yapar. Ev sahibi takım hücum hakkını sonra kullanır. Beyzbolda oyunun hangi elle oynandığı çok önemlidir. Bu oyunda sol elini kullananlar genelde kaleci olurken sağ elini kullananlar oyunun tamamında aktif olabilirler.

Beyzbol defansa dayalı bir oyundur. Oyunda atıcı ve tutucu vardır. Oyunda vurucu topu 3 kez karşılayamazsa oyun dışında kalır. Vurucu 3 kez topu karşılayamadığında oyun karşı takıma geçer. Oyun atak ve defans olarak devam eder. Bu oyunda sayı yapabilmek için vurucunun attığı topa vurmak ve kaleleri ele geçirmek gerekir. Kalelere ulaşmak için hızlı olmak lazımdır. Eğer top kaleye oyuncudan önce ulaşırsa oyun dışı kalınır.

Filme Dair

Filmdeki en önemli karakterler Billy Beane ve Peter Brand karakterleri. Billy Beane, 18 yaşındayken Stanford Üniversitesi’nin bursu yerine sporculuğu tercih etmiş fakat sporculuk kariyerinde istediğini bulamamış ve hayatına genel müdür olarak devam etmektedir. Billy Beane gerçekçi, mantıklı, iyi bir gözlemci ve çok iyi bir pazarlık yeteneği var. Spor kulüpleriyle pazarlık yaptığı sahneler harikaydı.

Peter Brand ise Yale’den ekonomi üzerine yeni mezun olmuş ve istatistiksel veriler üzerinde çalışmaktadır. Çok iyi bir analiz yeteneği var ve iktisatçı olması nedeniyle beyzbol hayatına diğerlerinden çok farklı bakabiliyor. Peter Billy’e beyzbolda doğru soruları sormak gerektiğinden ve bu fikrini başka birilerine söylediğinde dışlandığından bahsediyor. Aslında Peter ve Billy o ana kadar başarısız gibi görünüyor olsalar da biri hak ettiği değeri görememiş diğeri de kariyerine yanlış yerden başlamış.Billy Beane, beyzbol istatistikleri konusunda kitap yazan Bill James’in fikirlerinin ve Peter’ın analizlerinin değerini farkettiğinde Peter’ı işe aldı.

Beyzbol, bir istatistik sporu olarak biliniyor. Sabermetrics, beyzbolun özellikle oyun içi aktiviteyi ölçen beyzbol istatistiklerinin ampirik analizidir.Sabermetrics modern ve geleneksel istatistikleri kullanarak bunları daha somuta dönüştürür. Bu istatistikler, sporcunun savunmaya ne kadar katkıda bulunduğunun ya da sezon boyunca kaç tane çalışmaya katkıda bulunabileceğini gösterebilir.Beyzbolda oyuncunun atış, yerleşme, koşma, isabet, güçlü isabet gibi becerileri önemlidir. Bu özelliklere sahip oyuncuların fiyatları fazlaydı, Atletics’in ise çok fazla parası yoktu. Peter, istatistiklerin beyzbolu tamamen yeniden şekillendirebileceğini düşünüyordu ve yıllık tahminlere göre oyuncu performanslarını tahmin eden bir bilgisayar programı yazdı. Amaç tüm oyuncuların takıma katkı sağlaması ve böylece oyunu kazanabilmeleriydi. Peter’ın yazdığı program 20000 oyuncu verilerini kullanarak oyuncuların gerçek değerlerini hesaplıyordu. Ön yargı olmadan, oyuncuların gerçek performanslarına etki edecek verileri matematikle, formüllerle ve algoritmalar kullanarak. Yani bilim ile kendi beyzbol metriklerini yarattılar.

Beane ile Brand kafa kafaya vererek bazı engellere ve sınırlı bir bütçeye rağmen, yeni sezonun kadrosunu kurdular. Veri analizinin gücüne inandıkları için geleneksel yöntemlere, yapamayacaklarını söyleyen taraftar ve önyargılı yorumculara meydan okudular, paradigmalara karşı çıktılar. Oakland Athletics takım antrenörü bile aynı gemide oldukları hâlde onlara inanmadı. Sürekli onlara yanlış yolda olduklarını söyledi ve destek olmadı. Spor taktik, kural ve analiz gerektirir. Antrenörler bilgileri ve deneyimleriyle takımın müsabakalara doğru hazırlanmasını sağlar ve müsabakalarda da doğru taktiklerle takımın başarısını sağlar. Benzer şekilde veri analistleri şirketlerdeki problem tanımlamalarını yapar, analizlerinden elde ettiği bilgilerle işletmelerin daha doğru kararlar almasını sağlar. Her takım koçu da bir veri analisti gibi çalışmalıdır. Sporcuların performansları ve potansiyelleri önemli bir başarı kriteridir. Bu kriterler insanların algısal kısıtlamaları, bu ölçümleri doğru bir şekilde kaydetmelerini ve değerlendirmelerini engelleyebiliyor. Bu nedenle antrenörler veri odaklı optimizasyon çalışmalarıyla hareket etmelidir.

Takım başlangıçta tamamen yeniden yaratıldığı için koordine olmakta zorlandı. “Kapıdan ilk geçen adamın üzeri hep kanlı olur”. Yenilgiler ve eleştiriler devam etti. Filmde yeni takımı oluşturduklarında takıma Billy’den bir motivasyon konuşması beklemiştim. Billy tecrübeliydi, Peter pekçok durum anındaki istatistiklere sahipti. Neden hiç motive edici birşeyler yapmadılar diye bekledim. En sonunda beklediğim gerçekleşti : takımdakilerin motivasyonu artırıcı konuşmalar yaptılar, eksilerini söylediler ve takım başarısı yükseldi.Yeni ekip çarpıcı, eşi görülmemiş başarılara imza attı. Çirkin ördek yavrusunun hikâyesi gerçek oldu. Bu hikaye bana, umudun daima var olduğunu mücadele ve savaşa devam etmek gerektiğini hatırlatıyor.

Peter’ın dediği gibi bütün mesele, her şeyi bir tek sayıya indirmekte. Peter’ın Regresyon Formülü

Oakland’ın takım çalışmasına yaklaşımı beyzbolda devrim yarattı. Tüm takımlar için tüm yeni oyuncuları seçme yöntemini değiştirdi. Boston Red Sox takımı veri madenciliği tekniklerini benzer şekilde kullanmaya başladı. Bu değişiklik 2004 ve 2007’de Dünya şampiyonasını kazanmasında büyük bir rol oynamıştır. Bu, beyzbol geçmişinde olağanüstü bir gelişimdir. Çünkü takım neredeyse 86 yıl boyunca hiçbir dünya şampiyonluğunu bile kazanamamıştı. Basketbolda NBA’deki maçların sonuçlarını tahmin etmek için veri madenciliği tekniklerini kullanan bir sistem vardır. Oyun sonucu, Naive Bayes Yöntemi kullanılarak bir tahminleme yapılmıştır. Gerçek sonucun yanı sıra, her oyun sistemi için çok değişkenli doğrusal regresyon kullanarak yayılımı hesaplar. Sistem, 2009/2010 NBA sezonunun normal kısmından 778 oyun içeren veri setinden değerlendirildi ve kazanan maçların yaklaşık% 77’sini doğru bir şekilde tahmin etti.

“Ama gerçek şu ki, istatistiklerin gücü beyzbol oyununu sonsuza dek değiştirdi.”

Moneyball’dan sonra spor dünyasının sıçrama yaşadığı biliniyor. Sadece beyzolda değil diğer spor dallarında da kullanılıyor. Ya da sadece veri analitiği ile yetenek seçiminde kullanılmıyor. Örneğin :

● Kulüplerin yapması gereken en önemli şeylerden birisi de taraftarlarını memnun etmektir bu nedenle taraftar deneyimini artırmak için chatbotlar kullanıyorlar ve taraftarların sorularını cevaplıyorlar.

● NASCAR ; (ABD’de milyonlarca insanın izlediği dünyaca ünlü sporlardan biri) sporunda derin öğrenmenin yardımıyla beraber, sürücü risk altında olmadan önce arabadaki bir arızayı veya sorunu tanımlayabilen sinir ağları modeli kullanılıyor. Bu gelişmeyle sürücülerin güvenliği sağlanmaktadır.

● Bugünlerde hemen hemen tüm sporcular yapay zeka destekli bir giyilebilir cihaz kullanıyor. Makine öğrenimi kullanan cihaz, oyuncunun hareketlerindeki değişiklikleri yakalayarak analiz eder. Bu sistem, sporcuların performanslarını iyileştirmelerine yardımcı olabilecek beslenme ve antrenman programları için verim sağlar.

20 yıl önce bu teknolojileri hayal bile edemezdik. Özellikle de bazılarımız için büyük bir tutku olan spor endüstrisinde kullanılması veri teknolojilerinin artık ne kadar hayatımızın içinde olduğunu gösteriyor. 20 yıl sonra ise bambaşka teknolojilerden bahsedilecek. Peter istatistik kullanmış, biz yapay zeka geliştiriyoruz. Sizce zamanın önünde hareket etmek için, 20 yıl sonrayı tahmin etmek için neler yapmalıyız?

Sağlıkla kalın!